Πολύωρη (κράτησε περισσότερο από πέντε ώρες) ήταν η συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που συνεδρίασε υπό την προεδρία του προέδρου του ανωτάτου δικαστηρίου Ιωάννη Καραβοκύρη. Άρχισε στις 9 το πρωί και τελείωσε λίγο πριν από τις 2.30 το μεσημέρι. Θέμα το επίμαχο, ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες, ζήτημα της συνταγματικότητας ή μη των νέων περικοπών, όχι πλέον μόνον των ένστολων και των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών αλλά και όλων των άλλων συνταξιούχων των ειδικών μισθολογίων του Δημοσίου. Ειδικότερα, των καθηγητών των ΑΕΙ, των ιατρών διευθυντών του ΕΣΥ, κ.ά.
Στη σημερινή, πιλοτική, δίκη αγόρευσε ο Γενικός Επίτροπος Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου Διονύσιος Λασκαράτος, ο οποίος ανέπτυξε την πρότασή του να ανατραπούν ως αντισυνταγματικές οι περικοπές που έγιναν στους συνταξιούχους των ειδικών μισθολογίων, τονίζοντας μεταξύ άλλων:
¬ Η αντισυνταγματικότητα στηρίζεται σε τριπλή βάση, δεδομένου ότι έχουν παραβιαστεί οι συνταγματικές αρχές της ισότητας στη συμμετοχή στα δημόσια βάρη, της αναλογικότητας, αλλά και του σεβασμού της ανθρώπινης αξίας, αφού θίγεται το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης. Ειδικά για τους συνταξιούχους δικαστικούς διαπιστώνεται παραβίαση των συνταγματικών διατάξεων που κατοχυρώνουν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, αλλά και την ισοτιμία της με άλλες δύο κρατικές λειτουργίες (νομοθετική και εκτελεστική).
¬ Όλα τα συνταγματικά ζητήματα αντιμετωπίζονται ενιαία στη λογική ότι οι περικοπές σε συνδυασμό με τα μέτρα υπερφορολόγησης έχουν οδηγήσει στην ισοπέδωση των συντάξεων που έχουν καταντήσει πλέον επιδοματικές, με συνέπεια μεγάλη επιδείνωση των όρων διαβίωσης, τη στιγμή που δεν έχουν πληγεί αντίστοιχα άλλες κατηγορίες που εξακολουθούν να φοροδιαφεύγουν και να εισφοροδιαφεύγουν και που ευθύνονται σε μεγάλο μέρος για τη δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Αγόρευσαν επίσης οι εκπρόσωποι του Δημοσίου που εξέφρασαν αντίθετες απόψεις και υποστήριξαν ότι οι σχετικές αποφάσεις των αρμόδιων υπουργών είναι συνταγματικές.
Η απόφαση της Ολομέλειας του ανωτάτου δημοσιονομικού δικαστηρίου αναμένεται ότι θα εκδοθεί ύστερα από διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών, ίσως μάλιστα μετά τις ευρωεκλογές.
Όμως, μετά τη σημερινή συζήτηση τα «θύματα» των περικοπών ευελπιστούν ότι θα επιστραφούν τα «αχρεωστήτως παρακρατηθέντα ποσά» από 01.08.12 και ότι θα αυξηθούν οι συντάξεις στο ύψος που είχαν την 1η.08.12, δηλαδή πριν από την ψήφιση του μνημονιακού νόμου 4093/12. Με αυτόν επήλθαν στις διάφορες κατηγορίες συνταξιούχων των ειδικών μισθολογίων (ένστολους στρατιωτικούς, αστυνομικούς, πυροσβέστες, λιμενικούς, δικαστικούς λειτουργούς, καθηγητές ΑΕΙ, ιατρούς διευθυντές του ΕΣΥ, κ.ά.) μειώσεις 10-15% εκτός των αλλεπάλληλων περικοπών που είχαν προηγηθεί.
Αν η Ολομέλεια δεχθεί την εισήγηση Λασκαράτου θα πρέπει η κυβέρνηση να επιστρέψει τα ποσά στους συνταξιούχων των ειδικών μισθολογίων αναδρομικά, να αναπροσαρμοστούν οι συντάξεις στα επίπεδα της 1ης.08.12, ενώ με ευνοϊκότερο τρόπο θα πρέπει να υπολογιστούν και τα εφάπαξ.
Στην «επιχειρηματολογία» της πρότασης Λασκαράτου, προσφέρει στηρίγματα η νομολογία του λεγόμενου «Μισθοδικείου» (88 και 89/13) και των Ολομελειών του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπου επισημαίνεται ότι τα δυσμενή μέτρα που λαμβάνονται σε περίοδο παρατεταμένης κρίσης έχουν ως «κόκκινη γραμμή» την ισότητα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που έχουν πληγεί δυσανάλογα σε σύγκριση με άλλες κατηγορίες πολιτών που φοροδιαφεύγουν.
Οι αλλεπάλληλες περικοπές και οι υπερφορολογήσεις (φόροι ακινήτων, έκτακτες εισφορές αλληλεγγύης, «χαράτσι» ΔΕΗ, κλπ) έχουν πλήξει το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης, ενώ η ισοπέδωση των συντάξεων φαίνεται να αγνοεί και να αδιαφορεί για τη σημασία της θέσης που κατείχε καθένας στην κρατική μηχανή όσο υπηρετούσε ή για τη σημασία της διάρκειας της εργασιακής προσφοράς.
Αμφισβητείται εάν οι περικοπές αποτελούν το κατάλληλο μέτρο για να πετύχει η κυβέρνηση τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Όσο για την αναδρομική παρακράτηση των συντάξεων από 01.08.12, που άρχισε να εφαρμόζεται από 01.01.13, αυτή κρίνεται ανίσχυρη ως αντίθετη στο 1ο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ που προστατεύει το δικαίωμα στην περιουσία, γιατί τα ποσά που περικόπηκαν είχαν εισπραχθεί νόμιμα και αποτελούσαν μέρος της περιουσίας των συνταξιούχων. Τέτοια αναδρομική περικοπή επιβλήθηκε μόνο στα ειδικά μισθολόγια, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η αρχή της ισότητας.
Πολιτική εκτίμηση
Υπάρχει, πάντως, και η πολιτική εκτίμηση, σύμφωνα με την οποία δεν πρόκειται να πληρωθούν τα αναδρομικά! Τρόπος υπάρχει, χωρίς να παραβιασθεί, τουλάχιστον εμφανώς, η έννομη τάξη. Χωρίς να αρνηθεί, δηλαδή, η κυβέρνηση να εφαρμόσει τις αποφάσεις των δύο ανωτάτων δικαστηρίων, απλώς θα αναβάλλει συνεχώς, μάλλον επ’ αόριστον, ατύπως βέβαια, την πληρωμή των οφειλών, καθώς «δεν είναι δυνατή αναγκαστική εκτέλεση επί του κράτους».