Του Νίκου Ρογκάκου
Πάνω από το 20% της αγοράς καπνικών προϊόντων πλέον κινείται στη γκρίζα ζώνη του λαθρεμπορίου στην Ελλάδα οδηγώντας τον κρατικό κορβανά σε απώλειες εσόδων που μπορεί να ξεπεράσουν το 2014 και τα 720 εκατομμύρια ευρώ, αλλά και τις εταιρίες καπνικών να έχουν απολέσει από το 2009 μέχρι το 2013 το 36% του όγκου πωλήσεων και του 52% της αξίας πωλήσεων.
Σε αυτό συντείνει μελέτη του ΙΟΒΕ με θέμα την «Αξιολόγηση του Υφιστάμενου Πλαισίου Φορολόγησης των Καπνικών Προϊόντων στην Ελλάδα», αλλά και εκτιμήσεις των 3 εταιριών του κλάδου, που εκπροσωπούνται μέσω του Ελληνικού Συνδέσμου Καπνικών Εταιρειών Ευρώπης (Imperial tobacco, JTI, BAT).
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ η μελέτη «αποσκοπεί στην εξέταση της δημοσιονομικής αποτελεσματικότητας του υφιστάμενου πλαισίου φορολόγησης των καπνικών προϊόντων στην Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη την επίπτωση των φορολογικών αλλαγών στις τιμές, στη ζήτηση των επιμέρους κατηγοριών καπνικών προϊόντων και στο μέγεθος της μη νόμιμης αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμάται η πορεία των φορολογικών εσόδων από τα καπνικά προϊόντα για την περίοδο 2014-2016, τόσο υπό την υπόθεση διατήρησης του υφιστάμενου φορολογικού καθεστώτος, όσο και υπό εναλλακτικά σενάρια φορολόγησης των καπνικών προϊόντων.
Σενάριο εσόδων ύψους 330 εκατ. ευρώ την επόμενη διετία
Πιο συγκεκριμένα, όπως είπε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ καθ. Νίκος Βέττας σε ένα από τα σενάρια που επεξεργάζεται το ΙΟΒΕ εφόσον «μειωθεί ο ειδικός συντελεστής και γίνει μια δομική αναπροσαρμογή με μείωση στον πάγιο φόρο και μείωση αντίστοιχα επί του λεπτοκομμένου καπνού οι πωλήσεις θα ανακάμψουν κατά 17% και κατά 151 εκατομμύρια τα έσοδα το 2015 και 177 εκατ. το 2016».
Επίσης το ΙΟΒΕ στη μελέτη του εξετάζει κι άλλα εναλλακτικά σενάρια. Έτσι με το σενάριο βάσης εφόσον κρατηθούν οι ίδιες τιμές καπνικών προϊόντων δεν θα υπάρξει καμιά αλλαγή στη φορολογική πολιτική.
Με το άλλο σενάριο προβλέπεται μείωση ελάχιστου ΕΦΚ και ΕΦΚ στον καπνό. Αυτό θα φέρει μείωση του ελάχιστου ΕΦΚ στα τσιγάρα και στο λεπτοκομμένο καπνό και θα οδηγήσει σε αυξημένη νόμιμη αγορά κατά περίπου 5,7% και αύξηση των εσόδων κατά 80 εκατ. ευρώ.
Απέτυχε η αύξηση της φορολογίας
«Δεν απέδωσε η αύξηση στους φόρους των καπνικών κατά 63% από 2009 μέχρι 2014. Οδήγησε σε μείωση 1% φέτος των εσόδων», ανέφερε ο ερευνητής του ΙΟΒΕ Γιώργος Μανιάτης. Μάλιστα κατ΄ εκτίμηση στελεχών του κλάδου μέχρι τον Ιούλιο η υστέρηση μόνο από τους φόρους καπνικών ήταν στα 120 εκατομμύρια.
Παράλληλα ο κ. Βέττας σημείωσε ότι «εάν δεν υπάρξει εξορθολογισμός στη φορολογία των καπνικών προϊόντων, υπάρχει ο κίνδυνος τα φορολογικά έσοδα να μειωθούν –σ.σ. σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 καταγράφεται μείωση των εσόδων κατά περίπου 6% σε ετήσια βάση η απόκλιση μπορεί να φτάσει τα 148 εκατ. ευρώ - και να παγιωθεί η κατάσταση των λαθραίων αυτό μπορεί να είναι μη αναστρέψιμο».
Σημειώνεται ότι η φορολογία των καπνικών προϊόντων αποτελεί βασική πηγή εσόδων καθώς ανήλθε μόνο το 2013 στο 7,8% των συνολικών εισροών στον κρατικό κορβανά ήτοι 3,2 δισεκ ευρώ περίπου.
Στρατηγικής σημασίας η Ελλάδα για της βιομηχανίες
Με μια φωνή τα μέλη του ΕΣΚΕΕ τονίζουν ότι αυτό που χρειάζεται σε πρώτη φάση είναι να υπάρξει σταθεροποίηση του φορολογικού πλαισίου κι όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες χρόνο αν και εφόσον βελτιωθεί η κατάσταση να υπάρξουν μειώσεις στη φορολογία. Όπως τονίζουν, παρά τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά από την ραγδαία αύξηση της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα, οι εταιρείες του κλάδου δεν επιθυμούν να αποχωρήσουν από την χώρα γιατί θεωρούν ότι είναι στρατηγικής σημασίας αγοράς. «Εάν ήταν να φύγουμε θα το είχαμε κάνει πριν από δύο χρόνια. Τώρα βλέπουμε ότι το κλίμα βελτιώνεται οπότε ευελπιστούμε ότι εαν δεν υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις στο σκέλος της φορολογίας θα υπάρξει μέλλον».
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Νίκος Νεχαμά, γενικός διευθυντής του ΕΣΚΕΕ, στην παρέμβασή του κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του ΙΟΒΕ, από εδώ και εμπρός και δεδομένης της σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, οι Κυβερνητικές παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι στρατηγικά σχεδιασμένες και προβλέψιμες όπως συμβαίνει και στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Περαιτέρω αύξηση της φορολογίας, όπως είπε ο ίδιος, θα οδηγήσει σε αύξηση του λαθρεμπορίου και σε λιγότερα έσοδα για το κράτος».
Στο πλαίσιο αυτό οι εταιρίες μέλη του Ελληνικού Συνδέσμου Καπνικών Προϊόντων Ευρώπης (ΕΣΚΕΕ) που πραγματοποιούν περίπου το 45% της συνολικής εγχώριας αγοράς στέλνουν μήνυμα στον υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη να μην υπάρξει νέα αύξηση στη φορολογία των καπνικών προϊόντων και να σταθεροποιηθεί το πλαίσιο. Αυτό άλλωστε ζητούν όλοι οι κλάδοι της οικονομίας.