Άραγε, υπάρχει σήμερα κάποιος άλλος ηγέτης, του οποίου ο θάνατος θα προκαλούσε τόση συγκίνηση και θλίψη σε παγκόσμια κλίμακα; Ο Νέλσον Μαντέλα είναι, ίσως, ο τελευταίος άνθρωπος-σύμβολο, του οποίου ακόμη και ο θάνατος του καταφέρνει να ενώσει τους λαούς αυτού του πλανήτη.
Στη Νότια Αφρική, τον αποκαλούσαν «Τάτα» (πατέρα) και δεν ήταν απλά μία φράση-κλισέ. Έτσι έβλεπαν τον Μαντέλα. Ως πατέρα που αγκάλιαζε στοργικά λευκούς και μαύρους από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Ως τον ηγέτη που κατάφερε να ενώσει μία βαθιά διχασμένη κοινωνία, χωρίς να προκαλέσει αιματοχυσία. Έναν ειρηνοποιό, στο πρόσωπο του οποίου η λέξη «συμφιλίωση» έπαιρνε σάρκα και οστά.
Σε ηλικία 95 ετών, ο Νέλσον Μαντέλα πέθανε ήσυχα στον ύπνο του, στο σπίτι του στο Γιοχάνεσμπουργκ. Εδώ και 6 μήνες, η υγεία του είχε παρουσιάσει σοβαρή επιδείνωση. Από τον περασμένο Ιούνιο, όταν νοσηλεύτηκε για μεγάλο διάστημα, όλοι είχαν αρχίσει να συνηθίζουν στην ιδέα ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση… ότι δε θα αργούσε να έρθει η στιγμή που ο Νέλσον Μαντέλα θα περνούσε στο Πάνθεον της Ιστορίας.
Ακόμη και τότε, όμως, ο Μαντέλα συνέχισε να εμπνέει εκατομμύρια ανθρώπους, δίνοντας την τελευταία μεγάλη μάχη της ζωής του. Διαψεύδοντας τα προγνωστικά, κάθε φορά που όλοι περίμεναν πως δε θα έβγαινε ζωντανός από το νοσοκομείο.
Ο θάνατος του, το βράδυ της Πέμπτης, προκάλεσε ρίγη συγκίνησης σε όλο τον κόσμο. Οι ηγέτες σε κάθε γωνιά του πλανήτη απέτισαν φόρο τιμής στον άνθρωπο που αγωνίστηκε ενάντια στον ρατσισμό και τις διακρίσεις, υπέρ της ισότητας και της ελευθερίας.
Ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, Τζέικομπ Ζούμα, ανακοίνωσε τον αιφνίδιο θάνατο του Νέλσον Μαντέλα, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «η χώρα μας έχασε το σπουδαιότερο τέκνο της».
Ο πρώην πρόεδρος, Φρεντερίκ Ντε Κλερκ, ο άνθρωπος που τον έβγαλε από τη φυλακή το 1990 δήλωσε ότι «το θάρρος, η γοητεία και η δέσμευση του Μαντέλα στη συμφιλίωση και το Σύνταγμα, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης όχι μόνο για τους Νοτιοαφρικανούς, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο». Μαζί με τον Νέλσον Μαντέλα, ο Ντε Κλερκ είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Ειρήνης. «Τάτα (πατέρα) θα μάς λείψετε. Όμως, να ξέρετε ότι το πνεύμα σας και το παράδειγμά σας θα είναι για πάντα εδώ για να μας οδηγεί, με όραμα για μια καλύτερη και πιο δίκαιη Νότια Αφρική», τόνισε.
«Μας δίδαξε πώς να ζούμε ενωμένοι και να πιστεύουμε στους εαυτούς μας», δήλωσε ένας άλλος Νομπελίστας, σύμβολο κι εκείνος του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου.
Στα Ηνωμένα Έθνη, τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Μαντέλα, τον οποίο ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν χαρακτήρισε «πηγή έμπνευσης για τον κόσμο».
«Χάσαμε έναν από τους πιο σημαντικούς και πιο θαρραλέους άνδρες πάνω στη Γη», δήλωσε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, με εντολή του οποίου οι σημαίες κυματίζουν σήμερα μεσίστιες στις ΗΠΑ.
Ο βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος το 2006 είχε ζητήσει συγγνώμη για τα «λάθη» της κυβέρνησης της χώρας του την εποχή του απαρτχάιντ, δήλωσε ότι «έσβησε ένα μεγάλο φως».
Ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ τον χαρακτήρισε «σπουδαίο αγωνιστή» και η Καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ ανέφερε ότι το όνομα του «θα παραμείνει γα πάντα συνδεδεμένο με τον αγώνα ενάντια στην καταπίεση».
Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς χαιρέτισε «τον άνθρωπο-σύμβολο για όλους τους λαούς που επιθυμούν την ελευθερία». «Συμμετέχουμε στο πένθος των Νοτιοαφρικανών», δήλωσε ο υπουργός εξωτερικών του Ιράν. Ενώ στη Βενεζουέλα, ο πρόεδρος Νικολά Μαδούρο κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος.