Το Γραφείο Ανεξάρτητης Αξιολόγησης (ΙΕΟ), έχει ξεκινήσει έρευνα για την εμπλοκή του ΔΝΤ στην ευρωζώνη γενικότερα, με έμφαση στις , Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, ειδικότερα, όπως αναφέρει σε δημοσίευμα της η «Καθημερινή».
Η έλευση των ερευνητών του ΙΕΟ στην Ελλάδα, αναμενόταν να γίνει στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, αλλά η εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις καθυστέρησαν την άφιξη τους η οποία δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα.
Έτσι προς το παρών έχουν περιοριστεί στις διερευνητικές επαφές με πρόσωπα εκτός Ελλάδας τα οποία όμως έχουν σαφή γνώση της κατάστασης στη χώρα μας, προκειμένου να έρθουν προετοιμασμένοι όταν αυτό καταστεί εφικτό.
Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο (draft issue paper) της έρευνας, στόχος της αξιολόγησης είναι «να αντλήσει διδάγματα για το ΔΝΤ», με σκοπό την καλύτερη διαχείριση μελλοντικών κρίσεων, ειδικότερα «σε ανεπτυγμένες οικονομίες και σε κράτη-μέλη νομισματικών ενώσεων».
Στόχος του ΙΕΟ, είναι η έρευνα να επεκταθεί και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης όπου η παρουσία του ΔΝΤ έχει μόνο τη μορφή της τεχνικής βοήθειας. Για παράδειγμα, γίνεται ειδική αναφορά στην παρακολούθηση του ευρωπαϊκού προγράμματος οικονομικής βοήθειας προς την Ισπανία για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της.
Είναι εμφανές ότι οι αντιρρήσεις αρκετών κρατών-μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου, όπως για παράδειγμα η Βραζιλία, να δανείσει το ταμείο ένα τόσο μεγάλο ποσό στην Ελλάδα εξακολουθούν να υποβόσκουν.
Άλλωστε κάπως έτσι θα μπορούσε να ερμηνεύσει κανείς τη πρόσφατη σκέψη περί αποπληρωμής του ποσού που οφείλουμε στο ΔΝΤ, από μηχανισμούς της ευρωζώνης και ο περιορισμός του ταμείου στη βοήθεια προς τη χώρα μας σε επίπεδο τεχνογνωσίας και μόνο.
Μεταξύ των θεμάτων που θα καλύψει η έρευνα περιλαμβάνεται η στάση του ΔΝΤ προ κρίσης και σε τι βαθμό είχε προβλέψει και προειδοποιήσει για το τι θα μπορούσε να συμβεί. Όπως σημειώνεται στο προσχέδιο, θα διερευνηθεί ο βαθμός στον οποίο είχαν εντοπιστεί «τα κενά στο θεσμικό πλαίσιο» που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «καταλύτες κρίσης» ή να δυσχεράνουν τη διαχείρισή της. Θα εξεταστεί, επίσης, τι γνώριζε το Ταμείο σχετικά με τις αδυναμίες συγκεκριμένων χωρών της Ευρωζώνης και πώς έπραξε με βάση τις γνώσεις αυτές.
Σχετικά με την περίοδο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η έρευνα του IEO θα εστιάσει στη διάγνωση εκ μέρους του ΔΝΤ των παθογενειών των χωρών που προσχώρησαν σε πρόγραμμα διάσωσης και στη διαπραγμάτευση – τόσο στο εσωτερικό της τρόικας όσο και μεταξύ των επίσημων πιστωτών και των εθνικών αρχών των χωρών. Στο έγγραφο του IEO γίνεται αναφορά στο αν αναζητήθηκαν εναλλακτικά σχέδια για κάποιες από τις χώρες – κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ελλάδα, δεδομένων των γνωστών ενστάσεων που είχε εκφράσει το προσωπικό του Ταμείου την άνοιξη του 2010 σχετικά με το κατά πόσον το αρχικό ελληνικό πρόγραμμα ήταν βιώσιμο χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους.
Η έρευνα θα ολοκληρωθεί, θα παρουσιαστεί στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου στην Ουάσιγκτον και στη συνέχεια θα δημοσιευθεί, προς το τέλος της χρονιάς.