του Νίκου Γερακάρη
Έχουν και οι πεθερές ψυχή ... και δικαιούνται να λαμβάνουν αποζημίωση για ψυχική οδύνη. Αυτό έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας και ανέτρεψε αντίθετη απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, που είχε απορρίψει, ως μη νόμιμο, το αίτημα πεθεράς να της επιδικασθεί χρηματική ικανοποίηση, λόγω ψυχικής οδύνης την οποία υπέστη από το θάνατο της νύφης της, με την οποία ζούσαν μαζί και είχαν άριστες σχέσεις.
Με την απόφασή του, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο (Α΄ Τμήμα, πρόεδρος ο αντιπρόεδρος του ΣτΕ Νίκος Σακελλαρίου, εισηγητής ο Πάρεδρος Χαράλαμπος Κομνηνός) δέχεται, για πρώτη φορά, ευθέως ότι δικαιούνται πεθερά και πεθερός αποζημίωση για ψυχική οδύνη, κάτι που είχε δεχθεί, παλαιότερα μόνον ο Άρειος Πάγος με σχετικές αποφάσεις. Και αναπέμπει την υπόθεση στο Διοικητικό Εφετείο, προκειμένου να ανακαθοριστούν τα ποσά της αποζημίωσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΣτΕ, μεταξύ των προσώπων που δικαιούνται αποζημίωση «εκτός το συζύγου και των εξ΄ αίματος συγγενών κατ΄ ευθεία γραμμή και εκ πλαγίου έως δεύτερου βαθμού, περιλαμβάνονται και οι εξ΄ αγχιστείας πρώτου βαθμού (πεθερός, πεθερά, νύφη και γαμπρός)».
Έτσι, δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρξουν αντιρρήσεις στο αμφισβητούμενο, μέχρι πρόσφατα, σχετικό δικαίωμα των εγγυτέρων και στενώς συνδεόμενων με αποβιώσαντες συγγενείς τους. Διότι οι συγγενείς αυτοί είχαν δοκιμασθεί ψυχικά από την απώλεια και στόχος είναι η ανακούφιση του ηθικού και ψυχικού πόνου τους. Αυτό ισχύει ακόμη και για την περίπτωση που δεν συζούσαν, αλλά έμεναν χωριστά.
Ειδικότερα, στην προκειμένη περίπτωση, που απασχόλησε το ΣτΕ, η 26χρονη μητέρα, μετά τη γέννησή του τέταρτου παιδιού της, απεβίωσε, καθώς ο διευθυντής της γυναικολογικής κλινικής του νοσοκομείου Καλαμάτας ξέχασε κομμάτι του πλακούντα στη μήτρα. Η μητέρα είχε εισαχθεί για καισαρική και μιά εβδομάδα μετά πήγε σπίτι της, όπου άρχισαν οι εμετοί ενώ στη συνέχεια είχε πόνους στην αριστερή κοιλιακή περιοχή και πυρετό, με αποτέλεσμα να ξαναμπεί στο νοσοκομείο, όπου έγιναν οι αναγκαίες εξετάσεις που έδειξαν πέτρα στον αριστερό νεφρό. Ο πυρετός έγινε ακόμα πιο υψηλός και άρχισε η αντιβίωση, καθώς οι εξετάσεις έδειξαν την ύπαρξη μικροβίου. Έξι ημέρες μετά, πήρε εξιτήριο με τη διάγνωση «λιθίαση νεφρού με πιθανή απόφραξη ουρητήρα». Πήγε σπίτι της με καθετήρα, αλλά αμέσως υποτροπίασε και την επόμενη μέρα εισήχθη σε ιδιωτική κλινική, όπου λίγες ώρες μετά απεβίωσε.
Η νεκροψία-νεκροτομή έδειξε: «Παραμονή ξένου σώματος (υπόλειμμα πλακούντος διαστάσεως 7Χ6Χ1,2 cm) μετά την καισαρική τομή εντός της κοιλότητας της μήτρας, προκάλεσε προοδευτικά διάχυτο σηψαιμία. Η σηψαιμία κατέληξε σε σηπτικό σοκ, το οποίο εξελίχθηκε σε διάχυτο ενδοαγγειακή πήξη». Η διάχυτος σηψαιμία δεν συνδέεται, σύμφωνα με τη νεκροψία, με το νεφρικό ζήτημα που ανέκυψε, απλώς συνέπεσε χρονικά.
Σύμφωνα με το σχετικό πόρισμα, «αιτιώδης σχέση υπάρχει μόνο με την φλεγμονή του υπολείμματος του πλακούντα, η οποία εξελίχθηκε σε σηψαιμία και σηπτικό σοκ του οποίου τελικό επεισόδιο ήταν το σύνδρομο της διαχύτου ενδοαγγειακής πήξεως αποτόκου της σηψαιμίας-σηπτικού σοκ».
Με απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καλαμάτας, ο διευθυντής το νοσοκομείου καταδικάστηκε σε φυλάκιση 3,5 ετών για ανθρωποκτονία εξ΄ αμελείας και ο μαιευτήρας σε φυλάκιση δύο ετών. Στο Εφετείο η ποινή του διευθυντή μειώθηκε στα 2,5 χρόνια (και επικυρώθηκε με αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου), ενώ ο μαιευτήρας αθωώθηκε.
Ακολούθως, οι συγγενείς της άτυχης μητέρας προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη κατά το νοσοκομείου, ζητώντας αποζημίωση αρκετών εκατομμυρίων ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο επιδίκασε σε όλους τους συγγενείς, ακόμη και στην πεθερά, συνολικά το ποσό των 2.510.720 ευρώ (στην πεθερά επιδίκασε αποζημίωση 200.000 ευρώ) και στη συνέχεια το Εφετείο, μείωσε το ποσό της αποζημίωσης στα 1.303.000 ευρώ. Το Εφετείο αποφάνθηκε, μάλιστα, ότι τμήμα της αποζημίωσης αυτής πρέπει να δοθεί σε όλους τους συγγενείς σε μετρητά.
Ταυτόχρονα, το Εφετείο "απέκλεισε" από την αποζημίωση την πεθερά, κρίνοντας ότι δεν ανήκει στην οικογένεια κατά την έννοια του Αστικού Κώδικα, αλλά ούτε υπάρχει ανάλογη νομολογία του ΣτΕ πάνω στο θέμα αυτό.