Του Νίκου Ρογκάκου
Άκαρπη ήταν η πρώτη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από το κουαρτέτο των δανειστών, αφού φεύγοντας το μόνο στο οποίο συμφώνησαν ήταν ότι διαφωνούν σε όλα και κυρίως στο θέμα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση αλλά και στο μείζον θέμα των "κόκκινων" δανείων και των πλειστηριασμών.
Ωστόσο, μπορεί οι διαφωνίες να είναι μεγάλες αλλά δεν υπήρξε ρήξη όπως υποστηρίζουν και οι δύο πλευρές και έτσι οι επικεφαλής θα βρεθούν ξανά στην Αθήνα το ερχόμενο διάστημα για εκ νέου επαφές και μετά την ψήφιση των άλλων νομοσχεδίων με τα προαπαιτούμενα.
Στο πρώτο ραντεβού επί ελληνικού εδάφους μετά τις εκλογές, οι δύο πλευρές μοιράστηκαν τον προβληματισμό τους για τον όγκο της δουλειάς που απομένει ως τις γιορτές και περιλαμβάνει θέματα «φωτιά» όπως το Ασφαλιστικό. Το ζήτημα αυτό φαίνεται ότι τελικά μένει έξω και από το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων (για το 1 δισ. ευρώ) και παραπέμπεται στην ύλη της αξιολόγησης που θα αρχίσει στο τέλος Νοεμβρίου.
Δανειστές: Ή 23% ή 0 ο ΦΠΑ στην εκπαίδευση
«Τι θα κάνετε με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση; Δεν μας έχετε ενημερώσει, τα διαβάσαμε στις εφημερίδες». Αυτή ήταν φράση που χρησιμοποίησε στέλεχος της τρόικας ζητώντας από το οικονομικό επιτελείο να προσδιορίσει τον τρόπο που θα καλυφθεί η συνολική πρόβλεψη των 240 εκατ. ευρώ που εγγράφηκε στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού.
Η ελληνική πλευρά υποστήριξε ότι η επιβολή μηδενικού ΦΠΑ για νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς, 6% σε φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών και ΙΕΚ και επιβολή13% στα ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια θα εισπραχθούν περί τα 150 εκατ. ευρώ κι αναζητούνται ισοδύναμα για 90 εκατ. ευρώ.
Στο σημείο αυτό τη σκυτάλη πήρε στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο οποίος ανέφερε ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί, με βάση τους κοινοτικούς κανόνες, να επιβάλλει διαφορετικούς συντελεστές για την ίδια υπηρεσία (εν προκειμένω την ιδιωτική εκπαίδευση) και ότι πρέπει να αποφασίσει αν ο ΦΠΑ θα είναι είτε 0% είτε 13% είτε 23% για όλους! Κάπου εκεί η συζήτηση διακόπηκε.
«Αυτοπαγιδευτήκαμε βάζοντας στον προϋπολογισμό της κυβέρνησης 240 εκατ. ευρώ για τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση» παραδέχτηκε κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας μιλώντας σε δημοσιογράφους στο λόμπι του ξενοδοχείο και δίνοντας «γεύση» της εμπλοκής που είχε ήδη συμβεί. «Δεν υπάρχει περίπτωση να ξανανέβει στο 23%» πρόσθεσε. Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ξεκαθάρισε ότι το θέμα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση «είναι από τα θέματα που πρέπει να λύσουμε ή να αντιμετωπίσουμε στο άμεσο μέλλον».
Κάποιες σκέψεις για νέους φόρους στα τσιγάρα και τα ποτά απορρίπτονται προς ώρας από τους θεσμούς με το επιχείρημα ότι θα χειροτερέψουν το ήδη οξύ πρόβλημα του λαθρεμπορίου.
«Στοιχειώνουν» τη διαπραγμάτευση τα «κόκκινα» δάνεια
«Πόλεμος» έχει ξεσπάσει μεταξύ δανειστών και Κυβέρνησης για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Κυβερνητικός παράγοντας ανέφερε οι δανειστές επιμένουν να κατεβάζουν τα όρια για να υπαχθεί η για να παραμείνει κάποιος στο νόμο Κατσέλη θέτοντας σε κίνδυνο να χάσουν το σπίτι τους 8 στους 10 δανειολήπτες με "κόκκινα" δάνεια.
Οι βασικοί μοχλοί πίεσης ήταν δύο, ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ Ράσμους Ρέφερ και η επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ, Ντέλια Βελκουλέσκου. Η οικονομολόγος του Ταμείου διαθέτει εμπειρία από τη διαχείριση του ίδιου ζητήματος στην Κύπρο όπου οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις οδήγησαν στην απίσχναση του πλαισίου προστασίας για τους δανειολήπτες, επιδιώκει.
Η τρόικα ζήτησε το πλαφόν για την προστασία της α’ κατοικίας να πέσει στα 120.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας, ενώ νωρίτερα είχε βάλει στο τραπέζι ακόμη και το μισό (60.000 ευρώ). Οι δανειστές επέμειναν ότι τα εισοδηματικά κριτήρια πρέπει να είναι 8.180 ευρώ ετησίως το άτομο, 13.917 ευρώ για το ζευγάρι, 16.000 ευρώ για την οικογένεια και 3.350 ευρώ για κάθε παιδί ως τρία.
Η κυβέρνηση απάντησε λέγοντας ότι τα κριτήρια υπαγωγής στη ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας που θα μπορούσε να αποδεχθεί είναι τα εξής:
- Πλαφόν προστασίας στα 325.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας του , δηλαδή 200.000 για τον άγαμο, 250.000 ευρώ για το ζευγάρι και 25.000 ευρώ επιπλέον για κάθε παιδί ως τρία παιδιά.
-Εισοδηματικό όριο τα 35.000 ευρώ οικογενειακό εισόδημα
-Συνολικά χρέη ως 200.000 ευρώ όταν οι δανειστές λένε ως 120.000 ευρώ. Σύμφωνα με την κυβέρνηση η ελληνική πρόταση προστατεύει το 72,4% των δανειοληπτών, ενώ εκείνη της τρόικας προστατεύει μόλις το 17,3%.
Στη συνέχεια η τρόικα εμφανίστηκε διατεθειμένη να συζητήσει και το όριο των 120.000 εμπορικής αξίας αντί αντικειμενικής αλλά και πάλι επέμεινε σε χαμηλότερο εισοδηματικό όριο.
Με προαπαιτούμενα «φωτιά» μεγαλώνει η λίστα
Η λίστα με τα προαπαιτούμενα μεγαλώνει αντί να κλείνει, αφού ούτε το πρώτο πακέτο των προαπαιτουμένων εκπληρώθηκε ακόμα, ούτε «κλείδωσε» η λίστα με τα επόμενα προαπαιτούμενα που πρέπει να ψηφιστούν ή να εφαρμοστούν έως τα μέσα Νοεμβρίου. Τις επόμενες μέρες θα αυξομειώνονται και λογικά θα πρέπει να κλειδώσουν έως το EWG της 29ης Οκτωβρίου το αργότερο.
Στη δεύτερη λίστα προαπαιτούμενων σύμφωνα με πληροφορίες θα πρέπει να είναι τα εξής μέτρα:
- Φορολογία: Αλλαγές στην φορολόγηση των αγροτών, μέτρα για την προώθηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών, το νέο Περουσιολόγιο, εξεύρεση ισοδύναμων μέτρων ύψους 20.000.000 ευρώ για να αποφευχθεί το εισιτήριο των 5 ευρώ στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Ίσως ενταχθούν εδώ τελικά οι αλλαγές στη φορολογία εισοδημάτων (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια κλπ) χωρίς να αποκλείεται να ενταχθούν και ισοδύναμα από αυξήσεις στα τέλη κυκλοφορίας κλπ.
- Δημοσιονομικά: Κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (2016-2019), το οποίο προβλέπει μέτρα ύψους 8,1 δις. ευρώ.
- Αποκρατικοποιήσεις: Αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ ή εναλλακτικό σχέδιο με ισοδύναμα μέτρα (η Τρόικα το συζητά αλλά δεν το έχει αποδεχτεί), ανακοίνωση τελικών δεσμευτικών ημερομηνιών για τις αποκρατικοποιήσεις ΟΛΠ, ΟΛΘ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
- Τράπεζες: Νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση (που καθυστέρησε αλλά έρχεται), αλλαγές στο πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας (που δεν έκλεισε στο πρώτο «πακέτο» του Οκτωβρίου), διαμόρφωση του συνολικού πλαισίου διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων.
- Δημόσιο: νέο Μισθολόγιο με ισχύ από 1ης-1-2016 και κανόνες αξιολόγησης.
- Εργασιακά: Διαβούλευση για την επανεξέταση των ομαδικών απολύσεων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με βάση τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
- Άνοιγμα επαγγελμάτων: Υιοθέτηση των προτάσεων του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
Η καλή είδηση πάντως από τα παζάρια με την Τρόικα είναι πως οι δανειστές κουβεντιάζουν τα νεότερα στοιχεία για την Οικονομία, που δείχνουν πολύ μικρότερη ύφεση από όσο είχε αρχικά υπολογιστεί. Μικρότερη ύφεση μπορεί να σημαίνει καλύτερη είσπραξη εσόδων και άρα λιγότερες πιέσεις για ισοδύναμα ή πρόσθετα νέα μέτρα, αλλά τα στοιχεία αυτά θεωρούνται ακόμα «πρόδρομες ενδείξεις» και δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα πριν οριστικοποιηθούν μέσα στον Νοέμβριο.