Άντας Τράκου
Νεκροταφείο και οικισμός της Ύστερης Εποχής Χαλκού (μέσα 2ης χιλιετίας π.Χ.) με πληθώρα ευρημάτων μυκηναϊκού τύπου και ρυθμού, που αποκαλύφθηκαν στη θέση «Ρέμα Ξυδιάς» στην περιοχή του Πλαταμώνα Πιερίας, δίνουν σημαντικά στοιχεία για τη ζωή και το θάνατο κατά την Ύστερη Εποχή Χαλκού στην περιοχή.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας σε σύμπραξη με το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων που είναι ο κύριος του έργου, με την Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε., καθώς και με την Κοινοπραξία Μαλιακός-Κλειδί, πραγματοποιούν σήμερα τη μεταφορά τού πρώτου εκ των δυο αψιδωτών κτιρίων που αποκαλύφθηκαν, μαζί με το πρόσκτισμά του, στο θεματικό Πάρκο Λειβήθρων προκειμένου αυτό να αναδειχθεί.
Η περιοχή της αρχαιολογικής έρευνας εκτείνεται σε μία πλαγιά με έντονη κλίση, στους πρόποδες του Κάτω Ολύμπου. Η θέση χρησιμοποιήθηκε κατ’ αρχήν ως νεκροταφείο με 22 αποκαλυμμένους κιβωτιόσχημους τάφους, αρκετοί από τους οποίους περιείχαν πλούσια κτερίσματα, τόσο τοπικού όσο και μυκηναϊκού τύπου. Μετά την ταφική χρήση και ίσως παράλληλα με αυτήν κατασκευάστηκαν στην ίδια θέση αρχιτεκτονήματα. Πρόκειται για δύο αψιδωτά κτίρια και μνημειακούς τοίχους (ίσως περιβόλους) που πιθανόν οριοθετούσαν τον οικιστικό χώρο. Τόσο τα αψιδωτά κτίρια (κυρίως το Αψιδωτό Α), όσο και οι μνημειακοί τοίχοι-περίβολοι συσχετίζονται με πληθώρα καλής ποιότητας τροχήλατης μυκηναϊκού ρυθμού κεραμικής.
Τα αψιδωτά κτίρια του ρέματος Ξυδιά αποτελούν σπάνιο δείγμα οικιστικής αρχιτεκτονικής σε μία περιοχή όπου σπανίζουν τα οικιστικά κατάλοιπα της Ύστερης Εποχής Χαλκού (1600-1050π.Χ.). Επιπλέον, ο συσχετισμός τους με πληθώρα κεραμικής μυκηναϊκού τύπου και ρυθμού επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά την ένταξη της περιοχής στον θεσσαλικό-ευβοϊκό πολιτιστικό κύκλο.