Σαρωτικές αλλαγές έρχονται με το νομοσχέδιο για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που μαζί με το φορολογικό ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή.
Ο λογαριασμός είναι ιδιαίτερα βαρύς για ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους - καταστηματάρχες αλλά και επιστήμονες, οικονομολόγους, δικηγόρους, γιατρούς και μηχανικούς, με δραστικές αλλαγές στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και υπέρογκες –σε αρκετές περιπτώσεις– αυξήσεις εισφορών, μέσω των οποίων θα δημιουργηθούν νέες σημαντικές απώλειες εισοδημάτων.
Οι δέκα μεγάλες αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο
- Χορήγηση πλήρους εθνικής σύνταξης 384 ευρώ με 40 χρόνια εργασίας στο 62ο έτος ηλικίας ή με 20 χρόνια στο 67ο.
- Διαφορετικά είδη εθνικής σύνταξης ανάλογα με την περίπτωση το ασφαλισμένου και διαφορετικές ρυθμίσεις ακόμη και για τις συντάξεις αναπηρίας.
- Αύξηση του χρόνου θεμελίωσης για πλήρη σύνταξη στα 20 χρόνια (ή 6.000 ένσημα) από τα 15 χρόνια (ή 4.500 ένσημα) που είναι μέχρι σήμερα.
- Περιορισμός της προσωρινής σύνταξης μέχρι το ύψους δύο «εθνικών», δηλαδή στα 768 ευρώ με κλιμακώσεις προς τα κάτω.
- Κατάργηση των κατώτατων ορίων σύνταξης.
- Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι τα τέλη του 2019.
- «Πέναλτι» ύψους έως και 40% για όσους αναγκάζονται ή αποφασίζουν να εξέλθουν με μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος ηλικίας.
- Σημαντικές μειώσεις σε εργαζόμενους συνταξιούχους με παρακράτηση έως και του 60% της σύνταξης.
- Τριπλασιασμός των εισφορών για επιτηδευματίες, επιστήμονες και αγρότες.
- Διατήρηση της ρύθμισης για «πάγωμα» των κατώτατων ορίων σύνταξης μέχρι το 2021, καθώς «μέχρι την 31.12.2021 τα κατώτατα όρια σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των οργανισμών κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, όπως αυτά προβλέπονται από τις οικείες καταστατικές και γενικές διατάξεις, διατηρούνται στο ύψος που ισχύει την 31.7.2015».
Σε ο,τι αφορά τα ποσοστά αναπλήρωσης, κυμαίνονται από 75% έως 102% σύμφωνα με τον Γιώργο Κατρούγκαλο ο οποίος κατέθεσε στη Βουλή την αναλογιστική μελέτη που δεν περιλαμβάνει πάντως το ΕΤΑΑ.
Οι αλλαγές για τους αυτοαπασχολούμενους
Δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί με εισοδήματα άνω των 24.000 ευρώ όπως και έμποροι, ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ με εισόδημα άνω των 19.000 ευρώ επιβαρύνονται σημαντικά από το νέο ασφαλιστικό, αφού θα κληθούν από τον Ιανουάριο του 2017 να πληρώσουν εισφορές 20% για σύνταξη και 6,95% για υγεία, καθώς και 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ εφόσον προβλέπεται αντίστοιχη παροχή στον κλάδο τους.
Μόνη ανάσα, οι εκπτώσεις για τους νέους επιστήμονες που ενδέχεται να ισχύσουν και για το σύνολο των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ (και όχι μόνο για τους οικονομολόγους), υπό την προϋπόθεση ότι θα αποτελούν μελλοντική «ασφαλιστική οφειλή», καθώς και τα μειωμένα ασφάλιστρα για τους επιστήμονες, που θα ισχύσουν την τετραετία 2017-2020.
Πιο αναλυτικά:
1. Από 1.1.2017, το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης, που καταβάλλουν όλοι οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ, ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 20%. Ειδικά για τους ασφαλισμένους που κάνουν έναρξη επαγγέλματος και είναι εγγεγραμμένοι σε επιμελητήρια, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 14% για τα πρώτα 2 έτη από την πρώτη τους υπαγωγή στην ασφάλιση, σε ποσοστό 17% για τα επόμενα 3 και σε ποσοστό 20% για το διάστημα μετά το 5ο έτος της υπαγωγής τους στην ασφάλιση. Όμως, το συνολικό ποσό που υπολείπεται του ποσοστού 20% της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κατά τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης αποτελεί ασφαλιστική οφειλή.
Τα ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Ως ετήσιο εισόδημα των προσώπων που είναι μέλη προσωπικών εταιρειών νοείται το πηλίκο της διαίρεσης του συνολικού μερίσματος της εταιρείας διά του ποσοστού συμμετοχής εκάστοτε μέλους σε αυτή. Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικού μερίσματος τα μέλη των προσωπικών εταιρειών καταβάλλουν την κατώτερη εισφορά (20% επί του κατώτατου μισθού).
2. Υποχρέωση εισφοράς έχουν πλέον και:
• Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα, για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ.
• Τα μέλη του Δ.Σ. των Α.Ε. με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα σε όλη την Επικράτεια, εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον.
• Οι μέτοχοι των Α.Ε. των οποίων ο σκοπός είναι η μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων επί κομίστρω με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών.
• Οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων.
• Ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας.
3. Από 1-7-2016 τα ένσημα υπέρ της κοινωνικής ασφάλισης για τους δικηγόρους, συμβολαιογράφους, δικαστικούς επιμελητές και υποθηκοφύλακες καταργούνται. Επίσης, καταργούνται οι πάσης φύσεως αναλογικές εισφορές υπέρ των Τομέων Ασφάλισης, Πρόνοιας και Υγείας Συμβολαιογράφων του ΕΤΑΑ επί των αναλογικών δικαιωμάτων από τη σύνταξη συμβολαίων. Ειδικά για τους δικηγόρους, καταβάλλεται ποσοστό 20% επί της ελάχιστης αμοιβής ανά δικηγορική πράξη ή παράσταση, για την οποία προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία έκδοση γραμματίου προείσπραξης.
«Μαχαίρι» στο εφάπαξ
Με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο το εφάπαξ που θα παίρνουν εφεξής οι συνταξιούχοι τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, κόβεται στη μέση, καθώς αλλάζει ριζικά ο τρόπος υπολογισμού του. Οι νέες μειώσεις θα κυμαίνονται από 15%-20% και προστίθεται στις προηγούμενες περικοπές ύψους 38,14%.
Με την εφαρμογή του νόμου οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με βάση τα πέντε ημερολογιακά έτη που προηγούνται της υποβολής της αίτησης.
Το ποσό του εφάπαξ σπάει σε δύο τμήματα:
Α) Για έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2013 υπολογίζεται ως «το γινόμενο του 60% των συντάξιμων αποδοχών στις οποίες έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις επί του δεκαδικού αριθμού των ετών ασφάλισης έως και 31/12/2013». Το βοήθημα δηλαδή υπολογίζεται στον ακριβή χρόνο ασφάλισης (π.χ. 35 χρόνια και 2 μήνες).
Ο τύπος ισχύει για την πλειονότητα των μισθωτών που πληρώνουν εισφορά 4%. Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους ισχύει ο ίδιος τύπος αλλά με συντελεστή 75% (αντί 60%).
Για τους εποχικά απασχολούμενους προβλέπεται πως αν δεν έχουν «πραγματοποιήσει απασχόληση 40 μηνών στην επίμαχη 5ετία, συνυπολογίζονται και οι αποδοχές μηνών εργασίας της αμέσου προηγούμενης χρονικής περιόδου μέχρι τη συμπλήρωση των 40 μηνών».
Β) Για τον χρόνο ασφάλισης από 1/1/2014 και μετά καθιερώνεται νέο σύστημα ατομικών μερίδων και προκαθορισμένων εισφορών νοητής κεφαλαιοποίησης. Το εφάπαξ θα υπολογίζεται με έναν περίπλοκο μαθηματικό τύπο που οδηγεί σε μεγάλες μειώσεις.
Οι αλλαγές για τους ένστολους
Στον νέο τύπο υπολογισμού μπαίνουν όλες οι εκκρεμείς αιτήσεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα εκτός αυτές των ενστόλων. Η διάταξη διασώζει τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, τους αστυνομικούς, πυροσβέστες και λιμενικούς αφού προβλέπει πως το εφάπαξ που καταβάλλεται από ΤΕΑΠΑΣΑ (αστυνομικοί, πυροσβέστες), ΤΑΛΣ (λιμενικοί) και Ειδικούς Λογαριασμούς Αλληλοβοηθείας Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας υπολογίζεται για όσους υπέβαλαν αίτηση έως την 31/12/2014 με το παλιό καθεστώς.
Για όσους υπέβαλαν ή υποβάλλουν μετά την 1/1/2015 υπολογίζεται αθροιστικά: «Για τον χρόνο έως 31/12/2014 σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις των Ταμείων και των Ειδικών Λογαριασμών. Για τον χρόνο από 1/1/2015 με την τεχνική βάση διανεμητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση».
Σε ο, τι αφορά τις συντάξεις των ενστόλων, μετά την ψήφιση του νόμου θα ισχύει ο νέος τρόπος υπολογισμού, που θα φέρει απώλειες, που στο μεικτό ποσό φτάνουν μέχρι και το 40% ενώ και για αρκετές κατηγορίες περίπου στο 20% .
Ο νέος τρόπος υπολογισμού της κύριας σύνταξης που θα ισχύσει για τις στρατιωτικές συντάξεις όσων αποχωρήσουν από την ψήφιση του νόμου και μετά ενσωματώνει τις μνημονικές περικοπές, απομειώνοντας σε αρκετές περιπτώσεις περαιτέρω την παροχή.
Παράλληλα, όσοι συνταξιοδοτηθούν μετά την ψήφιση του νέου νόμου θα δικαιούνται μόνο το ενιαίο επίδομα τέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων κατά περίπτωση.
Στο μεταξύ, με μείωση κατά 25% κινδυνεύει το μέρισμα που εισπράττουν συνταξιούχοι στρατιωτικοί από τα Μετοχικά Ταμεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο «η χορήγηση παροχών χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις καταθέσεις των μετόχων και από τα περιουσιακά στοιχεία των ταμείων. Αποκλείεται οποιαδήποτε μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό». Σύμφωνα με ειδικούς υπάρχει ο κίνδυνος να καταργηθούν τα ανταποδοτικά τέλη που σήμερα χρηματοδοτούν τα Ταμεία αυτά και ως εκ τούτου τα μερίσματα θα πρέπει να μειωθούν.
Δείτε όλο το νομοσχέδιο