X

Ο “τυφώνας” Τραμπ

Καθώς ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υφαίνει από την αρχή τον καμβά της εξωτερικής του πολιτικής, αρχίζουν να διαφαίνονται οι προτεραιότητές του. Η ομιλία του, κατά την ορκωμοσία, έδειξε ότι η πολιτική του θα ξεδιπλωθεί με επίκεντρο τις ΗΠΑ. Τι σημαίνει όμως αυτό για την Ευρώπη, την Ελλάδα, την Τουρκία και τα ελληνοτουρκικά;

Ant1news

Οι πρώτες κινήσεις του νέου Αμερικανού Προέδρου, που ενέσκηψε σαν τυφώνας στην παγκόσμια σκηνή, έτοιμος να σαρώσει αντιλήψεις και ισορροπίες δοκιμασμένες στον χρόνο, επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις ότι μοναδικός γνώμονας στις κινήσεις του θα είναι τα αμερικανικά γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στις πρώτες επικοινωνίες του ως Πρόεδρος επέλεξε να ξεκαθαρίσει τη θέση του για τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με τον Καναδά και το Μεξικό και να συνομιλήσει απευθείας με την Τερέζα Μέι την Παρασκευή, για την πιθανότητα σύναψης νέας εμπορικής συμφωνίας με την Βρετανία, ενισχύοντας περαιτέρω τους δεσμούς των ΗΠΑ με την Γηραιά Αλβιόνα. Με άλλα λόγια, πρώτα οι γείτονές του και ο στρατηγικός του εταίρος και μετά οι υπόλοιποι.

Ο αγγλο-αμερικανικός άξονας θα αποκτήσει ξανά κυρίαρχη θέση στη διεθνή σκηνή, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα είναι πια ο a priori αγαπημένος εταίρος της Ουάσιγκτον. Η Ευρώπη θα χρειαστεί να προσπαθήσει πολύ για να επιτύχει τη διασφάλιση των βασικότερων πυλώνων της ευρω-ατλαντικής σχέσης. Θεωρώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ως όχημα για τη Γερμανία, ο Τραμπ δεν κρύβει τη βούλησή του να επιβάλει ακόμη και προστατευτικές πολιτικές έναντι μερίδας ευρωπαϊκών προϊόντων.

Στο θέμα του ΝΑΤΟ, το οποίο δεν έκρυψε ότι θεωρεί απηρχαιωμένο, ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να επιβάλει την τήρηση της υποχρέωσης όλων των μελών να ξοδεύουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Γαλλία ξόδεψε το 2015 το 2,1% του ΑΕΠ, η Ελλάδα το 2,6% του ΑΕΠ, αλλά η Γερμανία μόλις το 1,2% και η Λιθουανία που ζητάει την αμερικανική προστασία από ενδεχόμενη ρωσική απειλή, μόλις το 1,1% του ΑΕΠ, όσο και η Λετονία και μόνον η Εσθονία, από τις βαλτικές δημοκρατίες, ξοδεύει το τυπικό 2%.

Η νέα αμερικανική διοίκηση θα υποχρεώσει τις χώρες που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους, αν θέλουν να παραμείνουν μέλη του ΝΑΤΟ, να ξοδεύουν όσο υποχρεούνται, διαφορετικά θα απειλήσει να τινάξει τη Συμμαχία στον αέρα. Ένας τέτοιος γεωπολιτικός τυφώνας θα ανέτρεπε τις σημερινές ισορροπίες σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Στο δόγμα Τραμπ, περίοπτη θέση κατέχει η Ρωσία, που όπως ξεκαθάρισε ο νέος πλανητάρχης, την εξισώνει με τον παραδοσιακό του σύμμαχο και εταίρο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, λέγοντας χαρακτηριστικά, τι Μέρκελ, τι Πούτιν. Η συμμαχία για την εξολόθρευση του αυτο-αποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους, που ανάγεται πλέον σε υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα, φαίνεται πως θα είναι το πρελούδιο μιας ουσιαστικής προσέγγισης των πάλαι ποτέ δύο υπερδυνάμεων, που θα γίνουν ο υπεράξονας-αντίβαρο στην κινεζική οικονομική και στρατιωτική ανέλιξη, αλλά ενδεχομένως και στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση.

Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ισραήλ θα γνωρίσουν τη μεγαλύτερη ίσως άνθηση στην Ιστορία. Η πρόθεση Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ με τη μεταφορά εκεί της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ, δεν αποκλείεται να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις από τον αραβικό κόσμο. Και σίγουρα θα δράσει καταλυτικά στην περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση της Χαμάς.    

Περιφερειακές χώρες σαν την Ελλάδα και την Τουρκία είναι σαφές ότι δεν πρόκειται να απασχολήσουν ιδιαίτερα την προεδρία του Τραμπ. Με υπουργό Εξωτερικών τον Ρεξ Τίλερσον, δεν είναι δυνατόν πάντως να αγνοηθεί το ενεργειακό δυναμικό των δύο χωρών, της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου και της Ελλάδας ως χώρου σημαντικών –δυνητικά- κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Η προσέγγιση του Τραμπ με την Τουρκία φαίνεται ότι περνάει μέσα από τις επενδύσεις του Αμερικανού μεγιστάνα στη χώρα. Όσο  όμως η βάση του Ιντσιρλίκ δεν ανοίγει πλήρως στα αμερικανικά βομβαρδιστικά, που πλήττουν στόχους του ΙΣΙΣ στη Συρία και το Ιράκ, η σχέση θα κινείται σε τεντωμένο σχοινί, με δεδομένο το χάσμα για το Κουρδικό. Πάντως, επίκουρος στην προβολή των τουρκικών θέσεων εντός της αμερικανικής κυβέρνησης είναι ο Σύμβουλος Ασφαλείας Μάικλ Φλιν.

Η Ελλάδα, από την πλευρά της, ποντάρει πολλά στους Ελληνοαμερικανούς συμβούλους του Τραμπ, Τζιτζίκο και Παπαδόπουλο, αλλά και στον Προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, Ράινς Πρίμπους, που ήδη με τις δηλώσεις του μετά το πέρας την Ορκωμοσίας, έδωσε ένα εντελώς ελληνοκεντρικό στίγμα. Ο  κ. Πρίμπους αναφέρθηκε και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στέλνοντας μήνυμα προς την Άγκυρα να σεβασθεί τις θρησκευτικές ελευθερίες. Φτάνουν όμως οι παραινέσεις και οι επιθυμίες των συνεργατών του Τραμπ, με ελληνική καταγωγή, για να πείσουν τον Αμερικανό Πρόεδρο και να γυρίσουν τον τροχό της Ιστορίας;