Το πρόγραμμα για την Κύπρο παραμένει «εντός τροχιάς» και οι δημοσιονομικοί στόχοι για το πρώτο τρίμηνο του 2014 «έχουν επιτευχθεί», επισημαίνουν με κοινή ανακοίνωση Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Υπογραμμίζονται, όμως, και τρεις προκλήσεις: Η αποτελεσματική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η διατήρηση των δημοσίων οικονομικών σε βιώσιμη πορεία και η ενίσχυση των θεσμών.
Η έγκριση της τέταρτης αξιολόγησης, σύμφωνα με τους δανειστές, θα ανοίξει τον δρόμο για την εκταμίευση περίπου 600 εκατ. ευρώ από τον ΕΜΣ και περίπου 86 εκατ. ευρώ από το ΔΝΤ.
Αναλυτικότερα, ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ τονίζουν πως «Οι στόχοι του κυπριακού προγράμματος είναι η διασφάλιση ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας για τη διατήρηση της ευημερίας των πολιτών με την αποκατάσταση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα, την ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών, καθώς και την υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Το κυπριακό πρόγραμμα παραμένει εντός τροχιάς. Οι δημοσιονομικοί στόχοι για το πρώτο τρίμηνο του 2014 έχουν επιτευχθεί με ένα σημαντικό περιθώριο, αντικατοπτρίζοντας καλύτερες από τις προβλεπόμενες επιδόσεις στην πορεία των εσόδων και συνετή εκτέλεση του προϋπολογισμού. Έχει σημειωθεί πρόοδος με την ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση του συνεργατικού πιστωτικού τομέα και οι τράπεζες προχωρούν με τα σχέδια αναδιάρθρωσής τους. Αυτό επέτρεψε τη σημαντική απελευθέρωση των περιορισμών στις εγχώριες συναλλαγές, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη της κυβέρνησης (της Κύπρου). Οι Αρχές έχουν επίσης λάβει μέτρα για την εφαρμογή του φιλόδοξου προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
Ταυτοχρόνως, επισημαίνουν ότι «αν και φέτος, η ύφεση αναμένεται να είναι κάπως λιγότερο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν, οι προοπτικές παραμένουν δύσκολες. Η μείωση του ΑΕΠ για το 2014 έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω στο 4,2% από 4,8%, λόγω της καλύτερης από το αναμενόμενο αποτέλεσμα και άλλους πρόσφατους δείκτες που δείχνουν βελτίωση της εμπιστοσύνης. Η ανεργία παραμένει πολύ υψηλή και τα μεγάλα μη εξυπηρετούμενα δάνεια περιορίζουν τη δυνατότητα των τραπεζών να παρέχουν πιστώσεις στην οικονομία. Ως αποτέλεσμα, αναμένεται η ανάκαμψη πλέον να είναι πιο υποτονική από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως, με προβλεπόμενη αύξηση 0,4% το 2015 και με σταδιακή βελτίωση στη συνέχεια, καθώς η εγχώρια ζήτηση περιορίζεται από την ανάγκη να μειωθούν τα πολύ υψηλά επίπεδα του χρέους».
Οι δανειστές της Κύπρου καταγράφουν και τρεις προκλήσεις για την κυπριακή οικονομία :
«Η πρώτη βασική πρόκληση είναι η αποτελεσματική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτό είναι απαραίτητο για να επιτρέψει την επανάληψη του δανεισμού προς τον ιδιωτικό τομέα, για την υποστήριξη της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου κατάσχεσης και πτώχευσης είναι υψίστης σημασίας, προκειμένου να δοθούν ισορροπημένα κίνητρα στους δανειολήπτες και οι δανειστές να διαπραγματευτούν και να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αποφεύγοντας επαχθείς καταστάσεις. Την ίδια στιγμή, οι εποπτικές Αρχές πρέπει να εντείνουν την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των ενεργειών από μέρους των τραπεζών για είσπραξη οφειλών και αναδιάρθρωση του χρέους, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κώδικα Δεοντολογίας και το πλαίσιο διαχείρισης των καθυστερούμενων οφειλών. Επίσης, οι Αρχές έχουν την ενίσχυση της εποπτείας και τη ρύθμιση εφαρμογής του πλαισίου καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Η δεύτερη πρόκληση είναι να διατηρηθούν τα δημόσια οικονομικά σε βιώσιμη πορεία. Οι Αρχές σημειώνουν πρόοδο σε αυτό τον τομέα, δεδομένου ότι σταθερά υπερβαίνουν το πρόγραμμα δημοσιονομικών στόχων. Παρόλα αυτά, η συνετή εκτέλεση του προϋπολογισμού θα πρέπει να συνεχιστεί, δεδομένων της μακροοικονομικής αβεβαιότητας που εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα και των κινδύνων για αρνητικές εξελίξεις που ενδέχεται να επιβαρύνουν τα δημοσιονομικά αποτελέσματα. Μεσοπρόθεσμα, οι Αρχές θα πρέπει να μειώσουν σταδιακά το δημοσιονομικό έλλειμμα και σταδιακά να επιτευχθεί πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξης του 4% του ΑΕΠ, προκειμένου να τεθεί το δημόσιο χρέος σε σταθερά πτωτική πορεία.
Η τρίτη πρόκληση είναι η ενίσχυση των θεσμών. Οι Αρχές ετοιμάζουν να ξεκινήσουν τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, για τη θέσπιση συστήματος εγγυημένου ελάχιστου εισοδήματος με στόχο την προστασία των ευάλωτων ομάδων κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ύφεσης. Επίσης, σημειώνουν πρόοδο με τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητά της και θα πρέπει να ενισχύσουν τις υπηρεσίες είσπραξης φόρων για να αντιμετωπίσει αποφασιστικά η φοροδιαφυγή και η μη συμμόρφωση. Μαζί με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, θα πρέπει να λάβουν μέτρα (οι Αρχές) για την αντιμετώπιση της διαχείρισης των δημοσιονομικών κινδύνων. Η απαρέγκλιτη εφαρμογή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι ουσιαστικής σημασίας για να αυξηθεί η οικονομική αποτελεσματικότητα, η προσέλκυση επενδύσεων και η μείωση του δημόσιου χρέους».
Καταλήγοντας, υπογραμμίζουνι ότι «η συνέχιση της πλήρους και έγκαιρης εφαρμογής της πολιτικής παραμένει ουσιώδης για την επιτυχία του προγράμματος, δεδομένων ακόμη των υψηλών κινδύνων. Η ολοκλήρωση της παρούσας αξιολόγησης υπόκειται στη διαδικασία έγκρισης τόσο από την ΕΕ όσο και το ΔΝΤ. Το θέμα αναμένεται να εξεταστεί από το Eurogroup, το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ μέχρι τις αρχές Ιουλίου. Η έγκρισή τους θα ανοίξει τον δρόμο για την εκταμίευση 600 περίπου εκατ. ευρώ από τον ΕΜΣ και 86 περίπου εκατ. ευρώ από το ΔΝΤ».