Δέσμη ιδεών «με βάση τι συζητούν οι δύο χώρες και ένα βοηθητικό πλαίσιο», όπως είπε, κατέθεσε στους πρέσβεις Αδαμάντιο Βασιλάκη και Βάσκο Ναουμόφσκι ο ειδικός διαμεσολαβητής του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς κατά τη συνάντησή τους στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, με την οποία άνοιξε η αυλαία της διαπραγμάτευσης Αθήνας και Σκοπίων για το όνομα της πΓΔΜ.
«Τα δύο μέρη μόλις έλαβαν την πρόταση και έχουν κάποια σχόλια και ερωτήσεις και την πάνε πίσω στις πρωτεύουσες τους για να τις εκτιμήσουν και να τις μελετήσουν», ανέφερε ο κ. Νίμιτς ξεκινώντας τη δήλωσή του, πλαισιωμένος από τους δύο πρέσβεις. Εξέφρασε μάλιστα την αισιοδοξία του ότι αυτή η διαδικασία κινείται σε μια θετικά κατεύθυνση, ότι οι δύο χώρες έχουν κυβερνήσεις που θέλουν πραγματικά λύση και εκτίμησε ότι το ζήτημα μπορεί να λυθεί μέσα στους προσεχείς έξι μήνες, προσθέτοντας πως θα είναι καλό για τις δύο χώρες και για την περιοχή.
Επισήμανε ότι οι ιδέες του ως σύνολο είναι νέες, επειδή είναι ένας νέος συνδυασμός απόψεων και τόνισε πως όταν γίνονται συνομιλίες για ένα ζήτημα, μια διαφορά για 25 χρόνια, είναι σχεδόν απίθανο να καταλήξουμε σε κάτι εντελώς νέο. Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Νίμιτς είπε πως θεωρεί την πρόταση του «μια καλή δέσμη ιδεών για ένα συμβιβασμό ανεκτό από τις δύο πλευρές» και τόνισε την ανάγκη για μια αξιοπρεπή και ικανοποιητική λύση, αποφεύγοντας ωστόσο να μπει σε λεπτομέρειες για το περιεχόμενο της.
Ωστόσο, υποστήριξε πως πιστεύει ότι «δεν είναι ρεαλιστικό η ΠΓΔΜ να μην έχει τον όρο "Μακεδονία" με κάποια μορφή στην ονομασία της», όπως αφήσει να εννοηθεί και στις χθεσινές δηλώσεις του στον ΑΝΤ1, διευκρινίζοντας: «Δεν είναι ρεαλιστικό να το αποδεχθεί ο λαός αυτής της χώρας, γι αυτό δεν προτείνω ονομασίες που δεν ανήκουν στη σφαίρα του ρεαλισμού». Ο ειδικός διαμεσολαβητής του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ εξέφρασε την εκτίμηση πως οι επόμενοι δύο μήνες θα είναι μια καλή περίοδος για να γίνει μια ουσιαστική πρόοδος στο ζήτημα. Σε αυτό το πλαίσιο, υποστήριξε πως η διαδικασία αυτή κινείται στη σωστή κατεύθυνση.
Αναγνώρισε ότι πρόκειται για πολύ δύσκολο θέμα για το οποίο γίνεται συζήτηση για 25 χρόνια και είπε πως ξέρει ότι υπάρχουν ισχυρές θέσεις και έντονα αισθήματα και στις δύο χώρες, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι υπάρχει ισχυρή βούληση για τη διευθέτηση αυτής της διαφοράς. Χαρακτήρισε το θέμα ως ένα σημαντικό περιφερειακό ζήτημα για την ασφάλεια της περιοχής. Εξέφρασε την ελπίδα του ότι οι προτάσεις του θα οδηγήσουν τις δύο κυβερνήσεις να σκεφτούν δημιουργικά για τη λύση. Ταυτόχρονα, απευθυνόμενος στους ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης και στις δύο χώρες, είπε πως ελπίζει να λάβουν μια δημιουργική προσέγγιση, χαρακτηρίζοντάς τους σημαντικούς εταίρους στην πολιτική ζωή.
Ανέφερε πως οι κυβερνήσεις των δύο χωρών τον έχουν προσκαλέσει να τις επισκεφτεί και συμπλήρωσε: «Θα βρεθεί ο σωστός χρόνος τις επόμενες εβδομάδες να επισκεφτώ και στις δύο πρωτεύουσες και να δω πώς σκέφτονται και αν μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά, αλλά αυτό εξαρτάται από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο κρατών». Τέλος, σε ερώτηση για τις προγραμματισμένες διαδηλώσεις, ο κ. Νίμιτς είπε πως είναι δικαίωμα των ανθρώπων να εκφράσουν τις απόψεις τους και υπογράμμισε πως δεν θα είναι ελπιδοφόρο για τους νέους ανθρώπους να μην βρεθεί λύση.
Εν τω μεταξύ, την πρώτη ημέρα της διαπραγμάτευσης, η σκοπιανή πλευρά φρόντισε να δημοσιοποιήσει τις προϋποθέσεις της, με τον υπουργό Εξωτερικών Ντιμιτρόφ να υπογραμμίζει την σημασία της εθνικής ταυτότητας για την χώρα του.
ΠΓΔΜ: οι προτάσεις Νίμιτς απέχουν πολύ από μία αξιοπρεπή λύση
Ο εκπρόσωπος της ΠΓΔΜ στις διαπραγματεύσεις, που διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για το ζήτημα της ονομασίας, Βάσκο Ναουμόφσκι, δήλωσε απόψε ότι οι προτάσεις που παρουσίασε ο διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, «απέχουν πολύ από μία αξιοπρεπή λύση».
«Κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει νέο όνομα σε άλλη χώρα, ούτε ο ΟΗΕ έχει το δικαίωμα να επιβάλει νέο όνομα σε κράτος-μέλος του», δήλωσε ο Σκοπιανός πρέσβης στις ΗΠΑ, επισημαίνοντας σε τηλεοπτική του συνέντευξη ότι «από την πλευρά του Μάθιου Νίμιτς παρουσιάστηκαν σήμερα κάποιες ιδέες που πιστεύω ότι αποκλίνουν από αυτό το πλαίσιο και απέχουν πολύ από μια αξιοπρεπή λύση».
Όρους όμως βάζουν και οι Αλβανόφωνοι των Σκοπίων. «Δεν συμφωνούμε με το όνομα ‘‘Σλαβομακεδονία’’ ή ‘‘Εθνική Μακεδονία’’. Κάτι τέτοιο θα αντίκειται στην ταυτότητα και την ενότητα των κοινοτήτων που ζουν στην χώρα και δεν είναι ‘‘Μακεδόνες’’» αναφέρει ο επικεφαλής του αλβανικού κόμματος DUI, Αλί Αχμέτι.
Η κυβέρνηση πάντως προωθεί μια σύνθετη λύση με ενιαία χρήση στη βάση της γραμμής του Βουκουρεστίου. «Ήδη 140 χώρες αποκαλούν «Μακεδονία» την ΠΓΔΜ» τονίζει ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης.
«Το δικό μας συμφέρον είναι πολύ απλό. Όσο δεν υπάρχει λύση που θα ικανοποιεί την ιστορία, τις ευαισθησίες , το φιλότιμο του Έλληνα, λύση μπιτ παρά δεν χρειαζόμαστε» τονίζει ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Πολύ «νερό» έχει κυλήσει στο μύλο της διαπραγμάτευσης του κ. Νίμιτς. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Balkan Insight τον Οκτώβριο του 2008, ο διαμεσολαβητής του ΟΗΕ είχε ρίξει στο τραπέζι διπλή ονομασία. Την διατήρηση του συνταγματικού ονόματος των Σκοπίων για εσωτερική χρήση και για χρήση διεθνώς το όνομα Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Τον Απρίλιο του 2013 είχε επανέλθει με την πρόταση Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας.
“Τελεσίγραφο” ΝΑΤΟ στα Σκόπια
Το ΝΑΤΟ θα προσκαλέσει την ΠΓΔΜ να ενταχθεί στους κόλπους του, εφόσον επιτευχθεί αμοιβαίως αποδεκτή λύση στο θέμα του ονόματος, διεμήνυσε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, σε συνέντευξή του, λίγο πριν την άφιξη του στα Σκόπια.
Μιλώντας στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της γειτονικής χώρας, ο Γενς Στόλτενμπεργκ απέκλεισε κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο πρόσκλησης στα Σκόπια για ένταξη στο ΝΑΤΟ, στη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας που θα διεξαχθεί τον Ιούλιο στις Βρυξέλλες, χωρίς προηγούμενη επίλυση του ζητήματος της ονομασίας.
«Όχι. Η θέση του ΝΑΤΟ παραμένει αμετάβλητη. Όλες οι αποφάσεις στο ΝΑΤΟ λαμβάνονται στη βάση της συναίνεσης μεταξύ των κρατών-μελών του. Η Σύνοδος Κορυφής του Βουκουρεστίου και όλες οι μετέπειτα Σύνοδοι Κορυφής διατύπωσαν τη θέση ότι το ΝΑΤΟ θα προσκαλέσει τη χώρα σας να ενταχθεί στη Συμμαχία τη στιγμή που θα επιτευχθεί αμοιβαίως αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας στο πλαίσιο του ΟΗΕ» σημείωσε ο κ. Στόλτενμπεργκ.