Ανοιχτό άφησαν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ στην Τουρκία, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, όταν ρωτήθηκαν σχετικά, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας της τηλεδιάσκεψης των ευρωπαίων ηγετών για την κατάσταση στη Λευκορωσία.
Ο Σαρλ Μισέλ εξέφρασε την πλήρη αλληλεγγύη της ΕΕ στην Ελλάδα και την Κύπρο έναντι των τουρκικων προκλήσεων , λέγοντας: «Γνωρίζετε - το είχα ανακοινώσει ήδη από τον Ιούλιο- ότι είχα την πρόθεση να συγκαλέσω ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ειδικά αφιερωμένο στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αυτό θα πραγματοποιηθεί το Σεπτέμβριο με φυσική παρουσία και όχι με τηλεδιάσκεψη, στις Βρυξέλλες. Είναι σημαντική η φυσική παρουσία των ηγετών για να μπορέσουμε να ανταλλάξουμε απόψεις με κάθε λεπτομέρεια, προκειμένου να προσδιορίσουμε μια σαφή στρατηγική , ενισχυμένη μέσα από την ένωσή μας, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία».
Συνεχίζοντας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόνισε: «Επαναλαμβάνω πως όλα τα ενδεχόμενα θα τεθούν στο τραπέζι. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων και ημερών, είχα την ευκαιρία να έχω στενή επικοινωνία με τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, αλλά και με άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ που εμπλέκονται στο ζήτημα. Είχα επικοινωνία και με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, σχετικά με την ένταση που υπάρχει μεταξύ χωρών-μελών της ΕΕ με την Τουρκία, η οποία είναι μέλος της Συμμαχίας. Επανέλαβα την πλήρη αλληλεγγύη της ΕΕ προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο πολύ στενά, μέρα με την ημέρα και δεσμευόμαστε να μεριμνήσουμε ότι η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο δεν είναι θεωρητική, αλλά πραγματική. Αυτό θα είναι και το νόημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα γίνει στις Βρυξέλλες το Σεπτέμβριο. Θα είναι επίσης η ευκαιρία τα 27 κράτη-μέλη, εν τη ενώσει τους, να μπουν στην ουσία των σχέσεων που θα θέλαμε να έχουμε στο μέλλον με την Τουρκία.»
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η ΕΕ έχει μακρά ιστορία με την Τουρκία, μια ιστορία ευκαιριών, συνεργασίας, αλλά και διενέξεων. «Είναι σαφές ότι οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν θα συζητηθούν μόνο στο άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (τέλη Αυγούστου στο Βερολίνο), αλλά και στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Όλα τα ενδεχόμενα θα είναι στο τραπέζι. Για εμάς το πιο σημαντικό είναι βούληση από όλες τις πλευρές για διάλογο, για την επίλυση του προβλήματος. Αυτό είναι το πιο σημαντικό, υπάρχουν προβλήματα και διενέξεις και πρέπει να τα λύσουμε μαζί.»
Μητσοτάκης: Η Τουρκία παραβιάζει συστηματικά όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την παρέμβασή του τόνισε την ανάγκη να σταλεί μήνυμα αλληλεγγύης στους πολίτες της Λευκορωσίας και υπογράμμισε, επίσης, ότι η προσέγγιση της ΕΕ σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος Δικαίου δεν μπορεί να είναι διαφορετική για τη Λευκορωσία και διαφορετική για την Τουρκία.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα ποτέ δεν αρνήθηκε τον διάλογο με την Τουρκία. «Όχι, όμως», όπως σημείωσε, «όσο υπάρχει ένταση στη θάλασσα, την ξηρά και τον αέρα και, πάντως, μόνο για τη μία διαφορά μας που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».
Μέρκελ: Ανησυχώ για Ανατολική Μεσόγειο
Την ανησυχία της για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασε η Ανγκελα Μέρκελ, μετά την τηλεδιασκεψη
«Θέλουμε αποκλιμάκωση της έντασης», επισήμανε η Γερμανίδα καγκελάριος, εκφράζοντας παράλληλα την αλληλεγγύη της όσον αφορά στα δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου στην περιοχή.
Σύμφωνα με τη κ. Μέρκελ, η Γερμανία ενεργοποιείται προς την κατεύθυνση διαλόγου σε ό,τι αφορά στις διαφωνίες για τη χάραξη των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και επισήμανε ότι πρέπει να ξαναρχίσει αυτός ο διάλογος, που είχε σταματήσει το 2016. Τέλος, παρέπεμψε στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ τον Σεπτέμβριο, αναφέροντας ότι η Σύνοδος θα εμβαθύνει στις σχέσεις με την Τουρκία.
Τα συμπεράσματα της Συνόδου
Την «αυξανόμενη ανησυχία» τους για τις κλιμακούμενες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, εκφράζουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ, στα συμπεράσματα της τηλεδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε σήμερα, με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στη Λευκορωσία.
Σε μια ξεχωριστή παράγραφο για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναφέρουν συγκεκριμένα τα εξής:
«Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και οι σχέσεις με την Τουρκία ετέθησαν από ορισμένα κράτη-μέλη. Η ανησυχία μας αυξάνεται για τις κλιμακούμενες εντάσεις και υπογραμμίζουμε την επείγουσα ανάγκη για αποκλιμάκωση.
Εκφράσαμε την πλήρη αλληλεγγύη μας με την Ελλάδα και την Κύπρο και επαναλάβαμε και επιβεβαιώσαμε τα προηγούμενα συμπεράσματά μας, σχετικά με τις παράνομες γεωτρητικές δραστηριότητες. Συμφωνήσαμε να επανέλθουμε σε αυτά τα θέματα στη συνεδρίασή μας το Σεπτέμβριο. Όλα τα ενδεχόμενα είναι στο τραπέζι.»
Εξάλλου, σχετικά με την Λευκορωσία, οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν ότι «οι εκλογές της 9ης Αυγούστου δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες» και ως εκ τούτου δεν αναγνωρίζουν το αποτέλεσμά τους.
«Ο λαός της Λευκορωσίας έχει το δικαίωμα να καθορίσει το μέλλον του», επισημαίνουν οι «27», εκφράζοντας παράλληλα την αλληλεγγύη τους με το λαό της χώρας, ο οποίος επιθυμεί να ασκήσει τα θεμελιώδη δημοκρατικά του δικαιώματα. Συνεχίζοντας, οι «27» τονίζουν ότι καταδικάζουν την δυσανάλογη και απαράδεκτη βία των αρχών της χώρας, κατά ειρηνικών διαδηλωτών. Τονίζουν, δε, ότι η ΕΕ, σύντομα θα επιβάλει κυρώσεις κατά συγκεκριμένων προσώπων τα οποία ευθύνονται για τη βία, την καταπίεση και τη νοθεία στο εκλογικό αποτέλεσμα στη Λευκορωσία.
Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούν τις Αρχές της Λευκορωσίας να σταματήσουν τη βία και να εμπλακούν σε ένα συνολικό εθνικό διάλογο. «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση στενά και είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε στις προσπάθειες ειρηνικής επίλυσης της κρίσης. Η ΕΕ στηρίζει πλήρως τις προτάσεις του OSCE για διάλογο στη Λευκορωσία και είναι έτοιμη να παράσχει βοήθεια».