Για τα εντυπωσιακά άλματα της ελληνικής οικονομίας και στην ανάταξη του δίδυμου ελλείμματος στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού και στο ισοζύγιο συναλλαγών, μίλησε ο Γιάννης Στουρνάρας, επισημαίνοντας ότι παραλλήλως «αξιόλογες μεταρρυθμίσεις έχουν επιτευχθεί στις αγορές εργασίας και προϊόντων, καθώς και στη δημόσια διοίκηση, που αναμένεται να ενισχύσουν το αναπτυξιακό δυναμικό της ελληνικής οικονομίας μακροπρόθεσμα, μέσω της ταχύτερης αύξησης της παραγωγικότητας και της απασχόλησης».
Ωστόσο, συνεχίζοντας να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες από το επί μακρόν σύρσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, μιλώντας σε συνέδριο του Economist για τον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας τόνισε, ότι «η μεταμόρφωση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Η Ελλάδα δεν έχει κατορθώσει να επιστρέψει σε διατηρήσιμη ανάπτυξη και απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, χωρίς άλλη καθυστέρηση, και η συνεπής και αποφασιστική εφαρμογή του προγράμματος. Αυτή είναι η σημερινή πρόκληση, καθώς η έντονη μεταρρυθμιστική προσπάθεια είχε μεγάλο κοινωνικό κόστος, που δυσχεραίνει την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και ενίοτε οδηγεί ακόμη και σε παλινδρομήσεις».
Στην ομιλία του, ο κ. Στουρνάρας επεσήμανε την ανάγκη να υιοθετηθεί η ιδιωτική ασφάλιση ως βασικός πυλώνας του ασφαλιστικού μας συστήματος, λέγοντας ότι «το χρονίως προβληματικό ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης», πρέπει επιτέλους να εφαρμόσει τους νόμους για την ανάπτυξη ενός συστήματος πολλών πυλώνων.
Ο κ. Στουρνάρας περιέγραψε τους λόγους για τους οποίους δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα οι μεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό, αναφέροντας ότι κρίνοντας εκ του αποτελέσματος:
-οι ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις του 2010 και του 2012, που αναμενόταν να οδηγήσουν σε σημαντική διόρθωση της οικονομικής πορείας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, δεν εφαρμόστηκαν πιστά
-οι μειώσεις των συντάξεων κρίθηκαν αντισυνταγματικές με απόφαση του ΣτΕ το 2015
οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης δεν είχαν ουσιαστικό αποτέλεσμα (καθώς διάφορες ευνοϊκές ρυθμίσεις επέτρεπαν στους ασφαλισμένους να κάνουν χρήση επιλογών πρόωρης συνταξιοδότησης υπό το προϊσχύσαν καθεστώς)
-το σύστημα πιέστηκε και από την μείωση των εσόδων από εισφορές λόγω της υψηλής ανεργίας
- τα ταμεία που συγχωνεύθηκαν διατήρησαν ποικίλους βαθμούς αυτονομίας (και διαφορετικό για το καθένα τύπο υπολογισμού των παροχών και των εισφορών)
-οι συντάξεις συνέχιζαν να παρουσιάζουν μια πολυεπίπεδη διάρθρωση
«Έτσι φτάνουμε στο σήμερα, στο Μάρτιο του 2017, με τη δεύτερη αξιολόγηση να βρίσκεται σε εξέλιξη και το ασφαλιστικό να εξακολουθεί να αποτελεί μια βασική προτεραιότητα στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων, διότι παρά τις πολυάριθμες παρεμβάσεις, το σύστημα παραμένει δαπανηρό», ανέφερε ο Γ. Στουρνάρας, εκφράζοντας φόβους για απαιτήσεις για βαθύτερες παρεμβάσεις «καθώς υπάρχει σήμερα ένας σημαντικός αριθμός συνταξιούχων προς τους οποίους η καταβολή της σύνταξης εκκρεμεί, κάτι που δεν έχει ληφθεί υπόψη στις προβολές, ενώ και η είσπραξη των εσόδων του ΕΦΚΑ μέχρι τώρα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και εκτιμάται ότι θα υπάρξει υστέρηση σε σχέση με το στόχο για το 2017».
«Οι δημοσιονομικές πιέσεις μπορεί να καταστεί αναγκαίο να μετριαστούν μέσω αναπροσαρμογών σε ορισμένες συντάξεις» τονίζει ο Διοικητής της ΤτΕ, «διότι, αφενός, ορισμένες συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι υψηλές σε σχέση με τις αντίστοιχες εισφορές που έχουν καταβληθεί, αφετέρου το σύστημα δεν μπορεί πλέον να αυτοχρηματοδοτηθεί μέσω αύξησης των εισφορών».
Όπως σημείωσε, «αυτό το πλαίσιο εκτυλισσόμενων περικοπών στις συντάξεις δείχνει ότι ένα επαρκές και, ταυτόχρονα, βιώσιμο «αμιγώς κοινωνικοασφαλιστικό» σύστημα δεν είναι οικονομικά εφικτό υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα», προτείνοντας μια σειρά από πολιτικές «που αυξάνουν το εισόδημα των συνταξιούχων στο μέλλον, παρέχοντας έτσι ένα κατάλληλο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας και μετριάζοντας τις κοινωνικοπολιτικές αντιδράσεις ή τον κίνδυνο αντιστροφής των μεταρρυθμίσεων».
Ο κ. Στουρνάρας πρότεινε, μεταξύ άλλων, «παράταση του εργασιακού βίου, αύξηση της απασχολησιμότητας των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας, ενθάρρυνση της ιδιωτικής αποταμίευσης ή τη συμπλήρωση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που συσσωρεύονται στο πλαίσιο των δημόσιων συστημάτων του πρώτου πυλώνα με συστήματα επαγγελματικής ασφάλισης του δεύτερου πυλώνα και με προσωπικά συνταξιοδοτικά προϊόντα του τρίτου πυλώνα.
«Η οικονομική ασφάλεια μετά τη συνταξιοδότηση δεν πρέπει και δεν μπορεί να παρέχεται από μία και μόνη πηγή: τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, τα συνταξιοδοτικά προγράμματα που παρέχουν οι εργοδότες και οι προσωπικές αποταμιεύσεις είναι όλα τους απαραίτητα και συμπληρωματικά τμήματα ενός ενιαίου συστήματος που του διασφαλίζουν προσιτό κόστος, επάρκεια και βιωσιμότητα», είπε ο Διοικητής της ΤτΕ, επιμένοντας ότι είναι απαραίτητο να κατοχυρωθεί και να λειτουργήσει η ιδιωτική ασφάλιση ως βασικός πυλώνας του Ασφαλιστικού.
Όπως τόνισε «τα οφέλη ενός συστήματος επαγγελματικής ασφάλισης είναι προφανή: πρώτα απ’ όλα, αυξάνει τους μετεργασιακούς οικονομικούς πόρους του εργατικού δυναμικού. Αυξάνει την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού, δεδομένου ότι αποτελεί ετεροχρονισμένο μισθό και, τέλος, αυξάνει τις συνολικές επενδύσεις στη χώρα αποτελώντας έναν εναλλακτικό προς τις τράπεζες, αλλά πολύ αποτελεσματικό, τρόπο χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας».