Θρήνος στο ελληνικό θέατρο από τη μεγάλη απώλεια της σπουδαίας ερμηνέυτριας Αννας Συνοδινού.
Η μεγάλη ηθοποιός πέθανε το πρωί της Πέμπτης σε ηλικία 89 ετών, σε κλινική της Κυψέλης στην οποία νοσηλευόταν αρκετό καιρό.
Η σπουδαία τραγωδός έγραψε τη δική της μοναδική ιστορία σε θέατρο και κινηματογράφο.
Η Άννα Συνοδινού - Μαρινάκη γεννήθηκε στο Λουτράκι στις 21 Νοεμβρίου του 1927.
Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, πρώην Βασιλικού. Οι μεγαλύτερες θεατρικές της παρουσίες της είναι στις αρχαίες τραγωδίες «Αντιγόνη», «Ηλέκτρα», «Ανδρομάχη» και «Ιφιγένεια».
Επίσης έπαιξε και σε ένα πλήθος θεατρικών έργων, κυρίως του Σαίξπηρ καθώς και πολλών Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων, κατέχοντας μια από τις πλέον εξέχουσες θέσεις των τραγωδών ηθοποιών του σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου.
Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του Θεάτρου του Εθνικού Κήπου αλλά και του Θεάτρου του Λυκαβηττού, του οποίου για πολλά χρόνια υπήρξε θιασάρχης. Έλαβε μέρος σε πολλά ξένα Φεστιβάλ ενώ από το 2004 δίδαξε αρχαίο δράμα στο Ωδείο Αθηνών.
Την περίοδο της δικτατορίας, 1967-1972, διέκοψε , διαμαρτυρόμενη, τις θεατρικές της δραστηριότητες και μετείχε στην Αντίσταση. Κατασχέθηκαν το θέατρό της στον Λυκαβηττό και το διαβατήριό της, ματαιώνοντας έτσι περιοδεία στο εξωτερικό. Κατά το διάστημα αυτό εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εισαγωγική-εξαγωγική εταιρεία του συζύγου της, Γιώργου Μαρινάκη. Μετά από πεντάχρονη απουσία (1967-1972) επέστρεψε στο χώρο του θεάτρου με το ίδιο έργο με το οποίο εγκατέλειψε τη σκηνή: την «Ηλέκτρα» με τον Αλέκο Αλεξανδράκη στο ρόλο του Ορέστη. Από το 1971 έως το 1986 συνεργάστηκε κυρίως με το Εθνικό Θέατρο, ωστόσο από το 1974 τα πολιτικά της καθήκοντα την υποχρέωσαν να απέχει κατά διαστήματα από τη σκηνή.
Το 1974 εξελέγη βουλευτής Α' Αθήνας με τη Νέα Δημοκρατία. Διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (1977-1981) και δημοτική σύμβουλος Αθηναίων το 1987-1989 με τον συνδυασμό «Νέα Εποχή» του Μιλτιάδη Έβερτ. Από την κοινοβουλευτική έπαλξη διέπρεψε σε προτάσεις και έργα νομοθετικού περιεχομένου για την προστασία των γερόντων, της μητρότητας, των παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στον καλλιτεχνικό τομέα εισήγαγε τα μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας στη Μέση Εκπαίδευση, πρότεινε την ένταξη των ηθοποιών στο ΙΚΑ, την ίδρυση της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, την καλύτερη λειτουργία των μουσικών ιδρυμάτων κ.ά. Τον Μάρτιο του 1990 παραιτήθηκε του βουλευτικού της αξιώματος κατά την διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και έκτοτε δεν ξαναασχολήθηκε με την πολιτική.
Στην ερώτηση «αν της λείπει η πολιτική», σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2007 στην εφημερίδα «Καθημερινή», είχε απαντήσει: «Σκέφτομαι και λειτουργώ πολιτικά. Κάθε τι που κάνω είναι πολιτική πράξη. Και οι παραστάσεις που δίνω για την πολιτιστική επιμόρφωση των εφήβων , πολιτική πράξη δεν είναι; Τα παιδιά είναι το ωραιότερο κοινό του κόσμου. Οι μεγάλοι λειτουργούν κατόπιν κριτικής, ενώ τα παιδιά βάσει ενστίκτου». Ενώ για το ποιοι είναι οι ήρωες σήμερα, είχε δηλώσει :«Καμία εποχή δεν έμεινε γυμνή από ήρωες. Είμαστε σε μία μεταβατική περίοδο. Νέοι ήρωες θα δημιουργηθούν αναγκαστικά. Ξέρετε τι έχει σημασία σήμερα; Να βλέπουν οι νέοι πόσο σημαντικό είναι οι άνθρωποι να κρατάνε το λόγο της τιμής τους. Για να υπάρχουν προοπτικές».
Η Άννα Συνοδινού είχε τιμηθεί δύο φορές με το θεατρικό έπαθλο Κοτοπούλη καθώς και με το Σταυρό Ευποιίας Ελλάδος,του Ιππότη του Ντάνεμπρο της Δανίας, του Ιππότη της Ιταλικής Λεγεώνας, με το μετάλλιο της Πόλεως των Αθηναίων, καθώς και με το παράσημο του Κέδρου του Λιβάνου. Μιλούσε αγγλικά και ήταν μόνιμη κάτοικος Αθηνών.
Δίδαξε στις Σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Πέλου Κατσέλη και στην Καλλιτεχνική Εταιρεία Αθηνών. Έλαβε μέρος σε ξένες και ελληνικές ταινίες («Δολάρια και όνειρα», «Θανασάκης ο πολιτευόμενος», «Ο άνθρωπος του τρένου», «Ο Λέων της Σπάρτης») και σειρές («Οι φρουροί της Αχαϊας»), καθώς και σε θεατρικές παραγωγές τηλεόρασης και ραδιοφώνου. Αρθρογράφησε σε εφημερίδες και στο περιοδικό Πολιτικά θέματα. Από το 2004 δίδαξε αρχαίο δράμα στο Ωδείο Αθηνών. Το 1998 εκδόθηκε το αυτοβιογραφικό χρονικό της «Πρόσωπα καί Προσωπεία», και το 1999 το «Αίνος στους 'Αξιους» . Από τις τελευταίες της εμφανίσεις σε Ηρώδειο και Επίδαυρο ήταν οι «Ευμενίδες» (2004).
Το 1956 παντρεύτηκε με τον παλαίμαχο πρωταθλητή του τριπλούν Γιώργο Μαρινάκη, συνοδοιπόρο της έως το θάνατό του το 2009. Είχε μία κόρη από τον πρώτο γάμο του συζύγου της. Έζησε μία λιτή και ουσιαστική ζωή. Δικά της παιδιά δεν απέκτησε ποτέ, και στο παρελθόν, είχε δηλώσει:
«Τίποτα δεν μου λείπει. Η επίδειξη είναι σημείο αδυναμίας. Εγώ είχα τη δύναμη άνωθεν να είμαι με έναν άντρα που λάτρεψα και με λάτρεψε, είχα την υγεία μου- ένας καρκίνος ευτυχώς πέρασε- είχα την κοινωνία που επίσης με λάτρεψε. Έκανα πολλές θυσίες. Έχασα τρία παιδιά στις αρένες της Επιδαύρου και της σκηνής. Πέρασα πολλά, αλλά ήταν μέσα στα καθήκοντά μου».
Η κηδεία της θα γίνει τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου στις 12.00 το μεσημέρι, από το Νεκροταφείο του Βύρωνα.
Συλλυπητήρια από την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους οικείους της Άννας Συνοδινού και τους εξέφρασε τα βαθειά του συλλυπητήρια για την απώλεια της.
Τα θερμά του συλλυπητήρια εξέφρασε ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας.
«Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εκφράζει τη βαθειά του θλίψη για το θάνατο της μεγάλης τραγωδού Άννας Συνοδινού. Η Άννα Συνοδινού τίμησε το ελληνικό θέατρο με κορυφαίες ερμηνείες και συνέπεια ποιώντας ήθος τόσο στην τέχνη της όσο και στην πολιτική.
Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της και στους ανθρώπους του ελληνικού θεάτρου».
Τη βαθύτατη θλίψη του για την απώλεια της Άννας Συνοδινού εξέφρασε ο πρόεδρος της ΝΔ, Γιάννης Πλακιωτάκης. «Της Ελληνίδας που τίμησε τον πολιτισμό, αγωνίστηκε για τη δημοκρατία, υπηρέτησε την παράταξή μας και πρόσφερε πολλά στην ελληνική κοινωνία», ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ.
Επίσης, ο Γ. Πλακιωτάκης σημείωσε ότι η Άννα Συνοδινού ήταν μία Ελληνδία που δίδαξε με το ήθος και το έργο της, που τιμήθηκε από την πολιτεία και τίμησε την πατρίδα μας, με την εξαίρετη προσφορά της. «Οι Έλληνες την ευγνωμονούμε για όσα πρόσφερε και θα τιμούμε για πάντα τη μνήμη της», τόνισε.
«Μία μεγάλη Ελληνίδα, η Άννα Συνοδινού, έφυγε από κοντά μας», αναφέρει στη δήλωσή του ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης για την απώλεια της μεγάλης Ελληνίδας ηθοποιού και πολιτικού.
Ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ σημείωσε ότι η Άννα Συνοδινού διακρίθηκε όχι μόνο στη θεατρική, αλλά και την πολιτική σκηνή, όπου άφησε τεράστια κοινωνική προσφορά.
«Τίμησε την παράταξή μας ως βουλευτής και υφυπουργός των κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή. Εισηγήθηκε προτάσεις για τους αδύναμους, την προστασία της τρίτης ηλικίας, της μητρότητας, των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τιμήθηκε με παράσημα της ελληνικής πολιτείας αλλά και ξένων κρατών.Η Άννα Συνοδινού υπηρέτησε τους αγώνες για τη δημοκρατία, την πατρίδα μας, την ελληνική κοινωνία. Η μνήμη της θα είναι αθάνατη», τόνισε ο κ. Μεϊμαράκης.
Τη θλίψη του για την απώλεια της Άννας Συνοδινού εξέφρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Η μεγάλη Ελληνίδα τραγωδός υπηρέτησε με ξεχωριστό πάθος, συνέπεια και ήθος την τέχνη και τον πολιτισμό», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης σημειώνοντας ότι το ελληνικό θέατρο σήμερα θρηνεί μια χαρισματική προσωπικότητα και σπουδαία γυναίκα, την οποία ο ίδιος είχε τη χαρά να τη γνωρίσει μικρός και να αισθανθεί το μεγαλείο της.
«Το ελληνικό Κοινοβούλιο και η Νέα Δημοκρατία σήμερα θυμούνται επίσης την μεγάλη προσφορά της Άννας Συνοδινού στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας. Εξελέγη βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία το 1974, διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών, αλλά πρωτίστως άφησε πίσω της μια τεράστια πολιτική και κοινωνική παρακαταθήκη. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους της», επισήμανε ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ.
Ο Τομέας Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ, έκανε την ακόλουθη ανακοίνωση για το θάνατο της σπουδαίας ηθοποιού:
«Η απώλεια της Άννας Συνοδινού είναι τεράστια και δυσαναπλήρωτη. Όχι μόνο για τον χώρο του θεάτρου, όπου υπήρξε μία από τις κορυφαίες τραγωδούς του εικοστού αιώνα, αλλά και για αυτόν της πολιτικής την οποία υπηρέτησε για δεκαετίες με ήθος που σπανίζει στις μέρες μας. Η Άννα Συνοδινού θα παραμείνει για πάντα ζωντανή στις μνήμες μας».
Τα θερμά του συλλυπητήρια εξέφρασε και το ΚΚΕ.
«Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια για τον θάνατο της σπουδαίας ηθοποιού Άννας Συνοδινού, που έφυγε σήμερα από τη ζωή. Εξαιρετική ηθοποιός που βάθαινε στους ρόλους της, άνθρωπος τίμιος και καθαρός στις σχέσεις με τους συναδέλφους της.
Οι πρωταγωνιστικοί της ρόλοι σε αρχαίες τραγωδίες, αλλά και σε κλασικά και σύγχρονα έργα του ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου, την καθιέρωσαν και της επιφύλαξαν σημαντικά βραβεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συνεργάστηκε με θρυλικές μορφές του ελληνικού θεάτρου, όπως η Μ. Κοτοπούλη, η Κ. Παξινού, ο Αλ. Μινωτής, ο Δ. Ροντήρης, ο Δ. Μυράτ και πολλοί άλλοι. Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967, διέκοψε τη θεατρική της δραστηριότητα, καθώς η Χούντα ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας του Θεάτρου του Λυκαβηττού, ενώ της αφαίρεσε και το διαβατήριο, ματαιώνοντας περιοδεία της στο εξωτερικό. Το ίδιο διάστημα, η Άννα Συνοδινού, βοήθησε με τη στάση της έμπρακτα συναδέλφους της από τον καλλιτεχνικό χώρο, που διώκονταν από τη Χούντα.
Συμμετείχε στους αγώνες των εργαζομένων τους κλάδου της, με χαρακτηριστικό παράδειγμα η στάση που κράτησε και η συμμετοχή της στις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στο Εθνικό Θέατρο, ενάντια στην ιδιωτικοποίησή του το ’93 – ’94.»
«Με την παρουσία της κόσμησε τις θεατρικές σκηνές» δήλωσε η εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Μαρίνα Χρυσοβελώνη .
«Η απώλεια της σπουδαίας ηθοποιού Άννας Συνοδινού κάνει αναμφισβήτητα φτωχότερο το ελληνικό θέατρο, και όχι μόνο. Η Άννα Συνοδινού ήταν από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς, μια κορυφαία τραγωδός, μια Μεγάλη Κυρία του Θεάτρου, που υπηρέτησε με απαράμιλλη συνέπεια και ήθος το θεατρικό σανίδι και διέγραψε μια καλλιτεχνική πορεία, η οποία ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα.
Με την παρουσία της κόσμησε τις θεατρικές σκηνές, αλλά και το ελληνικό Κοινοβούλιο μετά την εκλογή της το 1974. Ήταν μια προσωπικότητα βαθιά φιλελεύθερη και με κοινωνικές ευαισθησίες, καθώς τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη νομοθετική προστασία των γερόντων, της μητρότητας, των παιδιών και των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Στους οικείους της εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια».
Από τη μεριά του Το Ποτμάμι δήλωσε πως «Η Άννα Συνοδινού «έφυγε» σε ηλικία 88 ετών, αφήνοντας πίσω της ιστορικής σπουδαιότητας καλλιτεχνικό έργο.
«Ήταν από τις ηθοποιούς που σφράγισαν τα πρώτα χρόνια των Επιδαυρίων, ενώ οι ερμηνείες της στο χώρο του αρχαίου δράματος συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αναφοράς μέχρι σήμερα.
Η μεγάλη ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου υπήρξε ασυμβίβαστη και ως πολίτης. Από τη σκόπιμη αποχή της από την τέχνη την περίοδο της δικτατορίας, μέχρι την ενεργή εμπλοκή της στην πολιτική αλλά και την αποχώρησή της απ’ αυτή λόγω της υποβάθμισης του Κοινοβουλίου, η Άννα Συνοδινού έδειξε ξεχωριστό ήθος και σεβασμό για τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Ό,τι κόμισε στην τέχνη και την πολιτική θα μείνει εδώ τώρα που έφυγε. «Καμία εποχή δεν έμεινε γυμνή από ήρωες» είχε δηλώσει η ίδια σε μια από τις τελευταίες της συνεντεύξεις σημειώνοντας: «ξέρετε τι έχει σημασία σήμερα; Να βλέπουν οι νέοι πόσο σημαντικό είναι οι άνθρωποι να κρατάνε το λόγο της τιμής τους. Για να υπάρχουν προοπτικές».
Σε μια εποχή που ψάχνουμε διακαώς για ήρωες, αυτή είναι η κληρονομιά της Άννας Συνοδινού».