Τηλεφωνική επικοινωνία μίας ώρας και δέκα λεπτών είχαν το απόγευμα της Δευτέρας ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως μεταδίδουν τα τουρκικά ΜΜΕ και επιβεβαιώνει και η Αθήνα.
Οι δύο ηγέτες κατά την διάρκεια της επικοινωνίας τους αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με το ζήτημα του Κυπριακού, όπως αναφέρει η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1 στην Τουρκία, Μαρία Ζαχαράκη.
Τσίπρας και Ερντογάν ανέφεραν ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να επιδείξουν εποικοδομητική στάση, προκειμένου να εξαχθεί ένα θετικό αποτέλεσμα από τις διαπραγματεύσεις επί τη βάσει των αποφάσεων του ΟΗΕ.
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να παρακολουθούν την εξέλιξη των συνομιλιών ενώ αν υπάρξει προοπτική συμφωνίας αμφότεροι θα μεταβούν στην Γενεύη.
Πηγές της Κυβέρνησης αναφέρουν πως "ο Πρωθυπουργός επανέλαβε στον Τούρκο Πρόεδρο τις ελληνικές θέσεις για τα ζητήματα ασφάλειας και εγγυήσεων". Παράλληλα ο Αλέξης Τσίρπας διατύπωσε την εκτίμηση ότι πιθανή λύση στο Κυπριακό θα έχει θετική επίδραση στον κυπριακό λαό, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις καθώς και στις Ευρωτουρκικές σχέσεις, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Από τα παραπάνω προκύπτει πρώτον, ότι δεν έχει αποκλεισθεί το ενδεχόμενο μετάβασης στη Γενεύη του Τούρκου Προέδρου (όπως είχαν σπεύσει να προεξοφλήσουν κάποιες πλευρές), και δεύτερον, ότι το θέμα τα τελευταία 24ωρα έχει αποκτήσει μεγάλη δυναμική, και άρα, ουδείς μπορεί να αποκλείσει οποιαδήποτε εξέλιξη.
Διαδοχικές επαφές με τους πολιτικούς αρχηγούς έχει από το πρωί σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας στο Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να τους ενημερώσει για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ενόψει της έναρξης των ειρηνευτικών συνομιλιών στην Γενεύη με στόχο την ανεύρεση συμφωνίας.
Κυβερνητικές πηγές σημείωναν ότι ο πρωθυπουργός ενημερώνει τους αρχηγούς των κομμάτων για τις ελληνικές θέσεις που αφορούν τις εγγυήσεις και την ασφάλεια. «Θέλουμε την κατάργηση των εγγυήσεων και την ασφάλεια και των δυο κοινοτήτων», σημείωναν οι ίδιες πηγές.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές πηγές η Ελλάδα είναι θετική σε ενδεχόμενη συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, καθώς όπως τόνιζαν κάποια στιγμή θα υπάρξει συμμετοχή της ΕΕ γιατί το απαιτούν οι διαδικασίες, καθώς και του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι η συζήτηση η συζήτηση για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό έχει συμφωνηθεί ότι είναι open-ended. Δηλαδή θα σταματήσει η διαδικασία, θα συνεχιστεί η συζήτηση σε χαμηλότερο επίπεδο και θα υπάρξει επανέναρξη.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Νίκος Αναστασιάδης συμμετέχει στις συνομιλίες στην Γενεύη με δύο ιδιότητες, αυτή του προέδρου της ελληνοκυπριακής κοινότητας και με αυτή του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Οι Τούρκοι δεν αναγνώρισαν ποτέ την Κυπριακή Δημοκρατία και προσπαθούν να μην αναγνωρίζουν τη διπλή ιδιότητα του Αναστασιάδη», πρόσθεσε, σύμφωνα με κύκλους του Μεγάρου Μαξίμου.
Σχετικά με την συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στην Διάσκεψη της Γενεύης οι πηγές του Μαξίμου ανέφεραν ότι ο πρωθυπουργός θα μετέχει εφόσον υπάρχουν πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας. Μάλιστα, σημείωναν ότι «η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν δείξει ισχυρή βούληση για επίτευξη συμφωνίας. Περιμένουμε να το δείξει και η Τουρκία».
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν, ακόμα, ότι δεν υπάρχει τίποτα προγραμματισμένο για τηλεφωνική επικοινωνία με του Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στο πλαίσιο των επαφών του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς πρώτος την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου πέρασε ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης στις 10.00 το πρωί, ο οποίος στις δηλώσεις του μπροστά στις κάμερες με τον Αλέξη Τσίπρα έκανε λόγο για την ανάγκη εξεύρεσης μιας κοινής εθνικής γραμμής για το Κυπριακό.
Με αφορμή την αναφορά του κ. Μητσοτάκη ότι η ενημέρωση των αρχηγών γίνεται σήμερα και όχι νωρίτερα, πηγές της κυβέρνησης ανέφεραν ότι ειδικά στο ζήτημα του Κυπριακού όπου κάθε ημέρα υπάρχουν εξελίξεις και προστίθενται παράμετροι, όσο πιο κοντά χρονικά στη διάσκεψη γίνεται ενημέρωση, τόσο πιο επικαιροποιημένη -και άρα πληρέστερη- είναι αυτή.
Στην συνέχεια ο πρωθυπουργός δέχτηκε στο Μέγαρο Μαξίμου την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά.
«Εμείς αγωνιούμε να βρούμε διέξοδο στο Κυπριακό, κάνουμε προσπάθειες», ανέφερε ο πρωθυπουργό κατά τον διάλογο που είχαν μπροστά στις κάμερες, στην έναρξη της συνάντησής τους με την κ. Γεννηματά.
Η κ. Γεννηματά τόνισε πως «είναι θετικό ότι ξαναρχίζουν οι συνομιλίες μετά την αποτυχία με ευθύνη της Τουρκίας». Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «εξαρτώνται σχεδόν τα περισσότερα από τη στάση της άλλης πλευράς» και τόνισε πως ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και εμείς «θέλουμε τη λύση, αλλά αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και να διασφαλίζει μια βιώσιμη προοπτική». «Και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο», προσέθεσε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, συμπληρώνοντας ότι «είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι συνομιλίες, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό».
«Μέχρι στιγμής διαφαίνεται συναντίληψη με τις πολιτικές δυνάμεις» συμπέρανε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, κατά τη διάρκεια του διαλόγου που είχε με τον επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρο Θεοδωράκη, παρουσία τηλεοπτικής κάμερας. Από την πλευρά του, ο Σταύρος Θεοδωράκης πρότεινε τη συγκρότηση Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Επί της ουσίας των συζητήσεων για το Κυπριακό, ο πρωθυπουργός δήλωσε πως «κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας», ωστόσο είναι η άλλη πλευρά που πρέπει να άρει την αδιαλλαξία, όπως επεσήμανε.
Αναλυτικά, ο κ. Τσίπρας σημείωσε εισαγωγικά, ότι καταβάλλεται προσπάθεια «να κινήσουμε τις διαδικασίες, να εξασφαλίσουμε τουλάχιστον ότι θα εξαντληθεί κάθε δυνατότητα για λύση. Δεν μας ενδιαφέρει το blame game, αλλά δεν εξαρτάται (η λύση) μόνο από εμάς, είναι κυρίως η άλλη πλευρά που πρέπει να άρει την αδιαλλαξία».
Στο σημείο αυτό, ο επικεφαλής του Ποταμιού υπογράμμισε τη σημασία μιας υπεύθυνης εθνικής στάσης μαζί με τους Κυπρίους.
«Υπάρχει ως τώρα κοινή στάση, συγκροτημένη στάση που έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα και από την ΕΕ, που θα είναι παρούσα στις διαπραγματεύσεις -και αυτό είναι σημαντικό», παρατήρησε ο πρωθυπουργός, συμπληρώνοντας: «Θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας. Πρέπει να υπάρξει συναντίληψη με τις πολιτικές δυνάμεις, νομίζω ότι μέχρι στιγμής διαφαίνεται…».
Επ’ αυτού, ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, πρότεινε «στα εθνικά θέματα να υπάρχει μόνιμος θεσμός, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας». Με τον τρόπο αυτό και παρά τις όποιες συγκρούσεις μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων «θα γίνεται συζήτηση μεταξύ των δημοκρατικών δυνάμεων για να βρίσκουμε εθνική γραμμή, με ευθύνη του εκάστοτε πρωθυπουργού».
«Να το κουβεντιάσουμε, δεν είναι καινούρια ιδέα», αντέτεινε ο πρωθυπουργός. «Όχι, αλλά εμείς την ξαναβάλαμε στο τραπέζι. Κάναμε και εκδήλωση, είχε έρθει και ο πρόεδρος της Βουλής, Ν. Βούτσης, την συζητήσαμε και είναι η στιγμή να την κάνουμε», είπε κλείνοντας ο επικεφαλής του Ποταμιού.
Απαισιόδοξος για την επίλυση του Κυπριακού δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης και κατά την αποχώρηση του από το Μέγαρο Μαξίμου μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Ο κ. Λεβέντης τόνισε, ότι ο πρωθυπουργός τον ενημέρωσε πως μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οι δύο άνδρες ενδεχομένως θα μεταβουν στη Γενεύη εάν μέχρι Τέταρτη βράδυ τα κλιμάκια έχουν βρει έδαφος προσέγγισης.
"Αν πάει ο Ερντογάν γιατί να μην πάω κι εγώ να κάνουμε ότι μπορούμε", είπε ο πρωθυπουργός στον πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Λεβέντη.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων συμφώνησε μεν, του εξέφρασε δε την απαισιοδοξία του, διότι, όπως χαρακτηριστικά είπε, υπάρχουν πολλές δυσκολίες ακόμα, δεν έχει εξευρεθεί λύση στις αποζημιώσεις, οι Τούρκοι δεν δέχονται να αποχωρήσουν τα στρατεύματα τους και η λύση των κυανοκράνων είναι ακριβή.
Όπως επισήμανε ο κ. Λεβέντης, ο ίδιος μετέφερε στον πρωθυπουργό ότι καθώς είναι 23 χρόνια μεγαλύτερος του, έχει συμμετάσχει σε πολλές διαδηλώσεις για το Κυπριακό. "Η γενιά μας είναι πληγωμένη για το θέμα της Κύπρου", πρόσθεσε.
Τέλος ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων ανέφερε ότι συζήτησε με τον κ. Τσίπρα και για την αξιολόγηση και για το θέμα των εκλογών, δε θέλησε όμως να δώσει καμιά περαιτέρω λεπτομέρεια για το τι οι δύο άνδρες είπαν στη συνομιλία τους.
«Είναι σημαντικό ότι για το εθνικό θέμα της Κύπρου υπάρχει μια εθνική θέση διαμορφωμένη από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου και αυτή είναι η δύναμη του Ελληνισμού. Η Ελλάδα πρέπει να έχει μια φωνή. Αυτό ισχυροποιεί τις θέσεις μας. Η ελληνική κυβέρνηση με την συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων παραμένει σταθερή στο ότι επιζητούμε μια λύση για το Κυπριακό. Μια λύση δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική η οποία θα περιλαμβάνει δύο προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η αποχώρηση όλων των δυνάμεων κατοχής. Δεν μπορεί να υπάρξει λύση στο Κυπριακό με την παραμονή στρατιωτικών δυνάμεων κατοχής στο νησί. Πρέπει να φύγει και ο τελευταίος στρατιώτης» δήλωσε ο υπουργός Εθνικής 'Αμυνας και πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος, μετά την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Αναφερόμενος στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, είπε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της ΕΕ, το ευρωπαϊκό κεκτημένο είναι δεδομένο, μια χώρα αναγνωρισμένη στον ΟΗΕ. Επιζητούμε την λύση με αυτές τις προϋποθέσεις που έχουν διαμορφωθεί όλα αυτά τα χρόνια από το '74 μέχρι σήμερα, μετά την εισβολή και την κατοχή και αν πράγματι θέλουν να υπάρξει λύση είναι στα χέρια της Τουρκίας να αποφασίσει ότι θα πρέπει να κάνει σεβαστά τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και να αποχωρήσουν οι δυνάμεις κατοχής».
«Το δεύτερο θέμα είναι ότι έχουμε μια πολιτική αλλαγή στις 20 του μηνός στις ΗΠΑ. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οποιαδήποτε συμφωνία και να γίνει, να περιλαμβάνει και την βούληση από την μεριά των ΗΠΑ, μετά την νέα διοίκηση Τραμπ που αναλαμβάνει την 20η Ιανουαρίου» πρόσθεσε.
«Εμείς», συνέχισε ο κ. Καμμένος, «θα κάνουμε τα πάντα για την λύση, αλλά δεν θα υποχωρήσουμε σε θέματα τα οποία αποτελούν εθνική θέση μετά τις συναντήσεις που είχε ο πρωθυπουργός με τους πολιτικούς αρχηγούς».
Ερωτηθείς αν είναι αισιόδοξος αναφορικά με τις συνομιλίες στην Γενεύη, ο κ. Καμμένος απάντησε «δεν είμαι αισιόδοξος διότι θεωρώ ότι η Τουρκία κρατάει μια αδιάλλακτη στάση. Εμείς ευχόμεθα να αλλάξει η Τουρκία στάση και να αποδεχθεί αυτά τα οποία η διεθνής κοινότητα, ο ΟΗΕ αλλά και το Διεθνές Δίκαιο επιβάλλουν. Μακάρι να γίνει ένα θαύμα, θα το επιδιώξουμε, θα εργασθούμε γι' αυτό, θα είμαστε σε στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο της Κύπρου και τις κυπριακές πολιτικές δυνάμεις, αλλά δεν θα υποχωρήσουμε σε αυτά τα δύο θέματα που αποτελούν πλέον εθνική γραμμή».
Ερωτηθείς αν ο κ. Ερντογάν και ο κ. Τσίπρας θα πάνε στην Γενεύη, ο κ. Καμμένος είπε ότι «ο πρωθυπουργός θα πάει στην Γενεύη από την στιγμή που θα υπάρχει η δυνατότητα μιας λύσης» προσθέτοντας «δεν θα πάμε στην Γενεύη προκειμένου να αναμένουμε τις αποφάσεις της Τουρκίας».
«Θα πρέπει να έχουν επιλυθεί όλα τα άλλα θέματα και να παραμείνουν τα θέματα στα οποία εμπλέκεται η Ελλάδα, δηλαδή τα ζητήματα των εγγυήσεων και με δεδομένη την αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής. Μέχρι τώρα δεν διαφαίνεται από την μεριά της Τουρκίας να υπάρχει τέτοια βούληση» κατέληξε ο κ. Καμμένος.
Ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις στην Γενεύη
Ξεκίνησαν σήμερα και αναμένεται να διαρκέσουν για μία εβδομάδα οι συνομιλίες των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων με στόχο την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό. Ελπίζοντας να καταφέρουν ό,τι δεν κατάφεραν οι προκάτοχοί τους, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί και ο Ελληνοκύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης θα έχουν τρεις ολόκληρες ημέρες για να διαπραγματευθούν στα γραφεία του ΟΗΕ στην Γενεύη.
Οι διαπραγματεύσεις ενδεχομένως να διευρυνθούν την Πέμπτη με την συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων, της Βρετανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, που αναμένεται στην διάσκεψη την Πέμπτη, χαρακτήρισε τις συνομιλίες "ιστορική ευκαιρία" για άρση του αδιεξόδου.
Ο διαμοιρασμός των εξουσιών, το εδαφικό, το περιουσιακό και τα θέματα ασφαλείας αποτελούν τα βασικά σημεία τριβής ανάμεσα στις δύο πλευρές.
"Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Δεν είμαστεαπαισιόδοξοι, αλλά δεν βλέπω τον λόγο για υπερβολικές προσδοκίες ότι όλα θα λυθούν. Αναμένουμε μία δύσκολη εβδομάδα", είπε την Κυριακή ο Ακιντζί.
Ένα από τα επίμαχα ζητήματα είναι το καθεστώς 30.000 περίπου Τούρκων στρατιωτών στη βόρεια Κύπρο. Η ελληνική πλευρά επιμένει ότι τα στρατεύματα αυτά πρέπει να αποσυρθούν και να καταργηθούν οι εγγυήσεις, ενώ η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι πρέπει να παραμείνουν κάποιοι από αυτούς.
Ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα συμμετάσχει στις συνομιλίες αν διαφανεί ότι η τουρκική πλευρά έχει διάθεση για την εξεύρεση λύσης. "Αν δούμε ότι εκ μέρους της τουρκικής πλευράς υπάρχει διάθεση για συζήτηση και συνεννόηση και υπάρχει και αποφασιστικότητα για την εξεύρεση μιας λύσης μέσα στις επόμενες μέρες, τότε και ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στην Γενεύη", δήλωσε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ.
Η Βρετανία διατηρεί δύο βάσεις στρατηγικής σημασίας στην Κύπρο, που χρησιμοποιούνται σε επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους. Το Λονδίνο έχει διαμηνύσει ότι είναι διατεθειμένο να παραιτηθεί του 49% των 98 τετραγωνικών μιλίων που κατέχει για να διευκολύνει τις προσαρμογές στο εδαφικό.
Ενδεχόμενη συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τις δύο κοινότητες μέσω δημοψηφισμάτων. Σύμφωνα με διπλωμάτες αυτά θα μπορούσαν να διεξαχθούν τον Ιούνιο.
Σύμφωνα με αναλυτές, η διαδικασία στη Γενεύη αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για λύση, αλλά όχι και την τελευταία.
"Αν αυτή τη φορά, δεν υπάρξει (λύση) ανάμεσα στους ηγέτες που υπερασπίζονται μια λύση...τότε να χαθεί ένα μεγάλο κίνητρο", δήλωσε ο Κύπριος ακαδημαϊκός Ahmet Sozen, που παρακολουθεί το Κυπριακό εδώ και χρόνια. "Σε μερικά χρόνια, ίσως, μία ακόμη διαδικασία να ξεκινήσει και πάλι, αλλά δεν είμαι βέβαιο ότι οι παράμετροι της λύσης θα είναι οι ίδιοι".