Στα Εξάρχεια δρουν τα τελευταία χρόνια τριών κατηγοριών μαφίες που αποτελούν το όνειδος αλλά και το φόβητρο της πλατείας, ακόμη και για τους αναρχικούς. Σε αυτό το μαφιόζικο γκρουπ αποδίδεται ο γκανγκστερικός έλεγχος στο οργανωμένο λαθρεμπόριο τσιγάρων και ναρκωτικών, οι προστασίες, αλλά και τα μπάχαλα με αποχρώσα μορφή και ύφος χουλιγκανισμού.
Όπως σημειώνουν έγκυρες πηγές του ΑΝΤ1, η πρώτη μαφία σχετίζεται με τον έλεγχο στο λαθρεμπόριο τσιγάρων και στις προστασίες. Οι «μέτοχοι» του εγκληματικού αυτού συνδικάτου, αποσπούν εβδομαδιαίο κεφαλικό φόρο από Πακιστανούς που κάνουν την πώληση λαθραίων τσιγάρων στην οδό Στουρνάρη, από την Μπουμπουλίνας μέχρι την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Στους συγκεκριμένους, εκτός της παραχώρησης πόστου για τις παράνομες αγοραπωλησίες, τους παρέχεται στη μορφή της συνεκμετάλλευσης της χωροχρονικής συγκυρίας και η δυνατότητα της καταφυγής στην ασφάλεια του ασύλου του Πολυτεχνείου στην περίπτωση αστυνομικής επέμβασης. Όπως σημειώνεται, όσοι αρνήθηκαν να υπακούσουν ξυλοφορτώθηκαν άγρια. Οι αρχηγοί της συγκεκριμένης μαφίας, βάζουν μπράβους- χούλιγκανς σε μεγάλα καταστήματα που έχουν υποστεί αλλεπάλληλες επιθέσεις, καταστροφές και λαηλασίες ενδεχομένως και από τους ίδιους. Από αυτούς, αποσπούν αδρά μεροκάματα.
Η δεύτερη μεγάλη μαφία, συγκροτείται από Έλληνες υπήκοους που αποτελούν την πρώτη και τη δεύτερη γενιά μεταναστών από την Αλβανία και μετεξέλιξαν σταδιακά τα Εξάρχεια σε εμπορευματικό σταθμό μέρους από τις τεράστιες ποσότητες χασίς του Λαζαράτι. Και μετέτρεψαν την περιοχή σε κοιτίδα εκμεταλλευόμενοι τη μετατροπή σε άβατο για την αστυνομία της πλατείας. Υπάρχει και ηρωίνη, αλλά το πρωτεύον ναρκωτικό είναι το χασίς. Για τον έλεγχο της νομής και της διανομής, έχουν γίνει ξεκαθαρίσματα λογαριασμών με αποκορύφωμα την εν ψυχρώ μαφιόζικη εκτέλεση σε ενέδρα δρόμου με καλάσνικοφ μέλους αντίπαλης συμμορίας το Νοέμβριο του 2013. Αντιεξουσιαστική αντίδραση υπήρξε και δη εν όπλοις έμπρακτη στο εμπόριο ναρκωτικών, με οργανωμένη έφοδο μιας κίνησης αναρχικών πριν από ένα χρόνο όταν έγινε απαγωγή κάποιων θαμώνων. Η ακτιβιστική εκείνη ενέργεια πάντως, από ότι διαπιστώνεται δεν απέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Η τρίτη μαφία είναι η λιγότερο υπολογίσιμη και υπολήψιμη και βασίζεται στην εγκληματική δράση με απειλές και μαχαιρώματα των απόγονων γνωστού επιχειρηματία της περιοχής, συγγενής του οποίου κατηγορήθηκε για ληστεία μαμούθ.
Όλοι αυτοί, αρχηγοί και μέλη των τριών μαφιών, συμμετέχουν στα επεισόδια και μάλιστα με υπερβάλλοντα ζήλο όταν πρόκειται για φθορές και λεηλασίες, προκειμένου να εδραιώσουν σε όλα τα επίπεδα την επικυριαρχία τους. Ακόμα και στον επιτηδευμένο υπό το πρίσμα της σκοπιμότητας αντιεξουσιαστικό ακτιβισμό.