Του Νίκου Ρογκάκου
Έως και 15 δις ευρώ ή 7 μονάδες ύφεσης θα ήταν εφικτό να έχει «γλιτώσει» η οικονομία της Ελλάδας εάν είχε χτυπηθεί αποτελεσματικά η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή έναντι της επιλογής διαρκούς αύξησης των φόρων προκειμένου να βγουν τα νούμερα του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Στην ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος περιλαμβάνεται μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανάλυση αναφορικά με τους παράλληλους βίους της παραοικονομίας , της δημοσιονομικής προσαρμογής και της ύφεσης.
Ως περίοδος αναφοράς λαμβάνεται η περίοδος 2010-15 και ως βασική παραδοχή ότι η Ελλάδα μπήκε στα Μνημόνια με το μέγεθος του αθροίσματος παραοικονομίας και φοροδιαφυγής να φτάνει στο 25% του ΑΕΠ .
Τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά και αποκαρδιωτικά ταυτόχρονα.
Αν αντί για αυξήσεις φόρων είχε χτυπηθεί αποτελεσματικά η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία, το αποτέλεσμα θα ήταν ύφεση μικρότερη κατά επτά ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Με την παραοικονομία στο 25% του ΑΕΠ, κάθε αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά μία μονάδα ροκανίζει 2,8% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος έναντι κόστους 1,5% αν δεν υπήρχε παραοικονομία.
Επιπλέον για να αυξηθούν τα έσοδα από φορολογία εισοδήματος κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ , απαιτείται αύξηση του φορολογικού συντελεστή κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες όταν δεν υπάρχει παραοικονομία, έναντι αύξησης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες όταν υπάρχει παραοικονομία.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) με τα υψηλότερα ποσοστά παραοικονομίας. Ενδεικτικά, εκτιμάται ότι η παραοικονομία στην Ελλάδα την περίοδο 2003-2015 ανερχόταν κατά μέσο όρο στο 25% του ΑΕΠ, σε σχέση με 19% κατά μέσο όρο στη ζώνη του ευρώ και 20% στην ΕΕ.
Αν δεν υπήρχε παραοικονομία στην Ελλάδα, σημειώνει η ΤτΕ, «οι απαιτούμενες αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών προκειμένου να επιτευχθούν οι φορολογικοί στόχοι του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής θα ήταν σημαντικά μικρότερες.
Τα παραπάνω αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η ύφεση της ελληνικής οικονομίας των τελευταίων ετών λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορούσε να ήταν μικρότερη σε μέγεθος και διάρκεια εάν είχαν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή στην αρχή της κρίσης.