«Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» έγραφε το 1826 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης θέλοντας να δώσει μια άλλη μορφή στην Ελληνική Επανάσταση και να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ Πασά μαζί με τον προδότη Δημήτρη Νενέκο.
Μια «άγνωστη» μέχρι σήμερα επιστολή του Γέρου του Μοριά που γράφτηκε το 1822 αποδεικνύει ότι η ιστορική αυτή φράση, γράφτηκε τέσσερα χρόνια νωρίτερα από όσο γνωρίζαμε.
Η επιστολή αυτή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, από τις σπάνιες που φέρουν την σφραγίδα του, βγαίνει την Τετάρτη σε δημοπρασία από τον οίκο «Πέτρος Βέργος», σύμφωνα με Τα Νέα, και η εκτίμηση του εγγράφου κυμαίνεται μεταξύ των 2.500 και 3.500 ευρώ.
«Εις Ελόγου Σας χωρία της Λιοδώρας, όλα από Ζάτουνα έως Ασπρα Οσπήτια. Ευθύς όπου λάβετε το παρόν μου να ακούσετε την φωνήν του γενναιοτάτου χιλιάρχου Δημητράκη Πλαπούτα, τον οποίον διορίζω με πληρεξουσιότητα να πάρη τα άρματα σας και όλοι μαζύ να ελθήτε το ογληγορώτερον κατά το χρέος σας. Του έδωσα άδεια δια εκείνους από εσάς όπου δεν θελήσουν να θύση και να απολέση με φωτιά και τζεκούρι, οι δε λοιποί είσθε εις την αγάπην μου και κάμνετε το χρέος σας με προυθυμίαν, και ελπίζω ότι θ' ακολουθήσετε χωρίς δυσκολίας. Ακολουθήσατε λοιπόν καθώς σας γράφω και ακολουθήσατε τον Καπιτάν Δημητράκη να προφθάσετε το ογληγορώτερον.1
5 Ιουνίου 1822, Σαραβάλι εκ της πολιορκίας Πατρών,
Ο Στρατηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης».
Το παραπάνω είναι το πλήρες κείμενο της επιστολής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Η θρυλική φράση του Γέρου του Μοριά ήρθε πολύ πρόσφατα στην επικαιρότητα, παραφρασμένη (φωτιά και τσεκούρι στους φασίστες) και αποτελούσε την κατακλείδα της προκήρυξης της τρομοκρατικής οργάνωσης που ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονική επίθεση στο Νέο Ηράκλειο.
Παλαιότερα χρησιμοποιήθηκε σε στίχους του Κωστή Παλαμά και τίτλο του βιβλίου του Ευάγγελου Αβέρωφ. Από την πολιτική έχει χρησιμοποιηθεί από την βουλευτή της Χρυσής Αυγής Χρήστο Παππά σε ομιλία του στη Βουλή, ενώ αναφέρθηκε και σε επιστολή του Νίκου Μιχαλολιάκου. Παράλληλα, αποτέλεσε βασικό σύνθημα σε αφίσες του Ελληνικού Μετώπου επί προεδρίας Μάκη Βορίδη.