Πολλές παράμετροι του προσφυγικού φέρνουν μέρα με τη μέρα την κατάσταση στα όριά της. Οι προθέσεις για τις αιτήσεις ασύλου στα νησιά αποτελούν το πρώτο πρόβλημα, αφού πλέον οι μετανάστες που βρίσκονται στα hot spots επιλέγουν το άσυλο, για να αποφύγουν την επιστροφή τους στην Τουρκία, δημιουργώντας εμπόδια στην υλοποίηση της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι, αφενός δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό στις Υπηρεσίες Ασύλου, ώστε να εξετάσει τα αιτήματά τους, αφετέρου δεν συγκεντρώνεται ικανός αριθμός για να γίνουν οι επανεισδοχές στην Τουρκία. Απόρροια αυτού είναι, να έχει γίνει μόνο μία σειρά δρομολογίων, την Δευτέρα, οπότε και αποχώρησαν από τα νησιά 202 άτομα και το επόμενο δρομολόγιο να είναι προγραμματισμένο για την Παρασκευή.
Βούληση για αίτημα ασύλου έχει δηλώσει το σύνολο σχεδόν των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στο ανατολικό Αιγαίο. Στην Λέσβο το 95% από τους 3.149 πρόσφυγες και μετανάστες, στην Χίο το 30% από τους 1.776 και στην Σάμο το 70-80% από τους 751. Όπως ορίζει η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, αν δεν λάβουν απάντηση στο αίτημα ασύλου έως τις 20 Απριλίου, θα αρχίσει η σταδιακή έξοδός τους από τα hot spots. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια στην εφαρμογή της συμφωνίας και παράλληλα ενίσχυση της αδυναμίας της Ελλάδας να φιλοξενήσει όλους αυτούς τους ανθρώπους.
Στην Λέσβο βρίσκονται ήδη 40 υπάλληλοι για την Υπηρεσία Ασύλου, όμως η διαδικασία θα ξεκινήσει την ερχόμενη Δευτέρα, οπότε θα μεταβούν στα νησιά τα 30 άτομα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EOSO). Παράλληλα υπάρχει ανάγκη για διερμηνείς, ώστε να πραγματοποιηθούν οι συνεντεύξεις των αιτούντων άσυλο.
Σε χθεσινές δηλώσεις του διευθυντή του γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, Βενσάν Κοστέλ, στον Guardian, ανέφερε ότι, 13 από τους μετανάστες που επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία δεν είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν αίτημα ασύλου. «Η Αστυνομία “ξέχασε” να επεξεργαστεί τις αιτήσεις ασύλου 13 από τους 202 που εστάλησαν πίσω στη γειτονική χώρα», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η αντιστράτηγος της ΕΛ.ΑΣ. Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, από ελληνικής πλευράς, διέψευσε την πληροφορία, τονίζοντας ότι, τηρείται η διαδικασία, δηλαδή, αμέσως μετά την καταγραφή και την χαρτογράφησή τους, ρωτούνται αν επιθυμούν να καταθέσουν αίτημα ασύλου. Μάλιστα, στην περίπτωση που η απάντηση είναι αρνητική, υπογράφουν και σχετικό έγγραφο, το οποίο δεν τους αναιρεί το δικαίωμα να αλλάξουν γνώμη αργότερα και να καταθέσουν αίτημα για άσυλο, κάτι το οποίο έχουν το δικαίωμα να κάνουν ακόμα και τη στιγμή της επιβίβασής τους στο καράβι.
Πάνω από 53.000 οι εγκλωβισμένοι
Ξεπέρασαν τους 53.000 οι πρόσφυγες σε όλη τη χώρα σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης. Οι νέες αφίξεις ήταν μόλις 68, ενώ ο συνολικός αριθμός όσων παραμένουν στα νησιά ανέρχεται σε 6.384.
Στην Αττική φιλοξενούνται 14.797, από τους οποίους οι 4.720 στον Πειραιά. Σε Εύβοια, Φθιώτιδα και Λάρισα βρίσκονται 2.566 άτομα, ενώ στη νότια Ελλάδα 340. Εντός camp στην Ειδομένη παραμένουν 11.269 πρόσφυγες και στο βενζινάδικο του Πολυκάστρου 1.264. Συνολικά, στη βόρεια Ελλάδα οι πρόσφυγες ανέρχονται σε 28.955.
Προβλήματα εντός και εκτός Κέντρων Φιλοξενίας
Η βούληση για αίτημα ασύλου, ωστόσο, εκφράζεται και στους πρόσφυγες και μετανάστες που φιλοξενούνται στα στεγασμένα Κέντρα, αφού έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτό το οριστικό κλείσιμο των συνόρων. Με άλλα λόγια, αυξάνονται και από αυτό το μέτωπο, οι ανάγκες για επαρκή λειτουργία της υπηρεσίας Ασύλου.
Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης της Προσφυγικής Κρίσης:
«Η Υπηρεσία Ασύλου καλείται καθημερινά να καταγράψει ως αιτούντες άσυλο χιλιάδες ανθρώπους, πράγμα που ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητές της». Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι ανάγκες ασύλου, πρέπει να μεταβούν στα Κέντρα Φιλοξενίας κλιμάκια της Υπηρεσίας Ασύλου, όμως η εξέταση των αιτημάτων θα χρειαστεί, εκτός από χρόνο και προσωπικό, το οποίο αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει.
Να σημειωθεί, επίσης ότι, οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα έχουν την ευκαιρία, στην περίπτωση απόρριψης του αιτήματός τους, για εξέταση από δευτεροβάθμια επιτροπή. Από την ελληνική νομοθεσία προβλέπεται η δυνατότητα προσφυγής στο Διοικητικό Εφετείο, για να διερευνηθεί αν τηρήθηκε το γράμμα του νόμου στην εξέταση της αίτησης. Εφόσον βρεθεί ακόμα και τυπική παρατυπία, η αίτηση εξετάζεται από την αρχή. Με αυτόν τον τρόπο η παραμονή των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα μπορεί να παραταθεί για χρόνια.
Αμετακίνητοι από Πειραιά και Ειδομένη
Οι πάνω από 15.000 πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται σε άτυπους καταυλισμούς στο λιμάνι του ΟΛΠ και στην Ειδομένη, αρνούνται να μεταφερθούν σε στεγασμένους χώρους φιλοξενίας, παρά την πεποίθηση της κυβέρνησης ότι αυτό θα πραγματοποιηθεί άμεσα.
Στον Πειραιά έχει προκύψει μείζον ζήτημα από διάφορες ομάδες που δρουν ανεξέλεγκτα στο χώρο, παρακινώντας τους ανθρώπους να παραμείνουν εκεί. Μάλιστα χθες εντοπίστηκε φυλλάδιο στο οποίο υπήρχε προτροπή να μην μετακινηθούν σε Κέντρα Φιλοξενίας.
Για το φυλλάδιο έγιναν συλλήψεις, ενώ το Λιμενικό ζήτησε παρέμβαση Εισαγγελέα, για τον τερματισμό τέτοιων ενεργειών. Ο Πρόεδρος Αξιωματικών Λιμενικού Σώματος, Δ. Σαϊτάκης, μιλώντας σήμερα στο Καλημέρα Ελλάδα, αναφέρθηκε στους κινδύνους που ενέχονται στην παραμονή σχεδόν 5000 ανθρώπων στο χώρο του ΟΛΠ, τόσο για τους ίδιους τους ανθρώπους, όσο και για την ορθή λειτουργία του λιμανιού.
Στην Ειδομένη, όπου βρίσκονται περίπου 11.000 άνθρωποι, αρνούμενοι να φύγουν για στεγασμένους χώρους, παραμένει αποκλεισμένη η σιδηροδρομική γραμμή για 19η μέρα και για πέμπτη μέρα είναι δεν πραγματοποιείται η διέλευση από την Εθνική Θεσσαλονίκης – Ευζώνων, αφού ομάδα προσφύγων έχει στήσει εκεί τις σκηνές της. Οι εντάσεις με τους κατοίκους, αλλά και τους διερχόμενους οδηγούς δεν λείπουν.
Την ίδια ώρα, στο λιμάνι της Χίου παραμένουν εκατοντάδες πρόσφυγες, οι οποίοι αποχώρησαν από το Κέντρο Φιλοξενίας της ΒΙΑΛ την Παρασκευή, μετά το ξέσπασμα επεισοδίων. Σήμερα για πρώτη μέρα έδεσε πλοίο στο λιμάνι, με τις αρμόδιες Αρχές να το έχουν χωρίσει στα δύο με συρματόπλεγμα. Από τη μία η κίνηση των επιβατών, από την άλλη οι πρόσφυγες.