Του Νίκου Ρογκάκου
Σε «γόρδιο δεσμό» που είναι εξαιρετικά δύσκολο να λυθεί και ο οποίος μπορεί να κοπεί μόνο με ένα σπαθί, το οποίο έχουν στα χέρια τους οι δανειστές μοιάζει η συνολική συμφωνία για μέτρα, αντίμετρα, χρέος και πλεονάσματα, που η Αθήνα επιδιώκει να επιτευχθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με τελευταίο όριο το Eurogroup της 22ας Μαΐου.
Οι δανειστές, λόγω και των γερμανικών εκλογών, τον Σεπτέμβριο, δεν έχουν λόγο να βιαστούν για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, για τα οποία πιέζει η Κυβέρνηση, ενώ ακόμη ταλαντεύονται για το πόσα χρόνια θα απαιτηθεί από την Ελλάδα η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ.
Όλα αυτά, ενώ ευρωπαίοι και ΔΝΤ πιέζουν για τα επώδυνα μέτρα της περικοπής συντάξεων και αφορολόγητου και η Κυβέρνηση εμφανίζεται σίγουρη για την επίτευξη των στόχων που θα επιτρέψει την υλοποίηση και των αντίμετρων, αν και η «προ-συμφωνία της Μάλτας» αποδομείται ήδη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, πριν καν τα μέτρα φτάσουν στην Βουλή.
«Όχι» μέτρα χωρίς συμφωνία για το χρέος
Πριν καν «στεγνώσει το μελάνι» στην κατ΄ αρχήν συμφωνία της Μάλτας για σκληρά μέτρα και αντίμετρα, η Κυβέρνηση, ξεκαθαρίζει και μάλιστα δια στόματος Πρωθυπουργού, ότι η Ελλάδα δεν θα εφαρμόσει κανένα μέτρο, αν πρώτα δεν επιτευχθεί συνολική συμφωνία για χρέος και πλεονάσματα.
Ωστόσο, την λύση στο πολυδαίδαλο αυτό πρόβλημα, την κρατούν Σόιμπλε και Λαγκάρντ, η οποία πιέζει για ελάφρυνση του χρέους, ώστε το ΔΝΤ να μετέχει με χρηματοδότηση στο τρίτο πρόγραμμα, όπως ξεκαθαρίζει και στην Άγκελα Μέρκελ στην συνάντηση τους στο Βερολίνο, ενώ επιμένει για σκληρά μέτρα περικοπών στην Ελλάδα.
Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών από την πλευρά του, επίσης εμμένει στην άποψη ότι μέτρα για το χρέος δεν είναι απαραίτητα τώρα, αλλά μπορεί το θέμα αυτό να εξεταστεί εκ νέου στο τέλος του υφιστάμενου προγράμματος το 2018, αν και γερμανικά μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για «παγίδα του Σόιμπλε, στην οποία όμως έπεσε μέσα ο ίδιος».
Ο «πρώτος λόγος» στους δανειστές
Σε κάθε περίπτωση, οι δανειστές, με βάση την προ-συμφωνία της Μάλτας, θα έχουν τον τελευταίο λόγο στην διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα ως το 2020 (σημ: και επί μελλοντικών κυβερνήσεων), καθώς και τα μέτρα και τα αντίμετρα θα ψηφιστούν από τώρα κι η εφαρμογή τους αναμένεται να συνδεθεί και με τα μέτρα διευθέτησης του δημόσιου χρέους, τα οποία για ακόμη μια φορά «έταξαν» οι Ευρωπαίοι και απαιτεί το ΔΝΤ για να …μπει στο παιχνίδι.
«Παιχνίδι καθυστερήσεων» από το Βερολίνο
Όσο περνάει ο χρόνος χωρίς την τεχνική συμφωνία, τόσο διευκολύνονται οι χειρισμοί και οι ελιγμοί όσων δεν επιθυμούν να ανοίξουν τώρα το θέμα του ελληνικού χρέους, ενώ αν μπει ο Μάιος, φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο - με τα έως τώρα δεδομένα - να συζητήσει και να συμφωνήσει το Βερολίνο, έστω και «φωτογραφικά», σε μέτρα διευθέτησης των ελληνικών οφειλών στους δανειστές, ειδικά αν στην Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ (21-23 Απριλίου), το Ταμείο δεν δώσει ισχυρές διαβεβαιώσεις ότι θα συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Παρά τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις ότι δεν υπάρχει πίεση λόγω του «συρσίματος» των διαπραγματεύσεων για συνολική συμφωνία, πίσω από την προ-συμφωνία της Μάλτας υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες, που μόνο απλή διαδικασία δεν καθιστούν την τεχνική συμφωνία, όπως πχ πώς ακριβώς θα γίνουν οι περικοπές στις συντάξεις. Οι δανειστές, σύμφωνα με πληροφορίες, ζητούν να συμφωνηθεί τώρα επακριβώς ο μηχανισμός που θα εξασφαλίζει την εξοικονόμηση των 1,8 δις ευρώ ετησίως από το 2019.
Ο μεγαλύτερος προβληματισμός έχει να κάνει με την αναπόφευκτη σύμπτωση αυτών των τεχνικών συζητήσεων για την τρέχουσα αξιολόγηση, με τις συζητήσεις που αναμένονται στο περιθώριο της Συνόδου του ΔΝΤ, τόσο για το ύψος και την διάρκεια των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων 93,5% του ΑΕΠ) όσο και για το μείζον θέμα της διαχείρισης του χρέους.
Στο χειρότερο σενάριο, η «σύγκρουση» ΔΝΤ- Βερολίνου μπορεί να προκαλέσει νέες καθυστερήσεις και στις τεχνικές συζητήσεις, όπως άλλωστε συνέβη πολλές φορές ως τώρα, με αποτέλεσμα το Eurogroup της 22ας Μαΐου να φαντάζει πολύ …κοντινό για την κατάληξη μιας συνολικής συμφωνίας.
Αυτό σημαίνει, «πολύ απλά», ότι το θρίλερ για την εκταμίευση της δόσης παίρνει παράταση και παρά τις πυροσβεστικές δηλώσεις Ντάισελμπλουμ ό,τι δεν υπάρχουν άλλες μεγάλες πληρωμές πριν από τα μέσα Ιουλίου, είναι προφανής η πίεση που θα ασκηθεί αφενός στην οικονομία λόγω της αβεβαιότητας, αφετέρου στην Κυβέρνηση για να ξεπεράσει τάχιστα τις όποιες αντιρρήσεις της στα δύσκολα τεχνικά θέματα και να ψηφίσει τάχιστα όλα τα μέτρα, ώστε να ξεκλειδώσει τις εξελίξεις για την συνολική συμφωνία.