Τα τελευταία χρόνια η όψη της έχει αλλάξει κι εξελίσσεται ραγδαία σε ένα από τα πιο «ιν» στέκια της πρωτεύουσάς μας! Γεμάτη «στιλάτα και μοδάτα» καταστήματα, απ` αυτά που αποκαλούμε υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφέ, μπαρ, τσιπουράδικα, μεζεδοπωλεία κα) αλλά και χώρους τέχνης κι εναλλακτικής έκφρασης. Η πάλε ποτέ υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας έχει πλέον μετατραπεί σε μια «μάστ» κατάσταση! Εγώ τη θυμάμαι μερικά χρόνια πριν με τα «δερματάδικα μαγαζάκια» όπως τα` αποκαλούσαν, με τα ετοιμόρροπα παμπάλαια κτίρια της, τα συνήθως έρημα στενοσόκακα της, τις περίεργες φάτσες της και φυσικά το «κλασικό κουλουράδικο της», σημείο αναφοράς για τους ξενύχτηδες της πόλης κι όχι μόνο!
Όλοι ξέρουμε πως άλλαξε μέσα σε λίγα χρόνια η περιοχή αυτή. Η περιοχή του Ψυρρή!
Η εξέλιξη σύντομα και πλέον «του Ψυρρή» είναι μια περιοχή οπού καθημερινά χιλιάδες «θαμώνες της» την κατακλύζουν. Κάποιοι ρίσκαραν να ποντάρουν σε αυτή την προοπτική και τους βγήκε! Μια παραμελημένη περιοχή του κέντρου της πρωτευούσης άλλαξε όψη απ` το τίποτε. Αλήθεια για φέρτε στο μυαλό σας σε πόσες άλλες περιοχές - θα μπορούσαν να γίνουν «κάποιες παρεμβάσεις» και να αλλάξει «το λουκ τους»! Έτσι για να πάψει η ασχήμια και η κατά περίσταση «γκετοποίηση».
Κι επειδή η ιστορία έχει τη ξεχωριστή σημασία της και συχνά επαναλαμβάνεται θα σας θυμίσω τα του Ψυρρή!
Η περιοχή πήρε τ` όνομα της στο μεσαίωνα πιθανότατα από κάποιον Ψαριανό που τη «διαφέντευε». Από εκεί πέρασε κι ο Λόρδος Βύρων όταν για κάμποσο καιρό ήταν στην Αθήνα. Μεγάλες πιένες γνώρισε από τα χρόνια του Όθωνα και μετά, όταν κι εξελίχτηκε σε «στέκι διασκέδασης της εποχής εκείνης. Ταβερνεία και καπηλειά ήταν γεμάτη, αλλά και λέσχες , με τους θαμώνες να είναι απ` όλα τα κοινωνικά στρώματα , από βασιλείς και υπουργούς, μέχρι μεροκαματιάρηδες και περιθωριακούς.
Στου «Ζώη», στου «Τασούλη», στου Χρυσού», στου Γιαβρούμ», στου «Σαλίγκαρου» ,στου «Μπούκουρα», στο θρυλικό «Καφέ Αμμάν», αναστέναζε τότε η Αθήνα, με τους κανταδόρους να γραφούν τη δική τους ιστορία στους χώρους διασκέδασης και τα σοκάκια του Ψυρρή.
Γρήγορα όμως η κατάσταση «βρώμισε» κι η «πιάτσα» έγινε έρμαιο στις ορέξεις των ακραίων. Ήταν η εποχή των «κουτσαβάκηδων», των «μόρτηδων» και των άγριων της μαγκιάς! Επί δεκαετίες οι τύποι αυτοί έκαναν το κουμάντο, έχοντας πάντα «λυμένο το ζωνάρι για καυγά». Οπλισμένοι με μαχαίρια και πιστόλια, με τις κλασικές ρεμπούλκες, τα περίεργα παντελόνια, τα σουβλερά «πατούμενα», το αφόρετο μανίκι στο σακάκι και τα τσιγκελωτά μουστάκια . Ήταν κλεφτρόνια, χασικλούδες, νταβατζήδες, μπράβοι στις λέσχες, αλλά και πρωτοπαλίκαρα των κομματαρχών της εποχής!
Βαδίζοντας κουτσά (βαίναν κουτσά), οι κουτσαβάκηδες άλλαξαν την ιστορία στου Ψυρρή. Η περιοχή έγινε συνώνυμο του «περιθωρίου και της παρανομίας», με το έγκλημα να κυριαρχεί. Τα στέκια άρχισαν να κλείνουν κι η συνοικία να παίρνει τα κάτω της.
Κι εκεί γύρω στα 1890 ήρθε η «εποχή του Μπαϊρακτάρη»! Του Σουλιώτη Αστυνομικού Δ/ντη της Αθήνας, πρώην αξιωματικού του Στρατού-που με τις πλάτες του κραταιού τότε Τρικούπη (πρωθυπουργός) - «καθάρισε» στου Ψυρρή!
Έχοντας τις αναγκαίες πολιτικές πλάτες, μαζί με τους άνδρες του ο βραχύσωμος , μεγαλοκέφαλος και με πελώριες μουστάκες Αξιωματικός, άρχισε «τα ντου στα στέκια της ντροπής». Μέσα σε λίγες εβδομάδες και με όπλο του τις «ακραίες μεθόδους του» οι κουτσαβάκηδες ……….γενίκαν ρεζίλι των σκυλιών. Όσους έπιανε, και τους έπιασε σχεδόν όλους, τους πήγαινε στα γραφεία της Αστυνομίας και τους διαπόμπευε! Τους έκοβε τις φράντζες στα μαλλιά, τις μύτες στα παπούτσια, το αφόρετο μανίκι κι αφού τους έβαζε να «θρυμματίσουν στο αμόνι» τα «σιδερικά τους» τους έκοβε με ψαλίδα το μουστάκι. Ο απόλυτος εξευτελισμός γι` αυτούς , που τους ανάγκαζε να χαθούν από προσώπου γης για καιρό.
Η συνοικία ησύχασε αλλά πλέον το κακό είχε γίνει, ήχε πάρει τη κάτω βόλτα. Πέρασαν δεκαετίες μιζέριας και απαξίωσης με μικρές «αναλαμπές»! Στου Ψυρρή τα πάντα είχαν άλλαξε και οι δόξα του παρελθόντος είχε περάσει . Δέκα – δεκάσετε χρόνιο πριν, κάποιοι αποφάσισαν να κάνουν ένα «καμ μπακ». Στέκια διασκέδασης άρχισαν να ξεφυτρώνουν παντού κι η συνοικίας απέκτησε και πάλη ζωή! Πάθος για δημιουργία υπήρξε και το πρόσωπο του Ψυρρή άλλαξε. Όχι ότι όλα είναι αρμονικά πλέον, αλλά σίγουρα η κατάντια αποτελεί παρελθόν. Αυτή η θέληση τα κάνει όλα!!