Πάνω από δύο ώρες διήρκησε το τετ α τετ του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Σκοπιανό ομόλογό του, στο περιθώριο του Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.
Η ελληνική πλευρά αποτιμά θετικά τις κινήσεις καλής θέλησης στις οποίες προτίθεται να προχωρήσει η πλευρά των Σκοπίων, τη μετονομασία δηλαδή του αεροδρομίου της πόλης και κεντρικών δρόμων, αυτό όμως που ζητεί και το οποίο τονίζουν κυβερνητικές πηγές είναι η αλλαγή του συντάγματος της γείτονος χώρας. «Λύση χωρίς αλλαγή του συντάγματος δεν προχωρά», τονίζεται από το περιβάλλον του Αλέξη Τσίπρα, με την Αθήνα να θέτει ως προϋπόθεση για να βρεθεί λύση την απάλειψη των αλυτρωτικών τάσεων από το σύνταγμα της πΓΔΜ.
«Πρώτα θα λύσουμε το θέμα της ονομασίας και μετά θα σας στηρίξουμε για ΝΑΤΟ», επεσήμανε στον Ζόραν Ζάεφ ο Αλέξης Τσίπρας, με τον Σκοπιανό Πρωθυπουργό να απαντά ότι η αλλαγή του συντάγματος είναι δύσκολη διαδικασία.
Η αλλαγή του συντάγματος ήταν άλλωστε και το ζήτημα που κυριάρχησε στη συνάντηση των δύο ανδρών, στην οποία όπως σημείωναν κυβερνητικές πηγές ανοίχθηκαν όλα τα ζητήματα. Η ελληνική πλευρά κάνει λόγο για «ειλικρινή συζήτηση», υπογραμμίζοντας ότι, «το ζήτημα είναι να υπάρξει συνολική λύση που θα επαναθεμελιώσει τις σχέσεις των δύο χωρών».
Σε αυτό το πλαίσιο έγινε και η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα ότι, «δεν θέλουμε να λύσουμε απλά το θέμα του ονόματος, αλλά θέλουμε να θέσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών μας σε στέρεα θεμέλια, στα θεμέλια του αλληλοσεβασμού και της καλής γειτονίας, που σημαίνει ότι πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον αλυτρωτισμό σε όλες του τις μορφές και μάλιστα με εγγυήσεις ότι δεν θα αφήσουμε κανένα ανοικτό παράθυρο ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου παρόμοιες προκλήσεις στο μέλλον».
Η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι συντελέστηκε πρόοδος, η οποία επιβεβαιώνεται με κινήσεις καλής θέλησης εκατέρωθεν, οι οποίες και προαναγγέλθηκαν και κατά τις επίσημες δηλώσεις των δύο αρχηγών. Ιδιαίτερης σημασίας σε αυτό το πλαίσιο είναι η κίνηση εκ μέρους του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ για μετονομασία του αεροδρομίου και του εθνικού αυτοκινητοδρόμου των Σκοπίων, που έως τώρα φέρουν το όνομα «Μέγας Αλέξανδρος». Ειδικά για τον αυτοκινητόδρομο προανήγγειλε ότι θα ονομάζεται οδός «Φιλίας».
«Πρόκειται κατά τη γνώμη μας για έμπρακτη απόδειξη της βούλησης του Ζόραν Ζάεφ να άρει τις αλυτρωτικές θέσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων», σημειώνουν οι ίδιες πηγές, χαιρετίζοντας αυτή την κίνηση, την οποία και θεωρούν ως «ένα πρώτο προωθητικό βήμα». Οι κινήσεις καλής θέλησης εκ μέρους της Αθήνας, ανακοινώθηκαν από τον Έλληνα πρωθυπουργό και αφορούν για παράδειγμα στην υποψηφιότητα της γείτονος χώρας στην πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου και την κύρωση και της δεύτερης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης της χώρας με την ΕΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την συνάντηση περίπου δύο ωρών με τον Ζ. Ζάεφ (δυόμιση μαζί με τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών) ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι λύση μπορεί να υπάρξει μόνο εφόσον πρόκειται για σύνθετη ονομασία που θα ισχύει έναντι όλων. Το «έναντι όλων» προφανώς περιλαμβάνει και την ίδια τη γείτονα. Κατά πληροφορίες, ο κ. Ζάεφ ανέφερε ότι στο παρελθόν ελληνικές κυβερνήσεις είχαν δεχθεί την ονομασία «Μακεδονία-Σκόπια», όπως και ότι είχαν δεχθεί ελληνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν και διπλή χρήση, δηλαδή άλλη στο εσωτερικό και άλλη στο εξωτερικό. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Ζάεφ κατανόησε ότι το «Μακεδονία-Σκόπια» δεν μπορεί να αποτελεί λύση και συμφώνησε να προχωρήσει η συζήτηση σε μια νέα βάση.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός σημείωσε ότι η θέση της χώρας είναι σαφής, ότι είμαστε πλέον στο 2018, ότι το «έναντι όλων είναι έναντι όλων» και ότι πρέπει να βρουν μια πραγματική λύση για την οποία και η γείτονα χώρα θα είναι περήφανη και άρα θα μπορεί να την υποστηρίξει στο εσωτερικό της. Σε αυτή τη συζήτηση, για το «έναντι όλων», ο κ. Τσίπρας επέμεινε στο θέμα του Συντάγματος, με τον κ. Ζάεφ να αναφέρει ότι είναι ένα θέμα που προσπαθεί να το διαχειριστεί αλλά είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα. Σε σχέση με αυτό η συζήτηση θα συνεχιστεί. «Πες την αλήθεια στον λαό σου, όπως έκανα εγώ και δεν θα χάσεις», παρότρυνε ο Αλέξης Τσίπρας τον Ζόραν Ζάεφ, κατά τις ίδιες πληροφορίες.
Συνοψίζοντας τη θέση της Αθήνας ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε στη συνάντηση: Πρώτα συζητάμε και καταλήγουμε στη σύνθετη ονομασία που θα ισχύει έναντι όλων και αίρεται κάθε υπόνοια αλυτρωτισμού και στη συνέχεια προχωράμε σε πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και στις ενταξιακές διαδικασίες για την ΕΕ.
«Είμαστε η πρώτη κυβέρνηση κατά τη θητεία της οποίας τα μνημεία αλυτρωτισμού μειώνονται αντί να αυξάνονται», υπογραμμίζουν πηγές της κυβέρνησης.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών, πάντως, υπό την εποπτεία των δύο Πρωθυπουργών. Την επόμενη εβδομάδα, στις 30 Ιανουαρίου αναμένεται στην Αθήνα ο Μάθιου Νίμιτς και μία μέρα αργότερα θα μεταβεί στα Σκόπια.