Ο άνθρωπος που άλλαξε τα δεδομένα στη Νότια Αφρική, που αγωνίστηκε για τις φυλετικές διακρίσεις και για τον τερματισμό της βίας εναντίον των μαύρων, έφυγε από τη ζωή. Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας ηγέτης με τεράστια προσωπικότητα, ήταν ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, ενώ είχε πάρει και το Νόμπελ Ειρήνης.
"Το έθνος έχασε το σημαντικότερο τέκνο του, ο λαός έχασε τον πατέρα του", τόνισε, φανερά συγκινημένος και ντυμένος στα μαύρα ο Ζούμα, υπογραμμίζοντας ότι ο Μαντέλα διακρινόταν, πέρα από τους πολιτικούς αγώνες του, για την "ταπεινότητα, την ανθρωπιά και τη συμπόνια" που έδειχνε σε όλους. "Οι σκέψεις και οι προσευχές μας αυτήν την ώρα είναι με την οικογένειά του, στην οποία οφείλουμε ευγνωμοσύνη διότι θυσίασε πολλά για να είναι ελεύθερος ο λαός μας", συνέχισε ο Ζούμα αναφερόμενος ονομαστικά στη σύζυγό του, την Γκράσα Μασέλ, την πρώην σύζυγό του Ουίνι Μαντέλα, "τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά του".
"Σκεφτόμαστε επίσης τους συντρόφους και τους φίλους του που πολέμησαν μαζί με τον Μαντίμπα, σκεφτόμαστε το λαό που σήμερα θρηνεί τον χαμό του μοναδικού ανθρώπου που πάνω απ' όλους ενσάρκωσε τις ελπίδες του για ειρήνη και συμφιλίωση", τόνισε ο πρόεδρος. Ο Ζούμα τόνισε ότι ο Μαντέλα θα κηδευτεί δημοσία δαπάνη και ότι οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτίρια θα κυματίζουν μεσίστιες από σήμερα Παρασκευή έως και την τέλεση της κηδείας του.
Σύμβολο του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ
Ο Νέλσον Μαντέλα αποτέλεσε σύμβολο του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ και κατάφερε να ενώσει μία βαθιά διχασμένη χώρα. Γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918, σε ένα μικρό χωριό κοντά στην Τράνσκεϊ. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ρολιχλάχλα, που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «αυτός που κουνάει τα δέντρα». Ένας δάσκαλος του έδωσε το όνομα Νέλσον και μεγαλώνοντας, έμελλε να γίνει ο άνθρωπος που θα ταρακουνούσε συθέμελα το ρατσιστικό καθεστώς και θα ενέπνεε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Το επαναστατικό πνεύμα που είχε από μικρός, τον οδήγησε σε σύγκρουση με τον φύλαρχο της κοινότητας όπου μεγάλωσε. Άφησε το χωριό του και μετέβη στο Γιοχάνεσμπουργκ. Έχοντας σπουδάσει νομική, άνοιξε ένα δικηγορικό γραφείο. Στο Γιοχάνεσμπουργκ γνώρισε τον άνθρωπο που θα άλλαζε τη ζωή του και θα τον μυούσε στην πολιτική, τον Γουόλτερ Σισούλου, ανερχόμενο στέλεχος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC).
Το 1944 παντρεύτηκε την Έβελιν Μέις, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Χώρισε 13 χρόνια αργότερα, για να γνωρίσει στη συνέχεια το μεγάλο έρωτα της ζωής του, τη Γουίνι Μαντικιζέλα.
Ο Νέλσον Μαντέλα καίει το διαβατήριο του
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ξέσπασαν πολύνεκρες ταραχές ενάντια στο απαρτχάιντ. Ο Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος είχε αρχίσει να ασκεί ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή, έστειλε το δικό του μήνυμα, καίγοντας μπροστά στις κάμερες το διαβατήριο του. Η κυβέρνηση κήρυξε εκτός νόμου το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και επέβαλε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στη χώρα.
Εμπνευσμένος από την επανάσταση στην Κούβα και το Κίνημα της 26ης Ιουλίου του Φιντέλ Κάστρο, ο Νέλσον Μαντέλα δημιούργησε τη στρατιωτική πτέρυγα του ANC, η οποία αποκαλείτο «Δόρυ του Έθνους». Στο στόχαστρο της μπήκαν εγκαταστάσεις-σύμβολα του ρατσιστικού καθεστώτος και οι πρώτες βομβιστικές επιθέσεις έγιναν στις 16 Σεπτεμβρίου του 1961. Για την αστυνομία ήταν ο υπ’ αριθμόν ένα καταζητούμενος στη χώρα. Την επόμενη χρονιά, ο Νέλσον Μαντέλα εγκατέλειψε τη χώρα για μία περιοδεία σε χώρες της αφρικανικής ηπείρου, προκειμένου να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη. Από την Αφρική, μετέβη στο Λονδίνο και έπειτα από 6 μήνες απουσίας, επέστρεψε στην πατρίδα του.
Έπεσε στα χέρια της αστυνομίας σε ενέδρα που του έστησαν στις 5 Αυγούστου 1962, κοντά στο Χόγουικ. Πέρασε από δίκη, όμως ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων που θα τεκμηρίωναν τις κατηγορίες για σαμποτάζ, καταδικάστηκε σε 5ετή φυλάκιση. 11 μήνες αργότερα, οι αρχές εντόπισαν κρησφύγετο στελεχών του ANC, όπου βρέθηκαν μεταξύ άλλων χάρτες και έγγραφα που αποδείκνυαν τον ηγετικό ρόλο του Νέλσον Μαντέλα. Πλέον η ποινή με την οποία βρισκόταν αντιμέτωπος ήταν ο απαγχονισμός.
Ο Νέλσον Μαντέλα μέσα στο κελί της φυλακής στο Ρόμπεν Άιλαντ
Μέσα στο κελί του, ο Μαντέλα έγραψε μία ομιλία που θα συγκλόνιζε τον κόσμο. Περισσότερο από γραμμή υπεράσπισης, ήταν ένα πολιτικό μανιφέστο. «Είμαι υπέρμαχος της ιδέας για μία ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία. Για τα ιδανικά μου είμαι έτοιμος, ακόμη και να πεθάνω», ανέφερε μεταξύ άλλων. Η ετυμηγορία του δικαστηρίου ήταν η επιβολή ισόβιας κάθειρξης και η μεταφορά του στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στο Ρόμπεν Άιλαντ, ένα νησάκι στα ανοικτά του Κέιπ Τάουν, όπου πέρασε τα επόμενα 18 χρόνια.
Το 1976 ξέσπασαν νέες αιματηρές ταραχές στο Σοβέτο, τις οποίες κατέστειλαν με βία οι αρχές και οδήγησαν πολλούς από τους ηγέτες της εξέγερσης στο νησί-φυλακή, όπου κρατείτο και ο Νέλσον Μαντέλα.
Νέλσον Μαντέλα μαζί με Φρεντερίκ Ντε Κλερκ
Ο Μαντέλα αποφυλακίστηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο. Η απελευθέρωσή του σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στη Νότια Αφρική, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος.
Ένα δισεκατομμύριο τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο παρακολούθησαν στις 10 Μαϊου του 1994 την τελετή ορκωμοσίας του Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος έγινε ο πρώτος έγχρωμος, δημοκρατικά εκλεγμένος Πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε τιμηθεί από κοινού με τον προκάτοχο του, Φρεντερίκ Ντε Κλερκ, με το Νόμπελ Ειρήνης.
Με τη δεύτερη σύζυγο του, Γουίνι, χώρισε το 1992, αλλά το διαζύγιο εκδόθηκε 4 χρόνια αργότερα. Στα 80α του γενέθλια, ο Νέλσον Μαντέλα παντρεύτηκε ξανά, αυτήν τη φορά με τη Γκράτσα Ματσέλ, χήρα του πρώην προέδρου της Μοζαμβίκης, Σαμόρα Ματσέλ, ο οποίος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα το 1986.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, επαίνεσε τον Νέλσον Μαντέλα, χαρακτηρίζοντάς τον ως «έναν από τους πιο σημαντικούς, θαρραλέους και αληθινά καλούς ανθρώπους που έζησε ποτέ». Είπε ότι ήταν ένας αρχηγός που άφησε στη χώρα του την κληρονομιά της ελευθερίας και της ειρήνης.
«Κατάφερε περισσότερα από ότι θα μπορούσε να κάνει ένας και μόνο άνθρωπος», είπε ο Ομπάμα από τον Λευκό Οίκο λίγη ώρα αφότου ανακοινώθηκε ο θάνατος του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής. «Δεν ανήκει πλέον σε εμάς. Ανήκει στην ιστορία», είπε ο αμερικανός πρόεδρος.
Ο πρώτος μαύρος πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε επίσης ότι ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής αποτέλεσε μεγάλη έμπνευση για τη δική του πολιτική πορεία. «Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς το παράδειγμα που έθεσε ο Μαντέλα και όσο ζω θα κάνω ό,τι είναι δυνατό προκειμένου να μαθαίνω από αυτόν», είπε. «Σήμερα πήγε σπίτι του αλλά εμάς χάσαμε έναν από τους πιο αξιόλογους ανθρώπους που είχε την τιμή ο κόσμος να γνωρίσει».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι-μουν, εξέφρασε τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια του Νέλσον Μαντέλα και του λαού της Νότιας Αφρικής, χαρακτηρίζοντάς τον ως «ένα γίγαντα της δικαιοσύνης και έναν άνθρωπο τόσο προσγειωμένο που αποτελούσε πρότυπο για τους ανθρώπους ανά τον κόσμο».