Του Νίκου Ρογκάκου
Εν μέσω στενών χρονικών περιθωρίων και της πίεσης του κουαρτέτου η ελληνική Κυβέρνηση πρέπει να επιδοθεί σε ένα ασταμάτητο τροχάδην, όχι μόνο για να ψηφίσει όλους τους εφαρμοστικούς Νόμους που προβλέπονται τον Οκτώβριο, αλλά και να υλοποιήσει μία σειρά από προαπαιτούμενα μέτρα. Εάν συμβεί αυτό τότε θα ανοίξει ο δόμος για την εκταμίευση των χρημάτων προς την Ελλάδα, αλλά και θα προχωρήσει το σχέδιο της Κυβέρνησης για την ανάπτυξη και την εισροή κεφαλαίων από την ΕΕ δηλαδή το λεγόμενο «πακέτο Γιουνκέρ», όπου θα έρθει εμπροσθοβαρώς.
Πάντως, η Κυβέρνηση μέσω του Φραγκίσκου Κουτεντάκη, του εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών ανανέωσε στις Βρυξέλλες τις δεσμεύσεις της προς τους δανειστές για την υλοποίηση των προαπαιτούμενων και του μνημονίου. Τώρα καλείται να εφαρμόσει όχι μόνο τις μεταρρυθμίσεις αλλά και τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις υποχρεούμενη να τηρήσει ασφυκτικές και ανελαστικές προθεσμίες.
Ειδικότερα, το υπουργείο Οικονομικών υποχρεούται έως την επόμενη Πέμπτη να στείλει επίσημα δημοσιονομικά στοιχεία στην ΕΕ για την πορεία του ελλείμματος και του χρέους, μαζί με τους νέους στόχους που θέτει για το 2015. Και τούτο στον απόηχο των ανακοινώσεων που επιβεβαιώνουν τρύπα 4,1 δισ.€ στα έσοδα οκταμήνου, η οποία καλύπτεται κυβερνητικά από μία πρωτόγνωρη υπερσυγκράτηση δαπανών.
Η αποστολή αναλυτικών στοιχείων στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος θεωρείται ο προάγγελος του συμπληρωματικού προϋπολογισμού 2015 και του προσχεδίου 2016 που ετοιμάζεται ήδη και πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή λίγο αργότερα, στις 5 Οκτωβρίου. Την ίδια ημέρα δηλαδή που συνεδριάζει το Eurogroup με θέμα την πρόοδο του μνημονίου, την υλοποίηση των εκκρεμοτήτων και με στόχο να αποφασίσει - πλέον όχι με «λίστες» προθέσεων αλλά με βάση το έργο - αν θα ξεκινήσει την αποδέσμευση των εκκρεμών υποδόσεων, την επίσημη αποστολή στην Αθήνα και την πρώτη αξιολόγηση.
Διερευνητικό & όχι σκληρό το EuroWorking Group
Ο κ. Κουτεντάκης δεσμεύθηκε σε επίπεδο βοηθών υπουργών οικονομικών ότι θα υλοποιήσει την συμφωνία του Αυγούστου δίνοντας έμφαση στα προαπαιτούμενα για τα 3 δισ. ευρώ. Παρουσιάστηκαν μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι λίστες των μέτρων που δείχνουν καλό βαθμό προετοιμασίας (σ.σ. κάτι που φέρεται να έγινε αποδεκτό και από τους ομολόγους των άλλων κρατών), αλλά και τον διαχωρισμό των προαπαιτούμενων σε δύο πακέτα που θα συνοδεύουν επιμέρους δόσεις:
- Στα διαρθρωτικά που σχεδιάζεται θα έρθουν πρώτα και
- Τα δημοσιονομικά-τραπεζικά που θα έρθουν μετά όπως είχε προαναγγείλει ο κ. Βίζερ.
Το δυσκολότερο πακέτο είναι αυτό του Οκτωβρίου, αφού στο καλάθι των απαιτήσεων περιλαμβάνονται πάρα πολύ δύσκολα ζητήματα όπως:
1. Η συμφωνία για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων
2. Του πτωχευτικού πλαισίου των φυσικών προσώπων μέσω της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών
3. Η δρομολόγηση της αποτελεσματικής ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με βελτιωμένη την καθαρή τους θέση και μειωμένες τις κεφαλαιακές τους ανάγκες μεσο-μακροπόθεσμα.
Ακόμη πρέπει:
- Να ολοκληρωθεί η ενεργοποίηση Δημοσιονομικού Συμβουλίου του υπερεπόπτη που θα προτείνει ημιαυτόματες περικοπές δαπανών (πρόβλεψη για διαδοχικά μέτρα έως τον Νοέμβριο)
- Η εφαρμογή του νόμου για την εξίσωση του φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο και
- Η επανεξέταση/κατάργηση μονομερών μέτρων στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος (ενοίκια επιχειρήσεων, ληξιπρόθεσμες οφειλές).
Παράλληλα, εκκρεμούν και:
- Οι παρεμβάσεις στην νομοθεσία για τους όρους επιλεξιμότητας για ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη μετά τα 67 έτη
- Η πλήρης εφαρμογή της ασφαλιστικής νομοθεσίας του 2010 (πάγωσαν προεκλογικά οι σχετικές εγκύκλιοι) αλλά και
- Η επανεξέταση του νόμου για την σταδιακή εξάλειψη των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.
Ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν
Στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων που -ενδεχομένως- να ενταχθούν στο πρώτο πακέτο υποδόσεων περιλαμβάνεται μεταξύ πολλών άλλων:
1. Η ολοκλήρωση της απελευθέρωσης στην λειτουργία των φαρμακείων
2. Η προσαρμογή της νομοθεσίας για τιμολόγηση φαρμάκων και για το πλαφόν στις δαπάνες για εξετάσεις (clawbacks)
3. Συγκεκριμένα βήματα για την πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων και
4. Ολοκλήρωση ακόμη 20 κινήσεων από το ΤΑΙΠΕΔ.
Ωστόσο, η τελική «επιλογή» των προαπαιτούμενων που θα συνδεθούν με τις επιμέρους εκταμιεύσεις των 3 δισ. ευρώ (πιθανότατα σε 2 και 1 δις ευρώ) επιχειρείται να ολοκληρωθεί την προσεχή εβδομάδα.
Προ των πυλών και νέα μέτρα
Το υπουργειό Οικονομικών μετά την επιβεβαίωση των στοιχείων 8μήνου διαβεβαίωσε ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα, ενώ επιχείρησε να αιτιολογήσει το προσωρινό μεγάλου μέρους των αποκλίσεων των 4,15 δισ. ευρώ (μη έλευση κερδών ομολόγων, η καθυστέρηση στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ κλπ) ή να την αποδώσει στην επίπτωση της ύφεσης.
Ωστόσο μόνο η τρύπα 1 δισ. ευρώ στους έμμεσους φόρους δείχνει την αστοχία συγκριτικά με τους αρχικούς στόχους και τώρα πρέπει να αποδειχθεί ότι οι αναθεωρημένες προβλέψεις του μνημονίου είναι εφικτές.
Σε κάθε περίπτωση η προσωρινή στάση πληρωμών «φωτογραφίζει» τα δυνητικά πεδία περικοπών: δεν έχει δαπανηθεί ούτε ένα ευρώ από το αποθεματικό του 1 δισ. ευρώ, έχει διατεθεί μόνο το 24,4% του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ πολύ μεγάλη είναι η υποεκτέλεση σε καταναλωτικές, λειτουργικές δαπάνες αλλά και στα κοινωνικά επιδόματα.
Στα προαπαιτούμενα των δύο υποδόσεων θα ενταχθούν παράλληλα η ολοκλήρωση του οργανικού νόμου για τον προϋπολογισμό, η ψήφιση του νέου Μεσοπρόθεσμου και η κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2015, φέρνοντας στα «ίσα» του τον προϋπολογισμό, ο οποίος συνεχίζει να εμφανίζει ένα εξωπραγματικό και πλασματικό πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά και η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων.