Πολιτική

Κάλεσμα Ελλάδας – Κύπρου στους Ευρωπαίους να αναλάβουν ευθύνες απέναντι στην Τουρκία

Με τον Κύπριο ομόλογό του και τον Πρόεδρο της Κύπρου συναντήθηκε στη Λευκωσία ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας.

Στη Λευκωσία βρέθηκε ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, όπου αρχικά συναντήθηκε με τον Κύπριο ομόλογό του και στη συνέχεια έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη.

Οι τρεις άνδρες συζήτησαν για τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο, τα Βαρώσια, αλλά και την έλλειψη διάθεσης για αποκλιμάκωση, ενώ συμφώνησαν πως οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να λάβουν δραστικές αποφάσεις, που θα οδηγήσουν στην αποκλιμάκωση της έντασης.

Η δήλωση του Νίκου Δένδια

«Αγαπητέ Νίκο,

Καταρχήν είναι πάντα μεγάλη χαρά μου να βρίσκομαι στη Μεγαλόνησο. Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για τη φιλοξενία σου που είναι πάντα πολύ ζεστή. 

Η σημερινή μου επίσκεψη, όπως είπε και ο Νίκος, εντάσσεται στο πλαίσιο του διαρκούς  συντονισμού μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου σε όλα τα επίπεδα. Λαμβάνει χώρα σε μια πραγματικά κρίσιμη στιγμή για το σύνολο του Ελληνισμού, αλλά μπορώ να πω και για την Ευρώπη γενικότερα.

Ο κοινός παρονομαστής είναι η παράνομη και προκλητική τουρκική συμπεριφορά. Με τις ενέργειες της στην ευρύτερη περιοχή η Τουρκία απειλεί την ειρήνη, την ασφάλεια και την σταθερότητα. Προσπαθεί από τη μία πλευρά να δημιουργήσει τετελεσμένα και από την άλλη να αποφύγει τη λήψη μέτρων εναντίον της.

Στο πλαίσιο αυτού του συντονισμού, είχα την τιμή να γίνω δεκτός προηγουμένως από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον κ. Αναστασιάδη. Τον ενημέρωσα για τις πρωτοβουλίες ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόσο του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, όσο και για τις δικές μου.

Με τον Νίκο επικεντρωθήκαμε στις επερχόμενες συζητήσεις στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και εξετάσαμε και το γενικότερο πλέγμα των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης -  Τουρκίας.

Όπως έχω επανειλημμένα τονίσει, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Οκτώβριο  έδωσε στην Τουρκία την ευκαιρία να αποκλιμακώσει στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή. Και αυτό για μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα απέναντι στην Τουρκία.

Δυστυχώς -όχι όμως έκπληξη πρέπει να πω- η Τουρκία έκανε ακριβώς το αντίθετο. Μέσα σε διάστημα μερικών εβδομάδων εξέδωσε έξι παράνομες Navtex για τη διενέργεια σεισμικών ερευνών σε μια περιοχή που επικαλύπτει ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Παράλληλα, ελέχθη και από το Νίκο, προέβη σε απολύτως προκλητικές ενέργειες με το λεγόμενο "πικ-νικ" στα Βαρώσια, καθώς και την έκδοση παράνομης Navtex για έρευνες σε θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει την Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Οι όψιμες κινήσεις της Τουρκίας για δήθεν αποκλιμάκωση δεν είναι πειστικές. Για το λόγο αυτό έχουμε καλέσει από κοινού τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις αυτές που θα οδηγήσουν την Τουρκία σε μία πραγματική οδό αποκλιμάκωσης και σε ένα εποικοδομητικό διάλογο πάνω στη μόνη βάση που μπορούμε να δεχτούμε. Η βάση αυτή είναι το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.

Και οι αποφάσεις αυτές είναι σημαντικές, όχι μόνο ως σαφή ένδειξη προς την Τουρκία, αλλά και ως απόδειξη της αξιοπιστίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω λέγοντας λίγα λόγια για το Κυπριακό, το οποίο συνεχίζει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Πριν από λίγες ημέρες επισκέφθηκε την Αθήνα η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, η κα Λουτ. Συναντήθηκε με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών.

Στο πλαίσιο των επαφών αυτών της τονίστηκε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμμετάσχει στην άτυπη πενταμερή συνάντηση που θα συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Και δηλώσαμε ότι είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στην επανεκκίνηση της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Όμως από το σημείο που σταμάτησε στο Crans Montana τον Ιούλιο του 2017 και επί τη βάσει των συμφωνηθέντων κατά τη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του τουρκο-κύπριου ηγέτη κ. Ακιντζί στο Βερολίνο το Νοέμβριο του 2019.

Επίσης της επαναλάβαμε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την καταδίκη των τουρκικών μονομερών ενεργειών στα Βαρώσια. Ενέργειες που παραβιάζουν με τον πιο κατάφωρο τρόπο τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Τέλος, υπογραμμίσαμε εκ νέου ότι θα πρέπει να βρεθεί μια συνολική, δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, αλλά αυτό δεν μπορεί παρά να γίνει στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και στη βάση του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.

Αγαπητέ μου Νίκο σε ευχαριστώ θερμά. Θα μου επιτρέψετε τελειώνοντας να ευχηθώ τόσο για τη γιορτή μας μεθαύριο, αλλά και κυρίως για τα γενέθλιά σου.

Ευχαριστώ θερμά».

O ΥΠΕΞ σχολίασε, απευθυνόμενος στον κ. Αναστασιάδη , και τους "μύδρους" του Μάικ Πομπέο εναντίον της Τουρκίας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ: Ήταν πρόεδρε απίστευτος, διότι δεν ήταν μια οργή αλλά ένα κείμενο που αναγνώστηκε με ήρεμη φωνή, με απολύτως σαφή σειρά συλλογισμών. Η άλλη πλευρά τα έχασε τελείως, άφησε το κείμενο και άρχισε να απαντάει απ’ έξω.

Η δήλωση του Νίκου Χριστοδουλίδη

«H Κύπρος και η Ελλάδα, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιλαμβανόμενοι τη σοβαρότητα των στιγμών, έχουν κοινές προσεγγίσεις που στόχο έχουν τη δημιουργία δεδομένων που θα ενισχύουν την ασφάλεια, τη σταθερότητα και τη συνεργασία στην ιδιαιτέρως σημαντική και για την ΕΕ, περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας στη Λευκωσία.

 Ο κ.Χριστοδουλίδης καλωσόρισε τον κ. Δένδια, τον ευχαρίστησε «για τον άψογο συντονισμό και τη συνεχή στήριξη» και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «η ειλικρινής και ανοικτή συζήτηση που χαρακτηρίζει τη συνεργασία μας θα συνεχιστεί».

Ειδικότερα, ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδης, ανέφερε:

«Είναι πάντα με ιδιαίτερη χαρά που καλωσορίζω στην Κύπρο τον φίλο Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τους συνεργάτες του, μέσα στο πλαίσιο των τακτικών επαφών και του συνεχούς συντονισμού που υπάρχει μεταξύ υμών και των συνεργατών μας σε καθημερινή βάση. Ειδικότερα λόγω της εν εξελίξει πρωτοβουλίας του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό και των επαφών της κυρίας Λουτ, αλλά και των επερχόμενων Συμβουλίων των Υπουργών Εξωτερικών και των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων την ερχόμενη βδομάδα, ο συντονισμός και η ανταλλαγή απόψεων είναι καθημερινοί.

Πιο συγκεκριμένα, σήμερα με τον Νίκο συζητήσαμε όλες τις εξελίξεις, αξιολογήσαμε τα αποτελέσματα των συζητήσεών μας με την κυρία Λουτ και ανταλλάξαμε απόψεις για τα επόμενα βήματα έτσι ώστε από δικής μας πλευράς να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να έχει θετική κατάληξη η πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα. Την ίδια στιγμή, αντικείμενο των διαβουλεύσεών μας ήταν και η αναθεωρητική συμπεριφορά της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή, που όπως είναι γνωστό βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την ερχόμενη βδομάδα στις Βρυξέλλες.

Σε σχέση με το Κυπριακό, εκφράσαμε την ετοιμότητά μας για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στον Κραν Μοντανά, όπως αυτό εκφράστηκε ξεκάθαρα προς την κυρία Λουτ, και πραγματικά ευελπιστούμε ότι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα συγκαλέσει σύντομα μιαν άτυπη διάσκεψη για την Κύπρο, που θα ανοίξει το δρόμο για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών μέσα στο πλαίσιο των Όρων Εντολής του ΓΓ, όπως αυτοί καθορίζονται ξεκάθαρα από του Συμβούλιο Ασφαλείας και με στόχο την επίτευξη λύσης Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζουμε τη δέσμευση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών προς αυτή την κατεύθυνση που αποδεικνύεται και μέσα από την εν εξελίξει πρωτοβουλία. Θεωρούμε εφικτή, και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε, την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών που θα οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα εάν οι συνομιλίες διεξαχθούν στο κατάλληλο περιβάλλον, όπως ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ζητά, μακριά από προσπάθειες δημιουργίας τετελεσμένων είτε επί του εδάφους όπως βλέπουμε με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου είτε στη θάλασσα με τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας. Οι δημόσιες δηλώσεις από πλευράς Τουρκίας και του κ. Τατάρ σε σχέση με την ανάγκη αλλαγής του επιδιωκόμενου στόχου ξεφεύγουν του συμφωνημένου, διεθνώς αποδεκτού πλαισίου και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά. Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικός θεωρούμε είναι και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος της οποίας είναι και η Κυπριακή Δημοκρατία και θα συνεχίσει να είναι και μετά από τη λύση του Κυπριακού.

Μιλώντας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ερχόμενη βδομάδα στις Βρυξέλλες οι Ηγέτες των Κρατών-Μελών αναμένεται να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο, και αναμένεται να λάβουν αποφάσεις για το πλήρες φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Σε σχέση με το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, να σας θυμίσω ότι οι Ηγέτες ομόφωνα εξέφρασαν στις αρχές Οκτωβρίου, μέσα από τα Συμπεράσματα που υιοθετήθηκαν, την ετοιμότητά τους για μια θετική προσέγγιση των ευρωτουρκικών σχέσεων υπό τους όρους, ανάμεσα σε άλλα, ότι θα τερματιστούν οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι θα εργαστεί εποικοδομητικά για την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών για το Κυπριακό μέσα στο πλαίσιο της αποστολής καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα, τερματίζοντας και τις όποιες έκνομες ενέργειες που παραβιάζουν και σχετικές αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών με ιδιαίτερη αναφορά στα ψηφίσματα 550 και 789 που αφορούν την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων. Είναι ξεκάθαρο ότι η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας, οι όποιες αποφάσεις εξαρτούνται από τη συμπεριφορά της 'Αγκυρας, και οι Ηγέτες, αφού αξιολογήσουν τη συμπεριφορά της, όπως συμφώνησαν τον Οκτώβριο, θα λάβουν σχετικές αποφάσεις. Ως Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλουμε να είμαστε συνεπείς, αποφασιστικοί και αξιόπιστοι, διεκδικώντας ταυτόχρονα πρωταγωνιστικό ρόλο σε θέματα που άπτονται της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων Κρατών-Μελών της που αναμφίβολα επηρεάζει και ευρωπαϊκά συμφέροντα.

Το αμέσως επόμενο διάστημα είναι καθοριστικής σημασίας στο πώς θα εξελιχθούν τα δεδομένα τόσο σε σχέση με την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών του Κυπριακού όσο και σε σχέση με το μέλλον των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία.

Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία η Κύπρος και η Ελλάδα, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιλαμβανόμενοι τη σοβαρότητα των στιγμών, έχουν κοινές προσεγγίσεις που στόχο έχουν τη δημιουργία δεδομένων που θα ενισχύουν την ασφάλεια, τη σταθερότητα και τη συνεργασία στην ιδιαιτέρως σημαντική και για την ΕΕ, περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις, τη σοβαρότητα των στιγμών, έχω την έντονη πεποίθηση ότι δεν είναι η ώρα των πολλών δημόσιων δηλώσεων. Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Απαιτείται από όλους μας σοβαρότητα, συνέπεια, αποφασιστικότητα και συνέχιση των συντονισμένων και στοχευμένων δράσεων που Ελλάδα και Κύπρος αναλαμβάνουν σε όλα τα επίπεδα.

Αγαπητέ Νίκο,

Σε καλωσορίζω και πάλιν στην Κύπρο, σε ευχαριστώ για τον άψογο συντονισμό και τη συνεχή στήριξη και είμαι βέβαιος ότι η ειλικρινής και ανοικτή συζήτηση που χαρακτηρίζει τη συνεργασία μας θα συνεχιστεί».

Εν τω μεταξύ, Γαλλικές διπλωματικές πηγές, σε off the record ενημέρωση, ανέφεραν για το θέμα της Τουρκίας ότι δεν είναι αρκετή η στροφή που έχει κάνει η Άγκυρα τις τελευταίες ημέρες, ούτε και οι «θετικές» δηλώσεις των τουρκικών Αρχών. Η Τουρκία πρέπει να περάσει σε συγκεκριμένες πράξεις, σε βιώσιμες πράξεις, όχι σε κινήσεις που μετά από 2-3 ημέρες θα αναστρέψει.

Οι Υπουργοί Εξωτερικών θα συζητήσουν το θέμα τη Δευτέρα, όμως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα λάβει τις αποφάσεις. Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αξιολογήσουν την κατάσταση και να αποφασίσουν για τις συνέπειες, με πρίσμα το πλαίσιο που τέθηκε την 1η Οκτωβρίου και τις εξελίξεις που έχουν καταγραφεί από τότε μέχρι σήμερα