Στο ενδεχόμενο πρόωρων βουλευτικών εκλογών που προδιαγράφεται μετά τη χθεσινή πρώτη αποτυχημένη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, και στην πιθανή νίκη του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει αναταράξεις στις αγορές και ενδεχόμενη έξοδο από το ευρώ, αναφέρεται ανταπόκριση στους NEW YORK TIMES με τίτλο «European Markets Eye an Austerity-Weary Greece».
Η ανταπόκριση κάνει αναφορά στις πρόσφατες δηλώσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος σε ομιλία του τόνισε ότι «οι αγορές υποχρεώνουν την Ελλάδα να χορεύει στον ρυθμό τους, τώρα θα ηγηθούμε εμείς του χορού και οι αγορές θα ακολουθούν».
Με δηλώσεις αυτού του είδους, όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ο κ. Τσίπρας ενίσχυσε τη δημοτικότητά του στην κουρασμένη από τη λιτότητα χώρα, αλλά προκαλεί παράλληλα τρόμο στους διεθνείς επενδυτές, καθώς είναι ισχυρό το ενδεχόμενο να βρεθεί το κόμμα του στην εξουσία, το επόμενο έτος, στην περίπτωση πρόωρων εκλογών, ανοίγοντας την πόρτα σε «κάθετη αλλαγή των σχέσεων της χώρας του με την Ευρώπη ή ακόμη και στην επανεξέταση της δέσμευσής της για συνέχιση της ένταξης στο ευρωπαϊκό νόμισμα, με κάθε κόστος».
Μολονότι ωστόσο η Ελλάδα παρακολουθείται στενά από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και τις παγκόσμιες αγορές, οι μηχανορραφίες που διενεργούνται δεν έχουν ακόμη δημιουργήσει την αίσθηση της κρίσης που υπήρχε στην Ευρώπη το 2012, όταν φάνταζε πιθανή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.
Στις Βρυξέλλες, στις πρωτεύουσες και στις αγορές υπάρχει η γενική αίσθηση ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να επιβιώσει από έναν ενδεχόμενο χωρισμό με την Ελλάδα, με σχετικά μικρές απώλειες, χάρη σε μια σειρά πρόσφατων ρυθμιστικών αλλαγών και της δέσμευσης των ηγετών των μεγαλύτερων χωρών να προωθήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμη και εάν παρουσιασθούν εμπόδια.
Η κατάσταση μετατρέπεται σε ένα πρώτο μεγάλο τεστ για την πρόοδο της Ευρώπης στην οικοδόμηση τείχους προστασίας έναντι της μετάδοσης της κρίσης η οποία είχε αναταράξει την ήπειρο πριν από πέντε χρόνια και για την απομόνωση του πυρήνα της πολιτικής ένωσης έναντι των αντιευρωπαϊκών λαϊκιστικών κινημάτων, τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς, τα οποία απέκτησαν ρίζες σε σχεδόν όλες τις χώρες.
«Εάν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ αυτό δεν οδηγούσε σε μια άμεση μετάδοση της κρίσης, απειλώντας άλλες χώρες, καθώς έχουμε ενισχύσει οικονομικά το σύστημα. Άλλοι κίνδυνοι ωστόσο, πολιτικοί κίνδυνοι, συνεχίζουν να υπάρχουν» αναφέρει ο Paul De Grauwe, καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής οικονομίας στο LSE.
Η ανταπόκριση επισημαίνει στη συνέχεια ότι χθες πραγματοποιήθηκε το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση κήρυξης πρόωρων εκλογών, στην περίπτωση που δεν υπάρξει εκλογή ΠτΔ στη δεύτερη και κυρίως στην τρίτη ψηφοφορία, επαναλαμβάνοντας ότι η ΕΕ είναι πλέον θωρακισμένη έναντι ενδεχόμενων κρίσεων. Έχουν δημιουργηθεί δύο νέοι θεσμοί για την παροχή οικονομικής βοήθειας στις αδύναμες χώρες, ενώ οι ρυθμιστικές αρχές έχουν επιβάλλει τον κεντρικό έλεγχο των ευρωπαϊκών τραπεζών, ώστε να μην μπορεί καμία εξ αυτών να λαμβάνει επικίνδυνα ρίσκα, όπως αυτά που συνέβαλαν στην πυροδότηση της ευρωπαϊκής κρίσης χορείους.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, κατά την ανταπόκριση, που θα μπορούσε να προκαλέσει η Ελλάδα είναι ο πολιτικός, καθώς η υψηλή ανεργία στις περισσότερες χώρες, οι περικοπές στο κράτος πρόνοιας, και η ανάδυση συγκρουσιακών θεμάτων, όπως η μετανάστευση, έχουν οδηγήσει στην ενίσχυση λαϊκιστικών και εθνικιστικών κινημάτων, τόσο στην αριστερά όπως και στη δεξιά, πολλά εκ των οποίων τρέφουν αντιευρωπαϊκά αισθήματα. Εάν ο κ. Τσίπρας καταλάμβανε την εξουσία θα ενίσχυε και θα προσέδιδε περισσότερη αξιοπιστία στα άλλα αντιευρωπαϊκά κόμματα, σε όλη την ήπειρο.
Ο κ. Τσίπρας και άλλοι πολιτικοί της δεξιάς και της αριστεράς σε χώρες όπως την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία αποτελούν οπισθοχώρηση σε ό,τι αντιπροσωπεύει το ευρώ, επισημαίνει ο Paul De Grauwe, υποστηρίζοντας ότι σήμερα οι πολιτικές ελίτ που βρίσκονται στην εξουσία έχουν επενδύσει τις δυνάμεις τους στην διατήρηση της Ευρωζώνης. Άλλοι πολιτικοί όμως τώρα επενδύουν στο εντελώς αντίθετο. Πολλές χώρες θα μπορούσαν να πουν ότι δεν θέλουν πλέον να συμμετάσχουν σε αυτό το εγχείρημα, προκαλώντας την διάλυση του ευρώ.
Σύμφωνα με τον Mohamed El-Erian, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, όσο καθυστερούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τα αίτια της οικονομικής παθογένειας, τόσο πιο σύνθετες θα γίνονται οι οικονομικές προκλήσεις και οι πολιτικές επιπλοκές. Κάθε καθυστέρηση ενισχύει τα οικονομικά εμπόδια για την ανάπτυξη, τα εξτρεμιστικά πολιτικά κόμματα, ενώ καθιστά δυσκολότερη τη συμφωνία σε μια κοινή ερμηνεία του παρελθόντος και του παρόντος, όπως και ενός καλύτερου μέλλοντος για την Ευρωζώνη, σημείωσε.
Οι αρχιτέκτονες της Ευρωζώνης απέφυγαν να δημιουργήσουν μια ομοσπονδιακή δομή που θα επέτρεπε τη μεταφορά οικονομικής βοήθειας στις αδύναμες χώρες, η οποία κρίνεται καθοριστική από τους οικονομολόγους για την ενίσχυση των θεμελίων του ευρώ.
Μια ματιά στα προβλήματα της Ελλάδας εξηγεί το γιατί, επισημαίνει η ανταπόκριση. Ακόμη και χωρίς την ύπαρξη ενός συστήματος, οι φορολογούμενοι της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και άλλων χωρών χρηματοδότησαν εν μέρει τα 240 δις ευρώ του ελληνικού σχεδίου διάσωσης. Εάν ο κ. Τσίπρας καταλάβει την εξουσία και εξαναγκάσει τους πιστωτές της Ελλάδας σε διαγραφή δισεκατομμυρίων ευρώ τότε και οι φορολογούμενοι αυτών των χωρών θα χάσουν τα λεφτά τους.
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε ότι δεν επιθυμεί την έξοδο από την Ευρωζώνη, ενώ απάλυνε τις δηλώσεις του σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2012, όταν απειλούσε να σκίσει τις συμφωνίες διάσωσης και να προβεί σε χρεοκοπία. Αντίθετα ζητά από τους πιστωτές να δεχθούν διαγραφή του χρέους δηλώνοντας ότι η χώρα μετά από μια πενταετή ύφεση και με την ανεργία στο 25% δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει το χρέος. Απείλησε ωστόσο να καταργήσει τις περικοπές λιτότητας, που αποτελούν προϋπόθεση για το σχέδιο διάσωσης ή μιας πιστοληπτικής γραμμής, αυξάνοντας τον κατώτατο μισθό και επαναφέροντας το δώρο των Χριστουγέννων. Δεν ανέφερε ωστόσο πως θα χρηματοδοτήσει αυτές τις δαπάνες.
Λιμπερασιόν: Η Ελλάδα εκ νέου στα πρόθυρα του χάους
Με τίτλο «Η Ελλάδα εκ νέου στα πρόθυρα του χάους» ο ανταποκριτής της εφημερίδας «Λιμπερασιόν» στις Βρυξέλλες, Ζαν Κατρεμέρ, αναφέρεται στην πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, ύστερα από την πρώτη ανεπιτυχή προσπάθεια εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
«Απειλούμενη από τις αγορές, που ανησυχούν για πιθανή άνοδο στην εξουσία της ριζοσπαστικής Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ, η χώρα κινδυνεύει να γνωρίσει εκ νέου την αστάθεια, παρασύροντας μαζί της και την Ευρωζώνη» σχολιάζει ο δημοσιογράφος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα «οι αγορές έχουν ψηφίσει: Η Ελλάδα δεν είναι καθόλου έτοιμη να πετάξει με τα δικά της φτερά, πέντε χρόνια μετά τη βοήθεια από την Ευρώπη και το ΔΝΤ, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες, την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία».
Επιπλέον, αναφέρεται ότι οι ευρωπαϊκές Αρχές, όπως και οι αγορές, αντιμετωπίζουν την ιδέα του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ως «σκιάχτρο» που προκαλεί φόβο, γι αυτό και το τελευταίο δεκαπενθήμερο εκτοξεύθηκαν στα ύψη τα επιτόκια δανεισμού για τα ελληνικά ομόλογα δεκαετίας (...) και άρχισε η φυγή κεφαλαίων από τη χώρα.
Στην προσπάθεια αναζήτησης των αιτιών και ύστερα από συζητήσεις με Ευρωπαίους διπλωμάτες, ο Ζαν Κατρεμέρ επισημαίνει τρία στοιχεία: Εκτιμά ότι «βιάστηκε ο πρωθυπουργός να φωνάξει "νίκη" από το καλοκαίρι, διαβεβαιώνοντας ότι έως το τέλος του χρόνου θα έφευγε η τρόικα, νομίζοντας ότι μπορούσε να σταματήσει τις μεταρρυθμίσεις και να επανέλθει στην άσκηση πολιτικής, όπως παλιά».
Επίσης, ο αρθρογράφος επικαλούμενος εκτιμήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, αξιολογεί ως «λάθος» το γεγονός ότι -όπως λέει- «τον Ιούνιο, την επομένη της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές, απομακρύνθηκαν από την κυβέρνηση ορισμένοι μεταρρυθμιστές υπουργοί και αντικαταστάθηκαν από ανίκανους λαϊκιστές της ΝΔ, με βασική αποστολή την παρουσία τους στα τηλεπαράθυρα αντικρούοντας τους εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ».
Το τρίτο και σημαντικότερο στοιχείο, κατά την άποψη του δημοσιογράφου, που συνέβαλε στην αλλαγή διαθέσεων των Ευρωπαίων, είναι ότι η Ελλάδα δεν τήρησε τις υποσχέσεις της σχετικά με «το πρόγραμμα ανάπτυξης» για το οποίο είχε δεσμευθεί στο Eurogroup της 5ης Μαΐου.