Κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, Ρουμέν Ράντεφ, έστειλε ο Προκόπης Παυλόπουλος αυστηρό μήνυμα προς την Άγκυρα, για την Αγία Σοφία.
Όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, «δεν είναι δυνατόν να μην σέβεσαι μνημεία, όπως η Αγία Σοφία, και να θεωρείς ότι η ευρωπαϊκή σου προοπτική είναι ανοιχτή».
Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπογράμμισε: «Ευνοούμε την ένταξη των γειτόνων μας στα Βαλκάνια και στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Ευνοούμε την ευρωπαϊκή προοπτική των γειτόνων μας στα Βαλκάνια, όμως, αυτή η προοπτική έχει ορισμένες προϋποθέσεις, που ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει».
Ειδικότερα τόνισε ότι θα πρέπει: Πρώτον, να σέβονται απαραιτήτως το Διεθνές Δίκαιο στο σύνολό του. Δεύτερον, να σέβονται το ευρωπαϊκό Κεκτημένο και πάλι στο σύνολό του. Και επίσης πρέπει να υπάρχει πλήρης σεβασμός στην Ιστορία και στον ευρωπαϊκό Πολιτισμό.
«Ο σεβασμός της Ιστορίας και του Πολιτισμού αποτελεί αμάχητο κριτήριο ως προς την θέληση του καθενός για φιλία και καλή γειτονία. Αντιθέτως, η έλλειψη σεβασμού προς την Ιστορία και προς τον Πολιτισμό, αποτελεί επίσης ένα πολύ ισχυρό τεκμήριο ότι κάποιος δεν επιθυμεί αυτή την φιλία και καλή γειτονία. Ιδίως, μάλιστα, όταν έχουμε φαινόμενα, τα οποία προσβάλουν την Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά, όπως αυτά που παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό. Αυτά δείχνουν, από χώρες στις οποίες η ευρωπαϊκή προοπτική είναι ανοιχτή, ότι δεν είναι δυνατόν να μην σέβεσαι Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως π.χ την Αγία Σοφία, και από εκεί και πέρα να θεωρείς ότι η ευρωπαϊκή προοπτική είναι ανοιχτή. Και η ευρωπαϊκή προοπτική είναι ανοιχτή προς όλους, αλλά εξίσου πρέπει να τονίσω ότι η προοπτική αυτή εξαρτάται από τον πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου, της Ιστορίας, καθώς και του ευρωπαϊκού Πολιτισμού» σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Στο θέμα αναφέρθηκε και ο Πρωθυπουργός σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλες. Ερωτηθείς για τη νέα πρόκληση της Τουρκίας σε σχέση με την Αγία Σοφία, την κάλεσε να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συμβάσεις αν θέλει να παραμείνει σε τροχιά προσέγγισης στην Ε.Ε.
Όπως είπε σχετικά, η σταθερή και σθεναρή αντίδραση της κυβέρνησης σε μία απόπειρα ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς να αξιοποιηθεί με έναν τρόπο που δεν αρμόζει «έτυχε της ευρύτερης στήριξης με ανακοινώσεις από την Ε.Ε., την Unesco και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ».
Η δήλωση του Προκόπη Παυλόπουλου έρχεται λίγες ώρες αφού το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε προκλητική ανακοίνωση με την οποία απάντησε στη σχετική του υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, που αντέδρασε όταν πριν από δύο μέρες το μνημείο της Αγίας Σοφίας χρησιμοποιήθηκε ως χώρος ανάγνωσης του Κορανιού και προσευχής στα πλαίσια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού.
Η Τουρκία κατηγόρησε την Ελλάδα ότι ασκεί πιέσεις στη μουσουλμανική μειονότητα και κοινότητα της χώρας, καλώντας την «να γίνει μία σύγχρονη και δημοκρατική χώρα, που να σέβεται όλες τις θρησκείες»,σύσταση την οποία είχε κάνει προηγουμένως το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, όταν καταδίκασε την παραβίαση του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.
Παρέμβαση για το θέμα έκανε και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπογραμμίζοντας το χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας ως μνημείο κάνοντας σχετική σύσταση στην Άγκυρα.
«Όταν χάνεις το μέτρο ως προς την προστασία των θρησκευτικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τότε δυστυχώς κοιτάζεις στο εσωτερικό σου και βλέπεις γείτονες. Η Τουρκία κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια», ήταν η ανταπάντηση του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας στην Τουρκία.
Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έστειλε επιστολή στην Unesco, ζητώντας την άμεση παρέμβαση της, ενώ ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, σε ανακοίνωση που εξέδωσε αναφέρει πως «το τουρκικό ΥΠΕΞ προσποιείται ότι δεν καταλαβαίνει πως είναι άλλο θέμα ο σεβασμός της οικουμενικότητας της Αγίας Σοφίας ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας και άλλο το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Μιας μειονότητας Ελλήνων πολιτών που απολαμβάνουν πλήρους ισονομίας και ισοπολιτείας».
Τονίζει, παράλληλα ότι, «η Τουρκία, μια χώρα που έχει κακή σχέση με τη Δημοκρατία, δεν μπορεί να κάνει σε εμάς μαθήματα Δημοκρατίας. Η Τουρκία οφείλει να σεβαστεί την Αγία Σοφία», καταλήγει η ανακοίνωση.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ποταμιού, Δημήτρης Τσιόρδας, σχολιάζοντας την νέα τουρκική πρόκληση στην Αγία Σοφία, δήλωσε ότι «η Τουρκία, αντί να απαντήσει για τον μη σεβασμό της Αγίας Σοφίας, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, προσπαθεί να βάλει στο τραπέζι άλλου είδους θέματα. Η απάντηση σε αυτή τη στάση της πρέπει να δοθεί όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από την UNESCO και από την διεθνή κοινότητα. Η Αγία Σοφία δεν επιτρέπεται να γίνεται πολιτικό παιχνίδι στα χέρια του κ.Ερντογάν και ο σεβασμός της δεν μπορεί να συνδέεται με τίποτα άλλο».
Σχετική ερώτηση με θέμα «η τουρκική κυβέρνηση θέτει τη θρησκεία στην υπηρεσία των πολιτικών της επιδιώξεων, παραχαράσσοντας την ιστορία και τορπιλίζοντας τον διάλογο και τη συνεργασία», κατέθεσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο ευρωβουλευτής, Δημήτρης Παπαδημούλης.