Δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,15% του ΑΕΠ με 0,2% του ΑΕΠ διαπιστώνουν οι θεσμοί για να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017, με την κυβέρνηση να έχει αρχίσει ήδη να δέχεται πιέσεις για να λάβει επιπλέον μέτρα έως και 360 εκατ. ευρώ για το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, η Αθήνα θεωρεί ότι δεν υπάρχει κενό για το 2017, καθώς οι όποιες αποκλίσεις έχουν εντοπιστεί από την τρόικα θα καλυφθούν από την υπεραπόδοση των εσόδων. Φέτος εκτιμάται ότι τα έσοδα θα κινηθούν πολύ καλύτερα από το στόχο και το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει πως αυτό θα συμβεί και το 2017.
Με αυτό το επιχείρημα η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποκρούσει τις πιέσεις για νέα μέτρα. Επιπροσθέτως, παράγοντες του οικονομικού επιτελείου υπενθυμίζουν ότι η κυβέρνηση έχει νομοθετήσει και τον γνωστό «κόφτη». Δηλαδή, αν δεν πειστεί η τρόικα από τα στοιχεία του οικονομικού επιτελείου και επιμείνει στη λήψη νέων μέτρων, τότε στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές ενδέχεται να ισχυριστεί το υπουργείο Οικονομικών (σε μία προσπάθεια να αποφύγει τώρα την υιοθέτηση νέων παρεμβάσεων) ότι εάν τελικά επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των θεσμών και προκύψει κενό για το 2017, τότε τον Απρίλιο του 2018 θα ενεργοποιηθεί ο «κόφτης» των δαπανών για να διορθωθούν οι αποκλίσεις.
Γιατί "βλέπουν" κενό οι θεσμοί
Ο λόγος για τον οποίο οι θεσμοί θεωρούν ότι υπάρχει το κενό του 0,15-0,2% του ΑΕΠ για το 2017 είναι επειδή δεν είναι διασφαλισμένη η χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), το οποίο θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως το επόμενο έτος. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής, για τον ίδιο λόγο οι δανειστές «βλέπουν» κενό και για το 2018, της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ και επιμένουν στην εφαρμογή των συστάσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας για περικοπές σε κοινωνικά επιδόματα και φοροαπαλλαγές, ώστε να εξοικονομηθούν οι απαραίτητοι πόροι τόσο για το 2017, όσο και για το 2018.
Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση για τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2017 θα συνεχιστεί εξ αποστάσεως, ενώ για το 2018 και μετά θα γίνουν διαβουλεύσεις κυρίως όταν επιστρέψουν οι επικεφαλής της τρόικας στην Αθήνα στις 14 Νοεμβρίου και στο πλαίσιο της κατάρτισης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2017-2020. Πάντως, η στάση των δανειστών για τον προϋπολογισμό του 2017 είναι δεδομένο ότι δημιουργεί έναν πονοκέφαλο που δεν ανέμεναν στο οικονομικό επιτελείο.
Νέος γύρος διαπραγματεύσεων
Οι αποστάσεις στις εκτιμήσεις για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα επιχειρηθεί να γεφυρωθούν στο διάστημα που μεσολαβεί έως τις 14 Νοεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η επάνοδος των εκπροσώπων των δανειστών. Μέχρι τότε, θα έχουν γίνει γνωστά και τα νέα στοιχεία για την πορεία των εσόδων τον Οκτώβριο, δίνοντας μια πιο σαφή ένδειξη για το κατά πόσο η υπεραπόδοσή τους (500 εκατ. ευρώ υπέρβαση των καθαρών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό στο εννιάμηνο και 1,480 δισ. ευρώ στον τακτικό προϋπολογισμό στο ίδιο διάστημα) είναι συγκυριακή ή διατηρήσιμη και σε τι ποσοστό.
Ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης σε ελληνικό έδαφος αναμένεται να είναι επίσης σύντομος και δεν θα υπερβεί τις οκτώ ημέρες, εξαιτίας της γιορτής των Ευχαριστιών στις 24 Νοεμβρίου. Κατά τις εκτιμήσεις του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, παρά το πιεστικό χρονοδιάγραμμα, παραμένει εφικτός ο στόχος ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης έως το τέλος Νοεμβρίου. Και από ευρωπαϊκές πηγές, εκτιμάται ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα είναι εφικτή.
Τα ορόσημα είναι δύο. Στις 28 Νοεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η συνεδρίαση του EwG, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα μπορούσε να ενισχύσει τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης, ώστε στο τελευταίο Eurogroup του έτους, στις 5 Δεκεμβρίου, να θέσει στο τραπέζι το θέμα του χρέους, στη βάση των δεσμεύσεων του Eurogroup του περασμένου Μαΐου.
Σε εκκρεμότητα δύο νομοσχέδια
Εν τω μεταξύ, δύο νομοσχέδια στα οποία είχε επενδύσει πολλά (και στο πεδίο των εσόδων και στο πεδίο των εντυπώσεων, δεδομένου ότι τα έχει προαναγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός) η κυβέρνηση παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, την περασμένη εβδομάδα οι δανειστές επανέφεραν στο τραπέζι το σενάριο το οποίο θέλει φόρο, πρόστιμο και πληθωρισμό να οδηγούν σε συντελεστές έως και 90% για όσους αποκαλύψουν οικειοθελώς αδήλωτα κεφάλαια, για να απορριφθεί από την ελληνική πλευρά. Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, το προηγούμενο διάστημα είχαν φανεί περιθώρια συμφωνίας σε χαμηλότερους συντελεστές, της τάξεως του 50%-60%. Το σενάριο δεν προχώρησε παραπέρα.
Στο έτερο νομοσχέδιο, αυτό για το πλαστικό χρήμα, οι δανειστές απλώς δεν απάντησαν (αλλά «κλασικά» ζητούσαν και πάλι διευκρινίσεις) στην πρόταση για δημιουργία ειδικού (ακατάσχετου) επιχειρηματικού λογαριασμού με προστασία από κατασχέσεις για παλαιές ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενός ποσοστού από το όποιο ποσό απομένει μετά την πληρωμή μέσω πάγιας εντολής των τρεχουσών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων καθώς και των λογαριασμών ΔΕΚΟ, μισθοδοσίας και προμηθευτών.