Τις συνέπειες ενδεχόμενης εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ φαίνεται πως έχουν διερευνήσεις οι δανειστές, σύμφωνα με σχετικό non paper του ΔΝΤ που επικαλείται το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
To ΔΝΤ φέρεται να πρωτοπορεί στις σχετικές διεργασίες και παράλληλα να εκτιμά ότι αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν «διαχειρίσιμη». Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν απαραίτητα μέτρα προστασίας από κερδοσκοπικές επιθέσεις για ορισμένες «ευάλωτες χώρες», δηλαδή Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Θεωρείται ωστόσο ότι τα κεφάλαια του μηχανισμού ESM, καθώς και τα νέα εργαλεία παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επαρκούν πλήρως για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, όπως ανέφερε η Deutsche Welle.
Για την Ελλάδα, αντιθέτως, οι συνέπειες θα ήταν οδυνηρές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών του ΔΝΤ, τους οποίους επικαλείται το Spiegel. Το γερμανικό έντυπο κάνει λόγο για εμπιστευτικό non paper που κυκλοφόρησε το ΔΝΤ τον περασμένο Μάρτιο, με τίτλο «Η Ελλάδα μετά την αποχώρηση από το ευρώ».
Οι συντάκτες του, μεταξύ άλλων, φέρονται να απορρίπτουν τη σύνδεση του μελλοντικού εθνικού νομίσματος με το ευρώ, ώστε μέσω υποτίμησης να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Το νέο νόμισμα, μάλιστα όπως εκτιμούν, θα έμπαινε σε κύκλο αλληλοτροφοδοτούμενων υποτιμήσεων.
«Καταναλωτές, επιχειρήσεις και επενδυτές θα προσπαθούσαν να ξεφορτωθούν το νέο νόμισμα με αποτέλεσμα, λόγω του φόβου για την απώλεια της αξίας του, να την επιταχύνουν κιόλας». Η πενιχρή αξία του νέου νομίσματος στο εξωτερικό, θα προκαλούσε επιπλέον, δραματική αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων και κατά συνέπεια και στον υπερπληθωρισμό.
Τα σενάρια της χρεοκοπίας των τριών βημάτων
Τα πιθανά σενάρια που αναφέρει το Spiegel είναι τα εξής:
«Εάν η κυβέρνηση Τσίπρα δεν καταφέρει να συγκεντρώσει τα απαραίτητα χρήματα (για την πληρωμή του ΔΝΤ), θα έρθει η άτακτη χρεοκοπία. Και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF, ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της χώρας, θα ήταν αναγκασμένος να κηρύξει άμεσα απαιτητά τα δικά του δάνεια, ύψους 130 δις ευρώ. Ο λόγος είναι ότι τα δάνεια αυτά είναι συνδεδεμένα με τα αντίστοιχα του ΔΝΤ. Κατά συνέπεια η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έβρισκε πλέον αγοραστές ούτε για τίτλους βραχείας διάρκειας, τα αποκαλούμενα T-Bills, με τα οποία καταφέρνει σήμερα να επιβιώσει». Σε αυτήν την περίπτωση δεν θα υπήρχε άλλη επιλογή παρά «να εκδώσει τίτλους για να πληρώσει προμηθευτές, συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους.
Οι ειδικοί αποκαλούν τους τίτλους IOUs,από την αγγλική έκφραση ʻI owe youʼ δηλαδή ʻσου χρωστάωʼ. Με αυτούς μπορεί κανείς (θεωρητικά) να πληρώσει το ρεύμα ή τη θέρμανση, αλλά και να κάνει τα ψώνια του. Λειτουργούν ως μέσα πληρωμής. Κατ΄αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα θα καθιέρωνε ένα παράλληλο νόμισμα».
Το γερμανικό περιοδικό αφήνει να εννοηθεί ότι, ενώ η ελεύθερη αγορά και ο ιδιωτικός τομέας θα εξακολουθούν σε πρώτη φάση να λειτουργούν με ευρώ, οι πληρωμές στο Δημόσιο θα γίνονται με το παράλληλο νόμισμα, το οποίο αφενός θα έχει ονομαστική αξία σε ευρώ, αφετέρου θα «θεωρείται σίγουρο ότι πολύ σύντομα η πραγματική διαπραγμάτευσή του θα γίνεται σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής του αξίας. Αυτό δείχνει η εμπειρία από άλλες χρεοκοπημένες χώρες όπως η Αργεντινή προ δεκαετίας, όπου τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις δέχονταν τους τίτλους μόνο με έκπτωση (για τον καταστηματάρχη). (…) Στην Αργεντινή τα IOUs έχασαν μέχρι και το 70% της ονομαστικής αξίας τους. Ο λόγος είναι ότι προεξοφλούν την υποτίμηση ενός πιθανού νέου νομίσματος».
Το θέμα του bank run
H EKT, σύμφωνα με το Spiegel, έχει ήδη ερευνήσει το σενάριο αυτό για την Ελλάδα, και έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ένας στους τρεις Έλληνες θα πληρωνόταν με αυτούς του «πληθωριστικούς» τίτλους. Οι ειδικοί, ωστόσο, συμφωνούν ότι «τα IOUs είναι μόνο μία ενδιάμεση λύση για μερικές εβδομάδες, ίσως για δύο-τρεις μήνες.
Γιατί δεν υποβοηθούν τον ήδη τραυματισμένο τραπεζικό τομέα της χώρας, αλλά αντιθέτως τον αποτελειώνουν. Μόλις κυκλοφορήσουν οι πρώτοι τίτλοι, οι Έλληνες θα ορμήσουν στις τράπεζες, προσπαθώντας να προστατέψουν τις οικονομίες που έχουν σε ευρώ. Εάν η κυβέρνηση θέλει να αποτρέψει την αποψίλωση των καταθέσεων, θα πρέπει να κλείσει προσωρινά τις τράπεζες και αν επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων».