Την απόφασή του να αποσύρει το υλικό από την ταινία του “El Greco” το οποίο και είχε δωρήσει στο Ηράκλειο προκειμένου να εκτίθεται μόνιμα στην πύλη Βηθλεέμ, αποφάσισε ο Κρητικός σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής. Σε ανοιχτή επιστολή του δηλώνει την απόφασή του αυτή, επισημαίνοντας ότι η έκθεση θα μετακινηθεί και θα φιλοξενηθεί σε άλλη περιοχή της Κρήτης, απόφαση που θα ληφθεί από κοινού με τη σύζυγό του.
Αναλυτικότερα, η επιστολή του Γιάννη Σμαραγδή έχει ως εξής:
«Η επιστολή με τις υπογραφές άγνωστων σε μένα ανθρώπων του πολιτισμού της πόλης μας με βρήκε στην Αντίμπ της Γαλλίας, όπου έζησε αυτοεξόριστος τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Καζαντζάκης, αηδιασμένος από τις κακοβουλίες και τις ανίερες επιθέσεις συγκαιρινών του ανθρώπων του πολιτισμού.
Θυμήθηκα μάλιστα πως ένας εξ’ αυτών, ο οποίος ήταν δυστυχώς Ηρακλειώτης, τον αποκαλούσε ως “τον χειρότερο συγγραφέα της Ευρώπης”… Θυμήθηκα, επίσης, πως ένας μέγιστος πρόγονός μας, ο Σωκράτης, όταν οι συμπολίτες του τον καταδίκασαν σε θάνατο, αποδέχτηκε άκριτα και αγόγγυστα την επιθυμία τους.
Αυτό σκοπεύω να κάνω κι εγώ.
Άκριτα αποδέχομαι την επιθυμία τους “να τα πάρω και να φύγω” όπως το απαίτησαν, και έτσι αποσύρω από την Πύλη Βηθλεέμ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕL GRECO (η οποία ούτως ή άλλως είναι κλειστή και απαξιωμένη).
Η έκθεση θα μετακινηθεί όπου αποφασίσουμε μαζί με τη γυναίκα μου Ελένη, εκεί δηλαδή που την αγαπούν και την διεκδικούν. Δεν θα μπω στη διαδικασία να διαπιστώσω αν πρόκειται για αυθόρμητη κίνηση πολιτών ή είναι αποτέλεσμα δημοτικών ή παραδημοτικών χαλκείων, γιατί ο χρόνος που μου απομένει δεν πρέπει να σπαταληθεί έξω από τη καθαυτή δημιουργία: έχω ένα χρέος προς τον ΝΙΚΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ και πρέπει να το επιτελέσω…
Αν, επίσης, οι υπογράφοντες ή κάποιοι από τις αρχές δεν επιθυμούν να γίνουν τα γυρίσματα της ταινίας ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ στην πόλη μας, και αυτό το κατανοώ: δεν θα γίνουν γυρίσματα στον Δήμο Ηρακλείου.
Ωστόσο, αν χρειαστεί από τις περιστάσεις, τότε θα ομιλήσω δημόσια.
Όσο για τα τεκταινόμενα, κριτής όλων μας (υποθέτω) είναι η ΑΝΩΤΕΡΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΤΡΙΔΑ, η οποία κρίνει τις πράξεις και τις συμπεριφορές όλων μας αδέκαστα από άλλο “πάτωμα” ασφαλώς…
Παραφράζοντας τον Καβάφη: Το Ηράκλειο είναι πάντα η αγαπημένη πολιτεία, με άρχοντες που στα μεγάλα και αμφίρροπα άλματα, μου στάθηκαν, και έχουν ονόματα: Σηφάκης, Καράτζης, Λεμπιδάκης, Μεταξάς, Αλεξάκης, Δανδάλης, Βασιλάκης, (κι ακόμα ένας που θα τον πω όταν πρέπει), αλλά και οι άγνωστοι Ηρακλειώτες άρχοντες αισθημάτων με τις μεγάλες όλο ΦΩΣ αγκαλιές, με δωρεάν προσφορά την αμόλευτη ΑΓΑΠΗ τους.
Τους ευχαριστώ και τους ευγνωμονώ ΟΛΟΥΣ! Όσο για αυτούς που με καταδικάζουν, τους κατανοώ…”
Άνοιξε βεντέτα
«Με αυτό το κλίμα που δημιουργούν εκεί κάτω, στην ουσία με ωθούν για την επόμενη ταινία που ετοιμάζω, “Νίκος Καζαντζάκης”, του οποίου η γενέτειρα πόλη είναι το Ηράκλειο, όπως είναι και η δική μου, να μην κάνω γυρίσματα στο Ηράκλειο. Νομίζω ο απώτερος σκοπός είναι αυτός», δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό “ΒΗΜΑ FM” ο Γιάννης Σμαραγδής.
Σχολιάζοντας τις αντιδράσεις για τη δωρεά των κειμηλίων του El Greco, ο διάσημος σκηνοθέτης ανέφερε:
«Θα είμαι σαφής: Δεν περίμενα μια τέτοια συμπεριφορά από την πόλη μου, από τους εκλεγμένους δημοτικούς άρχοντες. Για να είναι κανείς άρχοντας, κατά την άποψη μου, πρέπει να σέβεται τα πράγματα τα οποία κληρονόμησε, που έχουν σημασία για το μέλλον. Εμείς δεν κάναμε αυτή τη δωρεά για να γράφει απέξω “Δωρέα Ελένης και Γιάννη Σμαραγδή”.
Κάναμε μια προσφορά, μια δωρεά για να μπορεί να δημιουργηθεί ένας βατήρας για κάτι μεγαλύτερο που λείπει από το Ηράκλειο της Κρήτης. Δηλαδή ένα μουσείο για το Δομήνικο Θεοτοκόπουλο. Να γίνει μια αρχή. Εγώ νομίζω, και συγγνώμη που θα το πω, ότι το σταθερό πρόβλημα των δημοτικών αρχών είναι να κατακρημνίσουν ό, τι έκανε ο προηγούμενος».