Του Θανάση Τσίτσα
Με αποκλειστική δήλωση του στον ΑΝΤ1, o εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS), Σάι Λι, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να επιβάλλουν κυρώσεις με συνοπτικές διαδικασίες σε πέντε χώρες της ΕΕ - μεταξύ αυτών και η Ελλάδα- με συνέπεια να χάσουν την πρόσβαση τους στο πρόγραμμα απαλλαγής από τη βίζα (VISA WAIVER PROGRAM), στην περίπτωση που δεν προχωρήσουν σε άμεσες και αποτελεσματικές δράσεις ώστε να αντιμετωπίσουν το εμπόριο πλαστών διαβατηρίων και να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες ταυτότητες με ηλεκτρονικές εκδόσεις που φέρουν τσιπ.
Ο ΑΝΤ1 απευθύνθηκε στον εκπρόσωπο του DHS, Σάι Λι, με αφορμή δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Politico σύμφωνα με το οποίο οι ΗΠΑ έδωσαν προθεσμία σε πέντε χώρες της ΕΕ (Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία και Ελλάδα) να διορθώσουν μέχρι την 1η Φεβρουαρίου τα «κρίσιμα κενά», αλλιώς σε αντίθετη περίπτωση, θα χάσουν τα δικαιώματα τους για ταξίδια χωρίς βίζα.
Ο κ. Λι απέφυγε να απαντήσει ευθέως αν η Ουάσιγκτον είναι ικανοποιημένη με την κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης να βελτιώσει «τα κρίσιμα κενά». Με μια προσεκτική του απάντηση , αν και τόνισε «ότι προς το παρόν δεν έχει παρθεί καμία απόφαση» εν συνεχεία, περιγράφοντας το πρόβλημα με χώρες που δεν τηρούν τις προϋποθέσεις έστειλε εμμέσως πλην σαφώς, μήνυμα στην Αθήνα ότι αν δεν συμμορφωθεί σύντομα στις συστάσεις που έχουν γίνει από αμερικανικής πλευράς (σσ: το ζήτημα έθεσε και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο) η Ελλάδα κινδυνεύει με άμεσα μέτρα όπως αναστολή στην πρόσβαση της στο πρόγραμμα απαλλαγής από τη βίζα.
Πιο συγκεκριμένα η αποκλειστική δήλωση του κ.Λι στο ΑΝΤ1 έχει ως εξής:
“Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) εξετάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα τον χαρακτηρισμό των χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Απαλλαγής από Βίζα (VWP) ώστε να αξιολογήσει τα αποτελέσματα της συμμετοχής της χώρας στην ασφάλεια των ΗΠΑ, την εφαρμογή του νόμου, και το αποτέλεσμα στη μετανάστευση. Προς το παρόν, δεν έχει παρθεί απόφαση όσον αφορά την αλλαγή του καθεστώτος για καμία από τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Όπως η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε, στις 30 Νοεμβρίου, το DHS, σε συνεννόηση με τον Υπουργό Εξωτερικών και άλλους αρμόδιους φορείς, θα επιταχύνει τη διαδικασία αναθεώρησης του προγράμματος απαλλαγής βίζας για τις χώρες εταίρους VWP και θα παράσχει μια πλήρη έκθεση προς τον Πρόεδρο:
• Εντοπίζοντας πιθανά πιλοτικά πρόγραμμα που έχουν σχεδιαστεί, ώστε να αξιολογούν τη συλλογή και τη χρήση των βιομετρικών δεδομένων (δακτυλικά αποτυπώματα και ή φωτογραφίες) στο VW με σκοπό να αυξήσουν αποτελεσματικά την ασφάλεια και
• Εντοπίζοντας χώρες που παρουσιάζουν ελλείμματα σε βασικά πεδία της συνεργασίας, παράλληλα με τις προτεινόμενες επιλογές για τις οποίες έχουν γίνει συστάσεις ώστε να υπάρξει συμμόρφωση τους, χρησιμοποιώντας μια σειρά κυρώσεων και κινήτρων που προβλέπει η αρμοδιότητα του, συμπεριλαμβανομένης της συχνότερης υποβολής Εstas (διαδικτυακού συστήματος αίτησης βίζας) και ή την αναστολή της ESTA για τους πολίτες των χωρών που δεν πληρούν τις βασικές προδιαγραφές" .
Politico: Διπλασιασμός των πλαστών εγγράφων στην ΕΕ
Σύμφωνα με ρεπορτάζ στο Politico, τα τελευταία πέντε χρόνια έχει διπλασιαστεί ο αριθμός των χαμένων και κλεμμένων εγγράφων στην Ε.Ε. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Μέση Ανατολή, όπου η ανησυχία αυξάνεται διαρκώς λόγω των πλαστών διαβατηρίων, με την Interpol να έχει δεδομένα για 250.000 κλεμμένα ή απολεσθέντα συριακά και ιρακινά διαβατήρια, συμπεριλαμβανομένων και των ασυμπλήρωτων εγγράφων.
Το Politico σημειώνει ότι οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας κάνουν λόγο για «επιδημία» η οποία προέκυψε από την απότομη αύξηση όσων αιτούνται άσυλο, ενώ συνδέει το ζήτημα και με τους τρομοκράτες, όπως εκείνοι που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις στο Παρίσι, καθώς δυο εξ αυτών είχαν παραποιημένα έγγραφα.
«Στον απόηχο του Παρισιού, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ ανησύχησε τόσο για τις επιπτώσεις της λεπτομερούς εξέτασης των ταξιδιωτών στην Αμερική που έδωσε στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα περιθώριο μέχρι την 1η Φεβρουαρίου για να διορθώσουν τα “κρίσιμα κενά” ή να χάσουν την πρόσβαση στο πρόγραμμα απαλλαγής από τη βίζα», αναφέρει το Politico, λέγοντας ότι την επόμενη εβδομάδα ο γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας θα ενημερώσει τον Μπαράκ Ομπάμα για την πρόοδο των παραπάνω χωρών.
Όσον αφορά στο θέμα των πλαστών διαβατηρίων, το μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει με σε δύο από τις πέντε προαναφερθείσες χώρες. Η μία είναι η Ελλάδα και η άλλη η Ιταλία.
Το γεγονός όμως ότι τα πλαστά διαβατήρια είναι αυτά που διευκολύνουν τη μετακίνηση των τρομοκρατών δεν είναι ένα καινούριο ή άγνωστο ζήτημα ούτε στην Interpol ούτε στους Ευρωπαίους, καθώς τέθηκε στη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης τη Δευτέρα στο Άμστερνταμ.
Εκεί, ο Γάλλος Μπερνάρ Καζνέβ έκανε έκκληση για τη δημιουργία μίας ομάδας που θα εργαστεί ώστε να αντιμετωπιστεί η «πραγματική βιομηχανία πλαστών διαβατηρίων στο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη», η οποία λειτουργεί υπό τον ISIS. Όπως τόνισε μάλιστα, ο Καζνέβ, πλέον είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν, καθώς συχνά είναι αυθεντικά έγγραφα που προέρχονται είτε από τα δημόσια κτίρια που είναι υπό τον έλεγχο του ISIS είτε έχουν κλαπεί από νεκρούς στρατιώτες και πολίτες.
Το δημοσίευμα κάνει αναφορά στις επιθέσεις του Παρισιού, όπου δύο από τους τρεις τρομοκράτες που ανατινάχτηκαν έξω από το Stade de France είχαν χρησιμοποιήσει πλαστά συριακά διαβατήρια για να περάσουν στην Ελλάδα, ενώ σημειώνει ότι τέσσερις μέρες αργότερα η αστυνομία στη Σερβία συνέλαβε έναν άντρα με συριακό διαβατήριο που είχε τα ίδια στοιχεία με αυτά ενός διαβατηρίου που βρέθηκε δίπλα στο σώμα ενός από τους βομβιστές αυτοκτονίας.
Σύμφωνα με την συντάκτρια, η σημασία της Ελλάδας και της Ιταλίας είναι πολύ μεγάλη στο πλαίσιο των προσπαθειών για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης εγγράφων λόγω της θέσης τους καθώς βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης -και κατ΄επέκταση μπορούν να βοηθήσουν και στην καταπολέμηση του ISIL. Έλληνας αξιωματούχος την υπηρεσίας πληροφοριών, που μίλησε υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, αποκάλυψε ότι «το 5% με 7% του συνόλου των ελληνικών διαβατηρίων προέρχεται από ψεύτικες ταυτότητες ή πιστοποιητικά γέννησης». Όπως παραδέχεται μάλιστα ο Έλληνας αξιωματούχος «ήταν αρκετά εύκολο» να τα προμηθευτούν.
Τέλος, το άρθρο αποκαλύπτει ότι το ζήτημα έθεσε και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα στις αρχές του Δεκέμβρη. Δέκα μέρες αργότερα το υπουργείο Δημόσιας Τάξης και η Αστυνομία συνέστησαν μία κοινή ομάδα η οποία έχει προθεσμία μέχρι το τέλος του Φλεβάρη να σχεδιάσει ένα πλάνο για να αντικατασταθούν οι ήδη υπάρχουσες ταυτότητες με ηλεκτρονικές εκδόσεις που φέρουν τσιπ.