Του Νίκου Ρογκάκου
«Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί ως το τέλος Φεβρουαρίου, διότι πρέπει να κλείσει …για το καλό της οικονομίας και της κοινωνίας και μάλιστα χωρίς νέα μέτρα». Αυτό υποστήριξε μιλώντας στον ΑΝΤ1 υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών, με γνώση της διαπραγμάτευσης. Όπως συμπλήρωσε με νόημα, «η αξιολόγηση θα κλείσει με πολιτική απόφαση και θα περιλαμβάνει και μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος».
Η αποστροφή αυτή αποκαλύπτει τις έντονες παρασκηνιακές διεργασίες μεταξύ Αθήνας και δανειστών και πρωτίστως τις εναγώνιες προσπάθειες του οικονομικού επιτελείου για να ολοκληρωθεί το ταχύτερο η διαπραγμάτευση.
Ωστόσο, η Κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με δύο μεγάλα προβλήματα:
- την συμμετοχή ή όχι του ΔΝΤ με χρηματοδότηση στο τρίτο πρόγραμμα, δεδομένων και των εμμονών του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε
- το κλείσιμο του …κεφαλαίου «νέα μέτρα για την περίοδο μετά το 2018», παράλληλα με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος καλείται να αντιμετωπίσει στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου τις εκθέσεις για την πορεία του ελληνικού προγράμματος, που θα παρουσιάσουν, στους Υπουργούς Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης, οι επικεφαλής των κλιμακίων των δανειστών.
Στόχος είναι να βρεθεί μία βάση συζήτησης που θα επιτρέψει την επιστροφή των κλιμακίων στην Αθήνα. Το ορόσημο της 26ης Ιανουαρίου, θεωρείται κομβικό στην προσπάθεια να δώσει ελπίδες σε μία συμφωνία πριν αρχίσει ο εκλογικός κύκλος ανά την Ευρώπη, απαιτεί - όπως εξηγούν πηγές της Κομισιόν - έως τότε να υπάρξουν συγκλίσεις σε ανοικτά μέτωπα και απαντήσεις από την πλευρά της Αθήνας.
Όμως ο κ. Τσακαλώτος διαμηνύει ότι δεν θα αποδεχθεί «την νομοθέτηση νέων μέτρων προκαταβολικά» ενώ για τον «δημοσιονομικό κόφτη μετά το 2018» θεωρεί ότι «δεν θα ενεργοποιηθεί γιατί η οικονομία θα πάει πολύ καλύτερα».
Ψάχνοντας την "χρυσή τομή"
Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να βρεθεί η «χρυσή τομή», προκειμένου να αποφευχθούν νέες εμπλοκές και μεγαλύτερες καθυστερήσεις. Παρόλα αυτά ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι θα προκύψουν νέα εμπόδια, από την στιγμή που «το Ταμείο παραμένει ανυποχώρητο στις απαιτήσεις του και το Βερολίνο ανυποχώρητο στις εμμονές του», όπως χαρακτηριστικά έλεγε κυβερνητικός παράγοντας.
Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές από όλες τις πλευρές της διαπραγμάτευσης, που εκτιμούν ότι εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα και για το καλό και για το κακό σενάριο. Πεποίθηση των περισσότερων Ευρωπαίων είναι ότι το «ελληνικό ζήτημα» πρέπει να κλείσει πριν ξεκινήσει ο εκλογικός κύκλος από τα μέσα Μαρτίου σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία.
Βέβαια, οι περισσότεροι λένε ανοιχτά ότι αυτό θα κριθεί από τις προθέσεις του Σόιμπλε και των υπόλοιπων σκληροπυρηνικών, οι οποίοι θα αποφασίσουν σταθμίζοντας τα κέρδη και τις ζημίες για το εσωτερικό τους ακροατήριο.
Τα ανοικτά μέτωπα που καλείται να διαχειριστεί σε πρώτη φάση η Κυβέρνηση είναι:
- η Ενέργεια
- τα εργασιακά και
- τα νέα μέτρα που ζητούνται για πριν και για μετά το 2018.
Κοινοτικές πηγές υποστήριζαν στον ΑΝΤ1 ότι «πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες ελληνικές αντιπροτάσεις που θα παρουσιαστούν, για να βρεθεί πολιτική λύση έχοντας λάβει υπόψη και τις απαιτήσεις του ΔΝΤ».
Οι προτάσεις Τσακαλώτου στο Eurogroup
Ο Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αναμένεται να καταθέσει την πρόταση της ελληνικής πλευράς για απεμπλοκή των διαπραγματεύσεων. Εκεί αναμένεται να δώσει στους εταίρους το σχέδιο για το πώς θα κάμψει τις ενστάσεις της Γερμανίας και του ΔΝΤ για την δημοσιονομική πορεία μετά το 2018.
Έτσι, αναμένεται να εξειδικεύσει τα θέματα του «κόφτη» για την αντιμετώπιση δημοσιονομικών αποκλίσεων με έμφαση σε μισθούς και συντάξεις, συν τις προτάσεις για τις μεταρρυθμίσεις σε μια σειρά από θέματα (ιδιωτικοποιήσεις, εργασιακά, ασφαλιστικό).
Η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί να ψηφίσει συγκεκριμένα και ποσοτικοποιημένα μέτρα, ειδικά με στόχευση σε μισθούς δημοσίου και συντάξεις, καθώς αυτό θα φέρει πολιτική φουρτούνα στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και μάλιστα σε μια συγκυρία που η Κοινοβουλευτική Ομάδα βρίσκεται συχνά σε αναβρασμό λόγω ελλιπούς ενημέρωσης και αίσθησης ότι δεν αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή.
Το δέλεαρ!
Πάντως, το δέλεαρ για να υποχωρήσει στις απαιτήσεις της σκληρής πτέρυγας των θεσμών είναι μεγάλο για την Αθήνα, έστω κι αν γνωρίζει ότι αυτό θα φέρει νέα μείωση της ζήτησης και πολιτική δοκιμασία.
Η ανάγκη για εξειδίκευση του πακέτου με στόχο διατηρήσιμα δημοσιονομικά κι όχι με εφάπαξ μέτρα διευκολύνει το Eurogroup, καθώς αφαιρεί από τη Γερμανία τη δικαιολογία να φρενάρει τα μεσοπρόθεσμα μέτρα προκειμένου το ελληνικό χρέος να χαρακτηριστεί ως βιώσιμο.
Όμως, αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση και για να συμμετέχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα και για να αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2017.
Η καλή πορεία του προϋπολογισμού… ευνοεί την Ελλάδα
Μένει να φανεί πώς θα ανταποκριθούν οι δανειστές στο επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου ότι η σημαντική υπέρβαση στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα κρατικού προϋπολογισμού (σημ: τα τελικά στοιχεία θα φανούν τον Απρίλιο) αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται η εκ των προτέρων θεσμοθέτηση μέτρων, αλλά και ότι η επίδοση αυτή αποτελεί «ασπίδα» από την ενεργοποίηση του «κόφτη».
Ακόμη και στελέχη εντός της κυβέρνησης παραδέχονται ότι το 2017 θεωρείται εφικτός ο δημοσιονομικός στόχος, αλλά η αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5% του ΑΕΠ είναι «φιλόδοξη»….
Σε ανακοίνωση του, το ΚΚΕ αναφέρει «για τα λαϊκά συμφέροντα είναι απολύτως ξένο κι αποπροσανατολιστικό το δίλημμα «μνημόνιο με ΔΝΤ ή μνημόνιο χωρίς ΔΝΤ», αφού σε κάθε περίπτωση είναι δεδομένη – με τη μία ή την άλλη μορφή – η επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα και το λαϊκό εισόδημα, οι κόφτες κι άλλα αντιλαϊκά μέτρα για χάρη της καπιταλιστικής ανάκαμψης της κερδοφορίας».