Στις εξελίξεις των τελευταίων μηνών, στις θετικές ενδείξεις της αποκλιμάκωσης της ύφεσης και στη βελτίωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος αναφέρεται η Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, που κατατέθηκε από τον διοικητή της, Γιώργο Προβόπουλο, στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών ενισχύουν την εμπιστοσύνη και βελτιώνουν το κλίμα
Η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση του Διοικητή, το Φεβρουάριο του 2014, είχε επισημάνει ότι η εξάλειψη των δίδυμων ελλειμμάτων και η ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας θα αποκαθιστούσαν σταδιακά την εμπιστοσύνη και θα οδηγούσαν σε περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.
Αυτό όντως συνέβη τους μήνες που μεσολάβησαν:
- Οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των συστημικών τραπεζών (συνολικού ύψους 8,3 δισεκ. ευρώ) υπήρξαν εξαιρετικά επιτυχείς, με μεγάλη συμμετοχή ξένων επενδυτών.
- Επιτυχής ήταν και η έξοδος του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές, από τις οποίες άντλησε κεφάλαια ύψους 3 δισεκ. ευρώ με έκδοση πενταετών ομολόγων.
- Επιπλέον, θετική ήταν η ανταπόκριση των αγορών και στην έκδοση εταιρικών ομολόγων. Την περίοδο Δεκεμβρίου 2012-Μαΐου 2014, μεγάλες ελληνικές εταιρίες άντλησαν συνολικά 4,8 δισεκ. ευρώ από τις αγορές εταιρικών ομολόγων του εξωτερικού.
Όλα τα παραπάνω συνάδουν με την εκτίμηση ότι η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αποκαθίσταται σταδιακά και ότι οι αγορές προεξοφλούν την έξοδο από την κρίση. Αν διατηρηθεί και ενισχυθεί η δυναμική αυτή, είναι πολύ πιθανή η επάνοδος της οικονομίας στην ανάπτυξη. Η πρόβλεψη αυτή υπόκειται ωστόσο σε αβεβαιότητες που συνδέονται αφενός με τις τάσεις που θα επικρατήσουν στις διεθνείς αγορές, οι οποίες τώραχαρακτηρίζονται από αφθονία ρευστότητας, και αφετέρου με το ενδεχόμενο «μεταρρυθμιστικής κόπωσης» και χαλάρωσης των προσπαθειών στο εσωτερικό.
Η βελτίωση του κλίματος ήταν αποτέλεσμα της συνεπούς εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής. Καθοριστική ήταν η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,8% του ΑΕΠ το 2013, το οποίο υπερέβη μάλιστα την αρχική πρόβλεψη.
Ενδείξεις θετικών εξελίξεων παρουσιάζουν και ορισμένα μεγέθη της πραγματικής οικονομίας
- Η αποκλιμάκωση της ύφεσης από τις αρχές του 2013 έως σήμερα είναι σημαντική. Αν συνεχιστεί η έως τώρα τάση μέχρι το τέλος του έτους, το ΑΕΠ το 2014 θα παρουσιάσει αύξηση περί το 0,5%.
- Η κατανάλωση, που αποτελεί τη σημαντικότερη συνιστώσα του ΑΕΠ, παρουσιάζει ενδείξεις σταθεροποίησης.
- Θετική αναμένεται να είναι και η συμβολή του εξωτερικού ισοζυγίου, κυρίως λόγω της αύξησης των εισπράξεων από τον τουρισμό, ενώ τα έσοδα από τη ναυτιλία κινούνται θετικά, αντανακλώντας την ανοδική τάση του παγκόσμιου εμπορίου.
- Επιπλέον παρατηρείται τάση ανάκαμψης της βιομηχανικής παραγωγής ενώ παράλληλα διατυπώνονται πιο αισιόδοξες προοπτικές για τους επόμενους μήνες (έρευνα ΙΟΒΕ, δείκτης ΡΜΙ).
- Τέλος, υπάρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις και για την απασχόληση, η οποία παρουσιάζει ενδείξεις ανάκαμψης. Ωστόσο, το επίπεδο της ανεργίας παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και αναμένεται να αποκλιμακωθεί μόνο σταδιακά.
Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον βελτιώνεται, ενώ η νομισματική πολιτική συνεχίζει να είναι διευκολυντική
Οι προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας εμφανίζονται θετικές, ενώ στην ΕΕ έχουν δρομολογηθεί σημαντικές θεσμικές αλλαγές που ενδυναμώνουν την οικονομική διακυβέρνηση. Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2014 ολοκληρώθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες για τη δημιουργία της Τραπεζικής Ένωσης.
Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ συνέχισε να είναι διευκολυντική για την οικονομική δραστηριότητα στη ζώνη του ευρώ. Τα βασικά επιτόκια, που είχαν μειωθεί δύο φορές μέσα στο 2013, προσαρμόστηκαν και πάλι προς τα κάτω τον Ιούνιο του 2014 και υιοθετήθηκαν επάνοδος της χώρας στις διεθνείς αγορές αντανακλά κυρίως το γεγονός ότι οι αγορές προεξοφλούν τη συνέχιση της δημοσιονομικής και μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
Για να αποτραπούν οι κίνδυνοι, η αναδιάρθρωση της οικονομίας και οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα σε όλους τους τομείς. Η οικονομική πολιτική πρέπει τώρα να πείσει ότι δεν εφησυχάζει και δεν οπισθοδρομεί, αλλά είναι έτοιμη να βαδίσει έως το τέλος του δρόμου: τη δημιουργία μιας δυναμικής και εξωστρεφούς οικονομίας.