Της Λίας Κοντοπούλου
Τέλος στη δικαστική διαμάχη για το πρόστιμο που είχε επιβληθεί στον πρώην Αντιπρόεδρο της Βουλής Αλέξη Μητρόπουλο βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η αυξημένη επταμελής σύνθεση του Β΄ Τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου έκρινε ότι έχει παραγραφεί οριστικά και αμετάκλητα το πρόστιμο ύψους 375 χιλιάδων ευρώ που αφορούσε παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων κατά το έτος 1999.
Η απόφαση αυτή αναμένεται να αποτελέσει ισχυρό νομικό όπλο για χιλιάδες φορολογουμένους στους οποίους έχουν επιβληθεί πρόστιμα για παλαιότερες φορολογικές παραβάσεις, αφού κρίνει πως οι συνεχείς παρατάσεις των ορίων παραγραφής πέραν της δεκαετίας αντιβαίνουν στην αρχή ασφάλειας δικαίου.
Ειδικότερα, ο Αλέξης Μητρόπουλος είχε προσφύγει στο ΣτΕ, ζητώντας την αναίρεση δύο αποφάσεων του Διοικητικού Εφετείου, με τις οποίες είχε απορριφθεί η προσφυγή του κατά της υπ’ αριθμ. 482/2013 πράξης του προϊσταμένου της Δ’ ΔΟΥ Αθηνών, με την οποία του είχε καταλογιστεί το επίμαχο πρόστιμο. Το αρχικό ποσό έφτανε σχεδόν το ένα εκατομμύριο ευρώ, αλλά στη συνέχεια με απόφαση της επιτροπής διοικητικής επίλυσης φορολογικών διαφορών του άρθρου 70Α του ν. 2238/94, το πρόστιμο περιορίσθηκε στο ποσό των 375.329,08 ευρώ.
Οι Σύμβουλοι της Επικρατείας του Β΄ Τμήματος έκριναν ότι οι δύο εφετειακές αποφάσεις έκριναν μη νόμιμα για την 10ετή παραγραφή που παρατάθηκε με σειρά νόμων από το 2010 έως το 2012. Έτσι με την υπ’ αριθμ. 1623/2016 απόφαση αναίρεσαν τις δύο εφετειακές αποφάσεις και ακύρωσαν τη σχετική απόφαση της επιτροπής διοικητικής επίλυσης φορολογικών διαφορών για το επίμαχο πρόστιμο.
Στην απόφαση υπογραμμίζεται ότι η παράταση των προθεσμιών παραγραφής που επήλθαν με τους επίμαχους νόμους, αντιβαίνει στις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου που επιβάλλουν τη σαφή διατύπωση των κανόνων δικαίου.
Στην απόφαση μεταξύ άλλων τονίζεται ότι: «Για τον καταλογισμό παραβάσεων των κανόνων της φορολογικής νομοθεσίας και περαιτέρω για την επιβολή στον παραβάτη σχετικών κυρώσεων, όπως τα πρόστιμα για παραβάσεις των διατάξεων του ΚΒΣ, απαιτείται να εφαρμόζεται προθεσμία παραγραφής η οποία, προκειμένου να εκπληρώνει τη συνιστάμενη στη διασφάλιση της ως άνω αρχής λειτουργίας της πρέπει να ορίζεται εκ των προτέρων και να είναι επαρκώς προβλέψιμη από τον ενδιαφερόμενο, δύναται δε, κατ’ εξαίρεση -υπό τον όρο της συνδρομής ειδικώς τεκμηριωμένων περιστάσεων- οποία είναι στενώς ερμηνευτέα, να παραταθεί.
Η παραγραφή αυτή πρέπει, επίσης, να έχει συνολικά εύλογη διάρκεια, δηλαδή να συνάδει προς την αρχή της αναλογικότητας, ώστε αφενός να επιτρέπει τον αποτελεσματικό έλεγχο της εκ μέρους των φορολογουμένων τήρησης των φορολογικών τους υποχρεώσεων, χωρίς όμως να ενθαρρύνει απραξία των φορολογικών αρχών και αφετέρου να μην αφήνει τους μεν φορολογουμένους έκθετους σε μακρά περίοδο ανασφάλειας δικαίου -που αποτελεί παράγοντα αποτρεπτικό για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων με δυσμενείς επιπτώσεις στην ανάπτυξη, γενικότερα, και της εθνικής οικονομίας- και στον κίνδυνο να μην είναι πλέον σε θέση, μετά την παρέλευση μακρού χρόνου από το γεγονός που γεννά τη φορολογική υποχρέωση και την κτήση του διαφυγόντος τη φορολογία περιουσιακού οφέλους, να αμυνθούν προσηκόντως έναντι σχετικού ελέγχου, το δε Δημόσιο έκθετο στον κίνδυνο αδυναμίας είσπραξης τυχόν βεβαιουμένων ποσών προστίμων».