Η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου άνοιξε τον δρόμο για ένα πρωτοφανές φορολογικό «τσουνάμι» από τις επόμενες ημέρες, σε μια προσπάθεια να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, ενόψει του αυριανού Eurogroup στις Βρυξέλλες.
Συνολικά οι φόροι που επικυρώθηκαν χθες από τη Βουλή θα στοιχίσουν συνολικά στους φορολογούμενους περί τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια.
Τα πρώτα μέτρα που θα πλήξουν την αγορά τίθενται σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου.
Από τη φορολόγηση δεν γλιτώνει σχεδόν τίποτα καθώς θα επιβληθούν νέοι φόροι και επιβαρύνσεις σχεδόν σε όλο το φάσμα της κατανάλωσης και του εισοδήματος.
Αναλυτικά οι νέοι φόροι:
Εισόδημα
-καθιερώνονται νέες φορολογικές κλίμακες για μισθωτούς, συνταξιούχους, επαγγελματίες και εισόδημα από ενοίκια. Οι επιβαρύνσεις ξεκινούν από τις 8.636 για τους μισθωτούς και συνταξιούχους (δηλαδή από μηνιαίο μισθό 616 ευρώ), από τις περίπου 32.000 για τους ελεύθερους επαγγελματίες και από το πρώτο ευρώ για όσους έχουν εισόδημα από ενοίκιο.
-εντάσσονται στο φορολογούμενο εισόδημα των αγροτών ο βασικές αγροτικές επιδοτήσεις αλλά τους δίνεται αφορολόγητο όριο, ίσο με των μισθωτών. Αυστηροποιείται ο ορισμός του κατ΄ επάγγελμα αγρότη που θα λαμβάνει το αφορολόγητο όριο
Έμμεσοι φόροι
-αυξάνεται ο ΦΠΑ από 23% σε 24% από την 1η Ιουνίου 2016. Η αύξηση θα φέρει επιβαρύνσεις σε όλα τα μη νωπά τρόφιμα, την εστίαση, τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, τις υπηρεσίες και τις μεταφορές.
-καταργούνται από 1η Ιουνίου οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε Θάσο, Άνδρο, Τήνο, Κάρπαθο, Μήλο, Σκύρο, Αλόννησο, Κέα, Αντίπαρο και Σίφνο. Τα νησιά αυτά από τον επόμενο μήνα χάνουν την έκπτωση κατά 30% στους συντελεστές ΦΠΑ. Για παράδειγμα, ο κανονικός συντελεστής αυξάνεται από το 16% στο 24%, δηλαδή οκτώ μονάδες πάνω!
-επιβάλλεται από την 1-1-18 φόρος διαμονής στα ξενοδοχεία. Ο φόρος είναι 0,5 ευρώ ανά διανυκτέρευση για 1-2 αστέρια, 1,5 για 3 αστέρια, 3 ευρώ για 5 αστέρια και 4 ευρώ για 5 αστέρια. Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια ο φόρος είναι 0,25 ευρώ για 1-2 κλειδιά, 0,5 ευρώ για 3 κλειδιά και 1 ευρώ για 4 κλειδιά
-επιβάλλεται από την 1η Ιουνίου 2016 φόρος 10% επί του λογαριασμού συνδρομητικής τηλεόρασης
-επιβάλλεται από 1/1/2017 φόρος 5% επί του λογαριασμού σταθερής τηλεφωνίας, περιλαμβανομένων και των ευριζωνικών υπηρεσιών (internet)
-αυξάνεται αναδρομικά από 1-1-16 ο φόρος επί των εταιρειών τυχερών παιγνίων από το 30% στο 35% ανεξάρτητα από το ύψος των κερδών τους.
-επιβάλλεται από 1-1-17 φόρος 0,10 ευρώ ανά 100 ml υγρού ηλεκτρονικού τσιγάρου
-από 1-1-17 επιβάλλεται φόρος στον καφέ 3 ευρώ ανά κιλό για τον καβουρδισμένο, 2 ευρώ για τον μη καβουρδισμένο, 4 ευρώ για τον στιγμιαίο και τα συμπυκνώματα καφέ κ.α. Η επιβολή του φόρου εκτιμάται ότι θα αυξήσει τη λιανική τιμή του προϊόντων έως και 10%
ΕΝΦΙΑ
-αυξάνονται οι συντελεστές του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ από 0,1 έως 1% που είναι σήμερα σε έως και 1,15% αλλά ο φόρος αρχίζει να επιβάλλεται από χαμηλότερη αξία καθώς μειώνεται το αφορολόγητο από τις 300.000 στις 200.000 ευρώ.
-αυξάνονται οι συντελεστές για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ στα οικόπεδα
-αυξάνεται από 5 τοις χιλίοις σε 5,5 τοις χιλίοις ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ για τα νομικά πρόσωπα. Ειδικά στις εταιρείες επενδύσεων ακινήτων αυξάνεται από 2,5 τοις χιλίοις σε 3,5 τοις χιλίοις. Επιβάλλεται συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ και στα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των επιχειρήσεων με συντελεστή 1 τοις χιλίοις που έως σήμερα απαλλάσσονταν. Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ ισχύουν από τον φετινό φόρο και θα προκαλέσουν μεγάλες επιβαρύνσεις σε περίπου 600.000 ιδιοκτήτες. Αμετάβλητος ή με μικρές μειώσεις θα είναι ο ΕΝΦΙΑ για περίπου 6 εκατ. ιδιοκτήτες καθώς λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών πολλές περιοχές "κατεβαίνουν" σε χαμηλότερο συντελεστή.
ΙΧ
-αλλάζουν οι συντελεστές του τέλους ταξινόμησης για τα ΙΧ και ο φόρος υπολογίζεται πλέον επί τις λιανικής τιμής πριν επιβληθούν οι φόροι. Η νέα κλίμακα υπολογισμού των τελών ταξινόμησης έχει ως εξής:
- συντελεστή 4% επί της τιμής προ φόρων εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει τα 14.000 ευρώ
- 8% για τιμή προ φόρων από 14.001 έως και 17.000 ευρώ
- 20% για τιμή προ φόρων από 17.001 έως και 20.000 ευρώ
- 25% για τιμή από 20.001 έως και 25.000 ευρώ
- 32% για Ι.Χ με τιμή από 25.000 ευρώ και πάνω
Στο τέλος ταξινόμησης που προκύπτει με βάση τους παραπάνω συντελεστές θα γίνονται εκπτώσεις και αυξήσεις ανάλογα με τους ρύπου που εκπέμπει κάθε όχημα.
Για εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως 100 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο προβλέπεται έκπτωση στα τέλη ταξινόμησης 5% ενώ για ρύπους από 101 έως και 120 γραμμάρια, δεν προβλέπεται αύξηση ή έκπτωση. Για μεγαλύτερους ρύπους υπάρχουν επιβαρύνσεις στο τέλος ταξινόμησης και συγκεκριμένα:
-10% για εκπομπές ρύπων από 121 έως και 140 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο.
- 20% για εκπομπές ρύπων από 141 έως και 160 γραμμάρια.
-30% στη ζώνη των 161-180 γραμμαρίων ανά χιλιόμετρο.
-40% για εκπομπές ρύπων από 181 έως και 200 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο και
- 60% για εκπομπές ρύπων από 201 έως και 250 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο.
-100% για ρύπους πάνω από 250 γραμμάρια.
Για οχήματα παλαιότερης αντιρρυπαντικής οδηγίας οι συντελεστές αυξάνονται κατά 200% ενώ για οχήματα για τα οποία δεν μετριούνται οι ρύποι οι συντελεστές αυξάνονται κατά 500%.
-στα υβριδικά οχήματα επιβάλλεται τέλος ταξινόμησης στο 50% του τέλους που αναλογεί στα αντίστοιχα συμβατικά.
Από τις παραπάνω αλλαγές προκαλούνται μικρές αυξομειώσεις για ΙΧ με λιανική τιμή έως 17.000 ευρώ και αυξήσεις που φθάνουν ακόμη και το 10% για οχήματα μεγαλύτερης αξίας
-επανακαθορίζονται τα προϊόντα που επιβάλλεται φόρος πολυτελείας από την 1η Ιουνίου 2016. Σε αυτά περιλαμβάνονται αεροπλάνα, υδροπλάνα και ελικόπτερα (20%) κάσες για ρολόγια από πολύτιμα μέταλλα, μπρασελέ ρολογιών από πολύτιμα μέταλλα, είδη χρυσοχοΐας και κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα, δέρματα, χαλιά από μετάξι, μαργαριτάρια ακατέργαστα και σκόνη διαμαντιού (10%).
Τσιγάρα - Καπνός
-αυξάνεται από την 1-1-17 από το 20% στο 26% ο αναλογικός φόρος στα τσιγάρα ενώ στον καπνό αυξάνεται από τα 156,70 στα 170 ανά κιλό. Από τις αλλαγές αυτές προκαλείται αύξηση της λιανικής τιμής του πακέτου από 0,2 έως και 0,5 ευρώ ανάλογα με τη μάρκα ενώ ένα σακουλάκι καπνού 50 γραμμαρίων αυξάνεται κατά περίπου 20-25 λεπτά του ευρώ.
-καταργείται από την 1-1-18 ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών που ισχύει στα Δωδεκάνησα
-αυξάνεται από την 1η Ιουνίου 2016 ο φόρος από 2,6 σε 5 ευρώ ανά 100 λίτρα μπύρας και από 1,3 σε 2,5 ευρώ ανά 100 λίτρα μπύρας για τις μικρές ζυθοποιίες, αυτές δηλαδή που παράγουν έως 200.000 εκατόλιτρα μπύρας ετησίως
Καύσιμα
-αυξάνεται από τις 15 Οκτωβρίου 2016 ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης από 230 σε 280 ευρώ ανά χιλιόλιτρο, δηλαδή κατά 5 λεπτά ανά λίτρο (μαζί με ΦΠΑ αύξηση της λιανικής τιμής κατά 6-7 λεπτά)
-από την 1-1-17 αυξάνεται ο ΕΦΚ στο ντίζελ κίνησης από 330 σε 410 ευρώ ανά χιλιόλιτρο (7 λεπτά ανά λίτρο που με ΦΠΑ μεταφράζεται σε αύξηση έως 10-11 λεπτά από λίτρο), στο υγραέριο κίνησης από 330 σε 430 ευρώ ανά τόνο που μεταφράζεται μαζί με τον ΦΠΑ σε αύξηση της τιμής ανά λίτρο κατά 7-8 λεπτά ανά λίτρο
-στο φυσικό αέριο για οικιακή χρήση μειώνεται ο ΕΦΚ από 1,5 ευρώ σε 0,3 ευρώ ανά gigajoule αλλά δεν μειώνεται για το φυσικό αέριο κίνησης.
-καταργείται ο ΕΦΚ για το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και επιβάλλεται κλιμακωτός ΕΦΚ για τις υπόλοιπες χρήσεις φυσικού αερίου
Μερίσματα
- ο φόρος στα μερίσματα αυξάνεται από 10% σε 15% από τα εισοδήματα του 2017
-ο φόρος επί των μέσων εξαμηνιαίων κερδών των εταιρειών επενδύσεων δεν μπορεί να είναι μικρότερος από το 0,375% του μέσου εξαμηνιαίου ενεργητικού τους. Η αύξηση ισχύει μετά από αλλαγή που έγινε χθες στη διάταξη από την 1η Ιουνίου 2016
-η παρακράτηση του φόρου εισοδήματος με βάση τις νέες φορολογικές κλίμακες ξεκινά από τη δημοσίευση του νόμου (δηλαδή ουσιαστικά από τον Ιούνιο)
-αυξάνεται το φορολογούμενο εισόδημα ως παροχή σε είδος για την παροχή εταιρικών ΙΧ από τις επιχειρήσεις στους εργαζομένους τους. Το εισόδημα θα υπολογίζεται σε ποσοστό 80% αντί για 30% που ισχύει σήμερα επί του κόστους συντήρησης που εγγράφουν ως δαπάνη οι επιχειρήσεις στα βιβλία τους.
Με αλλαγή της τελευταίας στιγμής στο πολυνομοσχέδιο το πρόστιμο για αναδρομικές τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 περιορίζονται κατά 50% αντί για μηδενισμό τους που προέβλεπε η αρχική διατύπωση της διάταξης.
Συνολικά:
2016
1. Τροποποίηση ΕΝΦΙΑ (ισχύς από 1/1/2016)
2. Κατάργηση της απαλλαγής που έχουν βιομηχανίες και βιοτεχνίες από την επιβολή ΕΦΚ φυσικού αερίου (1/1/2016)
3. Αύξηση στην παροχή σε είδος οχήματος (για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα)
4. Τροποποιήσεις στη μείωση φόρου των αγροτών (για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα)
5. Φορολογικές ρυθμίσεις για τις εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου (από 1.1.2016 και μετά)
6. Φορολογικές ρυθμίσεις για τις εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (από 1.1.2016 και μετά)
7. Φορολογικές ρυθμίσεις για τα Αμοιβαία Κεφάλαια Ακινήτων (άρθρο 20 ν.2778/1999) (από 1.1.2016 και μετά)
8. Φορολογικές ρυθμίσεις για τους ΟΣΕΚΑ (άρθρο 103 ν.4099/2012) (από 1.1.2016 και μετά)
9. Αύξηση κανονικού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24% και κατάργηση μείωσης ΦΠΑ στη δεύτερη ομάδα νήσων (από 1.6.2016)
10. Τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης (από 1.6.2016)
11. Επιβολή φόρου 5 ευρώ (από 2,6 ευρώ) ανά βαθμό PLATO κατά όγκο και εκατόλιτρο μπίρας (από 1.6.2016)
12. Ε9 και απαλλαγή από τα πρόστιμα για τις δηλώσεις Ε9 που υποβλήθηκαν από 31.12.2014 (μέχρι και 29.7.2016)
13. Αύξηση φόρου πετρελαίου θέρμανσης (από 15.10.2016.)
14. Νέοι συντελεστές ταξινόμησης επιβατικών
15. Αλλαγές στον φόρο πολυτελείας
16. Ορισμός του κατ’ επάγγελμα αγρότη
2017
17. Νέα ανεξάρτητη αρχή δημοσίων εσόδων (από 1.1.2017)
18. Η παρακράτηση του φόρου μερισμάτων από 10% σε 15% (για τα εισοδήματα από 1-1-2017 και μετά)
19. Φόρος κατανάλωσης στα υγρά αναπλήρωσης ηλεκτρονικού τσιγάρου (από 1.1.2017)
20. Φόρος κατανάλωσης στον καφέ (από 1.1.2017)
21. Αύξηση φόρου στα τσιγάρα (από 1.1.2017)
22. Αύξηση φόρου καυσίμων (από 1.1.2017)
23. Τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας (1.7.2017)
24. Φορολογική μεταχείριση της ωφέλειας που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες καθώς και τα φυσικά πρόσωπα από τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους τους (ισχύει για οφειλές που την 31η Μαρτίου 2016 βρίσκονταν σε καθυστέρηση ή ήταν επίδικες ή ρυθμισμένες και για συμφωνίες εξωδικαστικού συμβιβασμού που συνάπτονται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2017).
2018
25. Φόρος διαμονής σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια (από 1/1/2018)
«Βροχή» νομοτεχνικών βελτιώσεων στο παρά πέντε
Λίγο πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για το πολυνομοσχέδιο, η κυβέρνηση πέρασε στις «καθυστερήσεις» μια σειρά από αλλαγές στη φορολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών.
Με βάση αυτές τις αλλαγές:
1. Μπίρα. Ο φόρος διπλασιάζεται από την 1η Ιουνίου 2016, ενώ αρχικά το νομοσχέδιο προέβλεπε αύξηση από την 1η Ιανουαρίου 2018. Με την αλλαγή αυτή, σε λιγότερο από δέκα ημέρες οι λιανικές τιμές της μπίρας αναμένεται να επιβαρυνθούν -σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς- κατά 20 λεπτά (στη συσκευασία των 330 ml).
2. Τέλος σταθερής τηλεφωνίας και Internet. Οι μηνιαίοι λογαριασμοί κάθε σύνδεσης σταθερής τηλεφωνίας με πρόσβαση σε υπηρεσίες φωνής ή/και ευρυζωνικής πρόσβασης (Ιnternet) θα επιβαρύνονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 ( και όχι από 1η Ιουλίου 2017) με «τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας» 5% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του παγίου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, προ ΦΠΑ.
3. Τυχερά παιχνίδια. Η αύξηση της συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου από το 30% στο 35% προβλέφθηκε αρχικά στις διατάξεις του νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό αλλά απεσύρθη. Επανακατατέθηκε, διαφοροποιημένη, με πρόβλεψη κλιμάκωσης του συντελεστή από το 30% έως και το 35% ανάλογα με το ύψος των μικτών κερδών, αλλά εν τέλει επανήλθε η αρχική διάταξη. Έτσι, αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2016 αυξάνεται από το 30% στο 35% η συμμετοχή του δημοσίου στα μικτά κέρδη των εταιρειών τυχερών παιχνιδιών.
4. Πρόστιμα για Ε9. Στην αρχική της μορφή η διάταξη προέβλεπε πλήρη απαλλαγή από πρόστιμα για αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επομένων, που υποβλήθηκαν ή θα υποβληθούν από τις 31-12-2014 έως και τις 29 Ιουλίου 2016. Με τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής, τα πρόστιμα απλώς περιορίζονται στο μισό.
5. Εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Τα νέα ελάχιστα όρια οφειλόμενου φόρου για Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία και Χαρτοφυλακίου καθώς και για Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες, θα τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου 2016 και όχι αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2016, όπως προβλεπόταν αρχικά.