Του Νίκου Ρογκάκου
Μία χρονιά με καλά νέα αλλά και μία σειρά από ανατροπές και αβεβαιότητες θα είναι η φετινή, όπως τουλάχιστον στοιχειοθετείται μέχρι τώρα, αφού αφενός οι εξωτερικοί τριγμοί δεν είναι λίγοι, αφετέρου δε στο εσωτερικό πολλά είναι τα ανοιχτά θέματα που πρέπει να διευθετηθούν –δύσκολα- και να ενταθούν οι αναπτυξιακοί ρυθμοί.
Εκτός από το στόχο των φόρων που πρέπει να μαζευτούν περί τα 46,4 δις ευρώ ή +1 δις παραπάνω από το 2018, η χρονιά φέρει το στίγμα των πολλαπλών εκλογών και χαρακτηρίζεται από σημαντικά οικονομικά και πολιτικά ορόσημα, που απειλούν να φέρουν τα πάνω-κάτω στο πέρασμά της.
Εκλογές και Ιταλία ψηλά στην θεματολογία
Το πρώτο τετράμηνο προμηνύεται «καυτό» από οικονομικής απόψεως, αλλά οι συνέπειές του δεν θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται πριν τις ευρωεκλογές. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι Βρυξέλλες έχουν «συνθηκολογήσει» ως τον Μάιο με την Αθήνα και την Ρώμη, ως τις ευρωεκλογές αφήνοντας τα προβλήματα «κάτω από το χαλί» για τους επόμενους, προκειμένου να αποφευχθούν –προεκλογικά- εντάσεις οι οποίες θα ενίσχυαν την οικονομική αβεβαιότητα στην Ευρώπη, αλλά και τα αντιευρωπαϊκά (λαϊκίστικα ή εθνικιστικά) κινήματα.
Μετά τις ευρωεκλογές θα προκύψει νέα Ευρωβουλή και νέα Κομισιόν, και ως τον Νοέμβριο οι πάντες και τα πάντα στις Βρυξέλλες θα έχουν αλλάξει, αφήνοντας τα προβλήματα «στους επόμενους».
Οι κρίσιμες ημερομηνίες για την Ελλάδα
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
- Πλαστικό χρήμα: Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να κατατεθεί το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών όπου θα περιέχει ρυθμίσεις και λεπτομέρειες για μείωση του ορίου πληρωμών με μετρητά (από 500 σε 200 ευρώ πιθανότατα) αλλά και αύξηση των πληρωμών με πλαστικό χρήμα κατά 50% (από 10% σε 15% κλπ) για την κατοχύρωση του αφορολογήτου ορίου μισθωτών και συνταξιούχων.
-Αποφάσεις ΣτΕ: Στις 21 Ιανουαρίου συνεδριάζει η Επιτροπή Συμμόρφωσης του ΣτΕ επειδή από το 2015 η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει την απόφαση του 2015 για την χορήγηση 13ης και 14ης σύνταξης (ν.4051 και 4093 του 2012). Το Ελληνικό Δημόσιο απειλείται με πρόστιμα για κάθε μέρα που καθυστερεί να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά στον Προϋπολογισμό του 2019 δεν έχει προβλεφθεί ούτε ένα ευρώ για να δοθεί, όπως επιτάσσουν τα δικαστήρια. Μέσα στον Ιανουάριο το ΣτΕ αναμένεται να ανακοινώσει και την απόφασή του για τον ν. Κατρούγκαλου (ν.4387/2016) που απειλεί να ανατρέψει επίσης τον Προϋπολογισμό του 2019.
- Eurogroup: Στις 21 Ιανουαρίου συνεδριάζει το Eurogroup, αν και το θέμα της Ελλάδας δεν θα μπει στην ατζέντα των αποφάσεων. Ωστόσο θα συζητηθούν οι γενικές συστάσεις για ολόκληρη την Ευρωζώνη, πάντα όμως στο πλαίσιο ότι πρέπει να αποφευχθούν εντάσεις προεκλογικά.
- Έλεγχος από τους δανειστές: Στις 21 Ιανουαρίου επίσης καταφτάνουν στην Αθήνα και τα κλιμάκια των θεσμών για επιτόπιους ελέγχους, προκειμένου να ετοιμάσουν την έκθεσή τους για την Μεταμνημονιακή Εποπτεία).
-Brexit: Στις 25 Ιανουαρίου «γράμμα» Brexit εάν δεν υπάρχει συμφωνία.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
- Eurogroup: Στις 11 Φεβρουαρίου συνεδριάζει ξανά το Eurogroup αλλά ούτε ως τότε αναμένεται να είναι έτοιμη για να συζητηθεί η Έκθεση των Θεσμών για την Ελλάδα, η οποία θα δημοσιευθεί στις 27 του μηνός.
- Νόμος Κατσέλη: Στο παρασκήνιο θα γίνονται και παράλληλα παζάρια για τα κόκκινα δάνεια και τον νέο Νόμο Κατσέλη. Η δίμηνη παράταση που δόθηκε λήγει στις 28 Φεβρουαρίου, προκειμένου να έρθουν σε συμφωνία κυβέρνηση και ελληνικές τράπεζες, πριν δοθεί για έγκριση στις ευρωπαϊκές Αρχές.
- 120 Δόσεις: Στο πλαίσιο αυτό, θα ληφθούν και οι αποφάσεις για τις 120 δόσεις χρεών στην εφορία και τα Ταμεία, αλλά και για το νέο στεγαστικό επίδομα για ενοικιαστές και δανειολήπτες.
-Έξοδος στις αγορές;: Στο δίμηνο Φεβρουαρίου-Μάρτιου πρέπει να έχει υπάρξει και μια έκδοση νέου ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, έστω και αν αυτή θα έχει ουσιαστικά καλυφθεί από τους αναδόχους (τράπεζες) με τις «ευλογίες» της Ρότσιλντ.
ΜΑΡΤΙΟΣ
-Εκτιμήσεις ΕΛΣΤΑΤ: Στις 7 Μαρτίου η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει τις «πρώτες εκτιμήσεις» της για το πώς έκλεισε το 2018. Η πρώτη αυτή ανακοίνωση δεν αναμένεται να κρύβει εκπλήξεις, καθώς η πραγματική εικόνα θα αποκαλυφθεί 7 μήνες αργότερα, όταν η ΕΛΣΤΑΤ θα επανέλθει με βάση τα «προσωρινά» (και τότε ακόμα) στοιχεία που θα έχει συλλέξει ως τα μέσα Οκτωβρίου.
-Eurogroup: Στις 11 Μαρτίου αναμένεται να συζητηθεί στο Eurogroup η Έκθεση των Θεσμών για την Μεταμνημονιακή Εποπτεία. Και τότε πάλι επίσης αναμένονται θετικά σχόλια για τη χώρα μας, παρά τις τυχόν παρατηρήσεις για καθυστερήσεις που θα πρέπει να επιλυθούν στο β΄ εξάμηνο του 2019, ως την επόμενη Έκθεση.
-Μέτρα λόγω δικαστικών αποφάσεων: Μέχρι τον Μάρτιο το αργότερο θα πρέπει η κυβέρνηση να έχει λάβει αποφάσεις και για μέτρα (κόστους δισεκατομμυρίων ευρώ) για τα οποία δεν έχει προβλέψει τίποτα ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2019, όπως:
1. καταβολή Δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων και επίδομα αδείας στους δημοσίους υπαλλήλους με βάση τις αποφάσεις του ΣτΕ που θα έχουν ως τότε τελεσιδικήσει και δημοσιευθεί
2. διορθώσεις στα τυχόν λάθη των αναδρομικών που δόθηκαν τον Δεκέμβριο στα ειδικά μισθολόγια
3. εφαρμογή αποφάσεων για 13η και 14η σύνταξη
4. αλλαγές στο Ασφαλιστικό με βάση τις δικαστικές αποφάσεις για τον ν. Κατρούγκαλου κλπ.
- Brexit: Στις 29 Μαρτίου η Brexit
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
-Φορολογικές δηλώσεις: Τέλη Μαρτίου ή αρχές Απριλίου αναμένεται να ξεκινήσουν και οι υποβολές των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2018. Ταυτόχρονα με την υποβολή τους όμως θα εμφανιστούν και τα εκκαθαριστικά σημειώματα των φόρων. Η πληρωμή τους όμως θα ξεκινήσει πολύ αργότερα (Ιούλιος 2019) ενώ αντιθέτως τυχόν επιστροφές φόρων θα αρχίσουν να μοιράζονται καταβάλλονται άμεσα στους δικαιούχους, από τον Απρίλιο κιόλας. Με βάση τα εκκαθαριστικά θα καθοριστούν και οι νέοι δικαιούχοι επιδομάτων και ειδικών απαλλαγών ή διευκολύνσεων του 2019, για όσους πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια.
-Εκτέλεση προϋπολογισμού: Τέλη Απριλίου θα πρέπει να ανακοινωθούν και τα οριστικά στοιχεία για την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού και τον στόχο του πλεονάσματος α΄ τριμήνου 2019. Ωστόσο λόγω των πολλαπλών αργιών του Πάσχα (28 Απριλίου) και της Πρωτομαγιάς, οι ανακοινώσεις για το πώς κινήθηκε ο Προϋπολογισμός στις αρχές του 2019 δεν αποκλείεται να ανακοινωθούν τελικώς τον Μάιο.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2019
Από Ιούνιο (τέλη α΄ εξαμήνου ή αρχές β΄ εξαμήνου) και μετά τις ευρωεκλογές, θα αρχίσουν οι πληρωμές όλων των τρεχόντων φόρων της χρονιάς (φόροι ειοδήματος, ΕΝΦΙΑ κλπ) και θα αλλάξουν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.
Τότε θα φανεί και αν ο Κρατικός Προϋπολογισμός κινείται «εντός στόχων» , καθώς το «μαξιλαράκι ασφαλείας» που προβλέπει για φέτος είναι μάλλον περιορισμένο και εύθραυστο (μόλις 199 εκατομμύρια ευρώ πάνω από τον στόχο για υπερπλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ).
Διαχρονικά πάντως, σχεδόν κανένας Προϋπολογισμός έτους εκλογών δεν έχει πέσει «μέσα» στους στόχους του κατά την εκτέλεσή του.