Σφοδρές επικρίσεις δέχθηκε τη Δευτέρα το Πεντάγωνο διότι, σε πρόσφατο έγγραφό του, ανέφερε ότι οι πολεμικοί ανταποκριτές, τους οποίους παραλληλίζει με κατάσκοπους, θα μπορούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις να τυγχάνουν μεταχείρισης παρόμοιας με εκείνη των «παράνομων μαχητών».
Τις… συστάσεις του Πενταγώνου, που πέρασαν σχετικά απαρατήρητες όταν εκδόθηκαν τον Ιούνιο, στο νέο εγχειρίδιο για το Δίκαιο του Πολέμου που εξέδωσε το υπουργείο Αμύνης (Defense Department's new Law of War Manual, κατήγγειλε η εφημερίδα The New York Times.
Η εφημερίδα ζήτησε και την απόσυρση του εγγράφου, προειδοποιώντας ότι θα καταστήσει την κάλυψη των ένοπλων συρράξεων από τους δημοσιογράφους «πιο επικίνδυνη, δύσκολη και υποκείμενη σε αυστηρότερη λογοκρισία».
Γενικά, το εγχειρίδιο αναφέρει ότι οι δημοσιογράφοι είναι πολίτες οι οποίοι πρέπει να προστατεύονται από επιθέσεις. Όμως σε ορισμένες περιπτώσεις, οι περιστάσεις των οποίων δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια, δημοσιογράφοι μπορεί να θεωρηθούν «παράνομοι μαχητές», την κατηγορία στην οποία κατατάσσονται για παράδειγμα τα μέλη της αλ Κάιντα.
«Το να συντάσσονται κείμενα για στρατιωτικές επιχειρήσεις μπορεί να είναι πολύ παρόμοιο με τη συγκέντρωση πληροφοριών ή ακόμη και με την κατασκοπεία», αναφέρεται στο εγχειρίδιο και προστίθεται πως «ένας δημοσιογράφος ο οποίος ενεργεί σαν κατάσκοπος μπορεί να υπόκειται σε μέτρα ασφαλείας και να τιμωρείται εάν συλλαμβάνεται. Για να αποφεύγεται το ενδεχόμενο να θεωρηθούν εσφαλμένα κατάσκοποι, οι δημοσιογράφοι πρέπει να εργάζονται ανοικτά και με την άδεια των αρμοδίων αρχών».
Επιπλέον, κατά το εγχειρίδιο, τα κράτη «μπορεί να χρειάζεται να λογοκρίνουν το έργο δημοσιογράφων ή να λαμβάνουν μέτρα ασφαλείας ώστε (σ.σ. οι δημοσιογράφοι) να μην αποκαλύπτουν ευαίσθητες πληροφορίες στον εχθρό».
Οι συντάκτες των New York Times θεωρούν, πάντως, ότι το εγχειρίδιο θα μπορούσε να καταφέρει «πολύ σοβαρό πλήγμα στην ελευθερία του Τύπου».
«Αυταρχικοί ηγέτες σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να ωφεληθούν παραπέμποντας σ' αυτό για να δείξουν ότι η δεσποτική μεταχείριση των δημοσιογράφων από μέρους τους —συμπεριλαμβανομένων Αμερικανών— είναι γενικά σύμφωνη με τους κανόνες που έχει θέσει η αμερικανική κυβέρνηση», τονίζει η εφημερίδα.
Το να συγχέεται από το Πεντάγωνο η κατασκοπεία με τη δημοσιογραφία, προσθέτουν οι New York Times, δίνει τροφή στην προπαγάνδα καθεστώτων που συκοφαντούν δυτικούς δημοσιογράφους και τους κατηγορούν ψευδώς ότι είναι κατάσκοποι.
Το εγχειρίδιο του Πενταγώνου είχε επικρίνει, τον Ιούλιο, και η μη κυβερνητική οργάνωση Επιτροπή για την προστασία των δημοσιογράφων (Committee to Protect Journalists, CPJ.
«Τη στιγμή που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να επιδειχθεί διεθνής ηγεσία στα θέματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», εκτίμησε η CPJ, «το Πεντάγωνο εξέδωσε ένα έγγραφο το οποίο εξυπηρετεί τα συμφέροντά του και μόνο και συμμετέχει δυστυχώς στο χαμήλωμα του πήχη».