Στοιχεία-σοκ περιλαμβάνει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος με θέμα “Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: σύγχρονη τάση μετανάστευσης των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης”.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ, που δημοσίευσε η “Καθημερινή”, από το 2008 έως σήμερα έφυγαν από τη χώρα 427.000 Έλληνες, ηλικίας 15-46 ετών.
«Η μετανάστευση και η φτώχεια είναι αδιαμφισβήτητα οι δύο πιο επώδυνες συνέπειες που βιώνει μια κοινωνία σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης» σχολιάζει η συγγραφέας της έρευνας, Σοφία Λαζαρέτου, και συμπληρώνει πως: «το 2013, παρατηρούμε τριπλασιασμό του μέσου όρου από το 2008 και οι μετανάστες ξεπερνούν τις 100.000 άτομα, ενώ σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το φαινόμενο συνεχίζεται με αδιάπτωτη ένταση το 2014 και οξύνεται περαιτέρω το πρώτο εξάμηνο του 2015».
Η διαδικασία εξόδου Ελλήνων για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό, όπως σημειώνει η κ. Λαζαρέτου, είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν έχει χρονικό ορίζοντα.
Το κύμα μετανάστευσης των Ελλήνων από το 2008 έως σήμερα, είναι το τρίτο μαζικό που γνωρίζει η χώρα τα τελευταία 100 χρόνια.
Προηγήθηκαν δυο ακόμη, το 1903 με 1917 και το 1960 με 1972, τα οποία είχαν τα εξής χαρακτηριστικά: μεγάλη χρονική διάρκεια- περίπου δέκα χρόνια-, αυξημένη ένταση ροής και καθυστέρηση έναρξης του φαινομένου σε σχέση με τον χρόνο καταγραφής του υψηλού ποσοστού ανεργίας.
Διαρροή “εγκεφάλων”
Ενδιαφέρουσα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η σύγκριση των δύο προγενέστερων περιόδων με το σημερινό κύμα φυγής, όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους.
Κατά το πρώτο κύμα φυγής, κύριος προορισμός ήταν οι «υπερωκεάνιες χώρες» (ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Βραζιλία και ΝΑ Αφρική). Επτά στους δέκα ήταν ηλικίας 15-44 χρόνων, λιγότεροι από 2 στους 10 ήταν γυναίκες και στη συντριπτική τους πλειονότητα ήταν ανειδίκευτοι εργάτες και αγρότες, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, που απασχολήθηκαν στις χώρες υποδοχής συνήθως ως υπηρέτες και εργάτες.
Το δεύτερο κύμα μετανάστευσης αφορούσε κυρίως νέους ηλικίας 20-34 χρόνων (7 στους 10), 5 στους 10 δήλωναν χειρώνακτες, ενώ 4 στους 10 ήταν ανεπάγγελτοι. Εξι στους 10 κατευθύνθηκαν στη Γερμανία και στο Βέλγιο και απασχολήθηκαν ως βιομηχανικοί εργάτες.
Αντίθετα, η τωρινή φυγή αφορά νέους μορφωμένους με επαγγελματική εμπειρία, που κατευθύνονται κυρίως στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Και τα τρία μεταναστευτικά κύματα, είχαν και έχουν οικονομικά κίνητρα, με εξαίρεση μέρος του δεύτερου κύματος, τα έτη 1969-1971, που οφείλεται σε πολιτικούς λόγους (δικτατορία).