X

Πού το πάει ο Ερντογάν;

Τα όλο και πιο συχνά πυρά του Ερντογάν στη Συνθήκη της Λωζάννης, έχουν σημάνει συναγερμό στις γειτονικές της Τουρκίας χώρες και φυσικά και στην Ελλάδα. Την κλιμάκωση πυροδότησε η φορτισμένη νέο-οθωμανική ρητορική που έβαλε στο κάδρο την Κύπρο, πέρασε στα νησιά του Αιγαίου και κατέληξε στη Θεσσαλονίκη. Πού αποσκοπεί όμως πραγματικά ο Ερντογάν με την προκλητική του συμπεριφορά;

Ant1news

Η εκατοστή επέτειος από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους είναι ένα ορόσημο που ευνοεί την ιστορική αναδίφηση. Ο Ερντογάν ως απόλυτος κυρίαρχος του εσωτερικού πολιτικού σκηνικού, ιδίως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και τις εκκαθαρίσεις που το ακολούθησαν, θέλει να βάλει τη δική του σφραγίδα σε αυτόν τον σημαντικό εορτασμό, θέλει να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο για το τουρκικό έθνος, να γίνει ένας νέος Ατατούρκ του 21ου αιώνα.

Καθώς οι άνεμοι της ιστορίας λυσσομανούν στην νότια και ανατολική τουρκική γειτονιά, με τους πολέμους στη Συρία και το Ιράκ εναντίον των τζιχαντιστών να παίρνουν νέα τροπή, δημιουργώντας γεωπολιτική ρευστότητα, ο Ερντογάν θέλει την Τουρκία παρούσα στο τραπέζι της επόμενης ημέρας.

Αμφισβητώντας τη Συνθήκη της Λωζάννης και ισχυριζόμενος ότι επιβλήθηκε στην Τουρκία από τις μεγάλες δυνάμεις, που την εκφόβισαν με την ενδιάμεση Συνθήκη των Σεβρών, ο Τούρκος πρόεδρος αφενός θολώνει την στίλβη των κεμαλιστών στο εσωτερικό, αφετέρου ανοίγει επεκτατικό λογαριασμό σε Μοσούλη, Κιρκούκ και Βόρεια Συρία.

Με δεδομένη την αντίδραση του πρωθυπουργού του Ιράκ, Χαϊντέρ Αλ Αμπάντι, που έβγαλε κόκκινη κάρτα στη συμμετοχή της Τουρκίας στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωση από τους τζιχαντιστές της Μοσούλης, ο Ερντογάν έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η Τουρκία σέβεται τα γεωγραφικά σύνορα όλων των χωρών, ακόμη και αν αυτό "βαραίνει την καρδιά" των Τούρκων. Και μίλησε για σύνορα της καρδιάς. Αν πάρει κανείς τοις μετρητοίς τις διεκδικήσεις του, πρέπει ο Ερντογάν να έχει πολύ μεγάλη καρδιά…

Δεν περνούν ωστόσο απαρατήρητες και δύο πολύ συγκεκριμένες αναφορές του, που αφορούν την Ελλάδα:

1. «Με τη συνθήκη της Λωζάννης δώσαμε στους Έλληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» και

2. Η έμμεση αλλά σαφής αναφορά στη Θεσσαλονίκη με την ακόλουθη αποστροφή στη νέα του ομιλία: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα εδάφη στα οποία γεννήθηκαν οι ιδρυτές του σημερινού κράτους έμειναν εκτός των συνόρων μας. Ξέρετε πού και τι εννοώ».

Και υπάρχει πάντοτε η αναφορά στο Εθνικό Συμβόλαιο «που αφορά στη Δύση μέχρι και την Ανατολή» και που προέβλεπε στο τρίτο από τα έξι σημεία του δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη. Αυτή η διευκρίνιση στη Χουριέτ, από την οποία αναδημοσίευσε ο ιστότοπος της Σαμπάχ, δημιούργησε την παρεξήγηση καθώς αποδόθηκε το περιεχόμενο του Εθνικού Συμβολαίου σαν να το είπε ο Ερντογάν, σαν να ζήτησε δηλαδή δημοψήφισμα, κάτι που δεν έγινε ποτέ, τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Χρειάζεται επομένως επαγρύπνηση και προσοχή καθώς και η παραμικρή παρανόηση μπορεί να δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα τινάξουν στον αέρα την ελληνο-τουρκική συνεργασία.

Η αμφισβήτηση των διεθνών συνθηκών είναι παράγων αστάθειας που ανοίγει τον ασκό του Αιόλου. Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η κύρια στόχευση του Ερντογάν αφορά τις ανακατατάξεις στη Μοσούλη και τη ζώνη ασφαλείας στη Βόρεια Συρία κι όχι το Αιγαίο, τη Θεσσαλονίκη ή τη Δυτική Θράκη. Η διακήρυξη του Ερντογάν ότι σέβεται τα σύνορα είναι μεν καθησυχαστική, αλλά όταν αμφισβητεί επανειλημμένως τη Συνθήκη της Λωζάννης που τα ορίζει, είναι φυσικό να εμβάλλει σε ανησυχία τους γείτονές του. Κι αυτό δεν είναι καλό ούτε για την ευρύτερη περιοχή, ούτε για την ίδια την Τουρκία.