Για όσους παρακολουθούν τις διεθνείς εκπαιδευτικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων είναι φανερό ότι τα ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα- τα περίφημα MOOCs (Massive Open Online Courses)- θα είναι ένας βασικός παράγοντας στη διαμόρφωση του νέου χάρτη της παγκόσμιας εκπαίδευσης στα χρόνια που έρχονται.
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (ΠΕΚ) πιστεύοντας ότι η χώρα μας δεν επιτρέπεται να μείνει έξω απ’ αυτές τις εξελίξεις αποφάσισαν- στο μέτρο των δυνάμεων τους- να κάνουν κάτι γι’ αυτό, προχωρώντας στην ίδρυση του Κέντρου Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων-Mathesis.
Είναι ένα νέο τμήμα των ΠΕΚ που φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μια εθνική εστία διαδικτυακών μαθημάτων βασισμένη στα διεθνή πρότυπα ποιότητας. Θα διδάσκουν καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι απ’ όλα τα ΑΕΙ της χώρας και του εξωτερικού.
Ακολουθώντας τις διεθνείς τεχνικές προδιαγραφές, τα μαθήματά βιντεοσκοπούνται στο στούντιο του Mathesis στο Ηράκλειο (και σύντομα στην Αθήνα) και προσφέρονται μέσω της εξελληνισμένης εκδοχής της πλατφόρμας OpenEdX που χρησιμοποιούν για τα διαδικτυακά τους μαθήματα το Harvard και το MIT.
Σύμφωνα επίσης με τις διεθνείς προδιαγραφές, οι ωριαίες διαλέξεις «γυρίζονται» σε πολλά μικρά βίντεο, διάρκειας λίγων λεπτών το καθένα, και με διαδραστικές ερωτήσεις κατανόησης μεταξύ αυτών οι οποίες εστιάζουν την προσοχή του διαδικτυακού φοιτητή στα ουσιώδη και διευκολύνουν σημαντικά την κατανόηση του μαθήματος. Ενώ θεωρείται αυτονόητο ότι θα υπάρχει και διδακτική στήριξη των μαθημάτων από τον διδάσκοντα ή τους βοηθούς του.
Όλα τα μαθήματα του Mathesis απευθύνονται, όχι μόνο σε φοιτητές και επαγγελματίες επιστήμονες, αλλά και σε κάθε μορφωμένο πολίτη με επιστημονικά ενδιαφέροντα και πνευματικές ανησυχίες.
Η εγγραφή στα μαθήματα είναι ανοικτή και δωρεάν για όλους, ενώ μετά το πέρας της επιτυχούς παρακολούθησής τους, θα δίδεται στους διαδικτυακούς φοιτητές σχετική βεβαίωση παρακολούθησης, με ρητή όμως υπόμνηση ότι η βεβαίωση αυτή δεν έχει ακαδημαϊκό αντίκρυσμα, μεταξύ άλλων διότι η ταυτότητα του φοιτητή που συμπληρώνει τα σχετικά τεστ δεν μπορεί ακόμα να ελεγχθεί αξιόπιστα.
Σε συμφωνία και με το πνευματικό στίγμα, οι ΠΕΚ θέλησαν να εκπέμπει η ονομασία που επιλέχθηκε- μια σαφής αναφορά στο mathesis universalis του Καρτέσιου- τα πρώτα μαθήματα προέρχονται και από τις δύο μεγάλες επιστημονικές ηπείρους. Από τις επιστήμες του ανθρώπου (και ειδικότερα την ιστορία) και από τις επιστήμες της φύσης και ειδικότερα τη φυσική. Τα τέσσερα πρώτα απ’ αυτά τα μαθήματα- με τους δασκάλους τους και τις ημερομηνίες έναρξης- είναι τα εξής:
Α. Ιστορία
• Μαρία Ευθυμίου, Αν. Καθηγήτρια ιστορίας νέου ελληνισμού,
Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ένα τέλος μία αρχή: Ιστορία του νέου ελληνισμού, 11ος-18ος αιώνας
Έναρξη: 16/11/2015 • Διάρκεια: 5 εβδομάδες
• Άγγελος Χανιώτης, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας, Institute for Advanced Study, Princeton
Η μακρά ελληνιστική εποχή: Ο ελληνικός κόσμος από τον Αλέξανδρο στον Αδριανό
Έναρξη: 25/1/2016 • Διάρκεια: 5 εβδομάδες
Β. Σύγχρονη Φυσική
• Στέφανος Τραχανάς, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική 1. Οι βασικές αρχές
Έναρξη: 16/11/2015 • Διάρκεια: 6 εβδομάδες
• Θεόδωρος Τομαράς, Καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής,
Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Εισαγωγή στη Σχετικότητα και την Κοσμολογία
Έναρξη: Άνοιξη 2016 • Διάρκεια: 7 εβδομάδες
Χάρις και στις τεχνικές δυνατότητες της πλατφόρμας OpenEdX/gr –αλλά και των τεχνικών επιλογών– τα μαθήματα είναι άνετα προσβάσιμα από κάθε είδους συσκευή (σταθερός ή φορητός υπολογιστής, ταμπλέτα και κινητό τηλέφωνο) και απ’ οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Ένα απομακρυσμένο ελληνικό χωριό, ή ένα ελληνικό σπίτι κάπου στη Νότιο Αφρική ή την Ασία.
Σύμφωνα με τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, τα ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα δεν είναι παρά το αναδυόμενο νέο είδος διδακτικού συγγράμματος. Ένα είδος «ζωντανού βιβλίου» που μπορεί μέχρι και να… βαθμολογήσει τους αναγνώστες του –να τους «πει» δηλαδή αν κατέκτησαν ή όχι το περιεχόμενό του και να τους βεβαιώσει εγγράφως γι’ αυτό(!)– και να τους επιτρέψει επίσης να λειτουργήσουν (μέσω του φόρουμ) ως μια κοινότητα συν-αναγνωστών που μαθαίνουν, όχι μόνο από το δάσκαλό τους ή το «βιβλίο», αλλά κι ο ένας από τον άλλο, μέσα σ’ ένα περιβάλλον μαθησιακής αλληλεγγύης και συλλογικής προσπάθειας. Κατά τη γνώμη τους, αυτό το «νέο είδος βιβλίου» κάνει δυνατή τη μεγαλύτερη διεύρυνση ορίων της εκπαίδευσης από την ανακάλυψη της τυπογραφίας μέχρι σήμερα.
Τα διαδικτυακά μαθήματα με διεθνείς προδιαγραφές ποιότητας είναι ένας ακριβός στόχος. Και δεδομένου ότι οι ΠΕΚ είναι ένας κοινωφελής οργανισμός που δεν δέχεται ούτε ένα ευρώ άμεσης ή έμμεσης κρατικής ενίσχυσης, το εγχείρημα του Mathesis- παρότι βασική προτεραιότητα από την πλευρά τους- θα είχε προσγειωθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απαιτήσεων και προσδοκιών, αν το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δεν έκανε δεκτή την πρότασή τους να το στηρίξει στα πρώτα τους βήματα.