Σύσταση προς την Κριστίν Λαγκάρντ να αποκρούσει στο μέλλον οποιασδήποτε πολιτικές πιέσεις ώστε να συμμετάσχει το ΔΝΤ σε πρόγραμμα διάσωσης στην Ευρωζώνη έκανε το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης που έχει αναλάβει να παρουσιάσει μια έκθεση για τα λάθη και τις παραλείψεις του Ταμείου σχετικά με τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας.
Η βασική σύσταση της απολογιστικής έρευνας - η οποία σημειωτέον αναμενόταν εδώ και μήνες για την παρουσία του ΔΝΤ στα πρόγραμμα διάσωσης της ευρωζώνης - αποκτά ιδιαίτερη αξία τη δεδομένη χρονική συγκυρία, όπως μεταδίδει για τον ΑΝΤ1 από την Ουάσιγκτον ο Θανάσης Τσίτσας.
Το ΔΝΤ πιέζεται σε πολιτικό επίπεδο, κυρίως από Γερμανία και Ολλανδία, να συμμετάσχει στο τρίτο πρόγραμμα στήριξης, αλλά η Κριστίν Λαγκάρντ έχει επανειλημμένα διακηρύξει ότι αυτή την φορά δεν θα υπάρξει εξαίρεση (exceptional access) και ότι θα πρέπει να τηρηθούν οι όροι του που προϋποθέτουν βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. “Το ΔΝΤ” όπως δήλωσε την περασμένη Πέμπτη η Κριστίν Λαγκάρντ “είναι ο βολικός αποδιοπομπαίος τράγος στην Ελλάδα» στέλνοντας μήνυμα ότι «η μη συμμετοχή του Ταμείου δεν σημαίνει και την αποτυχία του ελληνικού προγράμματος…».
Η έρευνα συντάχθηκε απο το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης (Independent Evaluation Office - ΙΕΟ) του ΔΝΤ και διήρκεσε σχεδόν δύο χρόνια. Πρόκειται για μια σημαντική προσπάθεια να αξιολογήσει την εμπλοκή του ΔΝΤ στην κρίση της Ευρωζώνης. Το πόρισμα της παραδόθηκε στα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου την περασμένη εβδομάδα και αναμένεται να συζητηθεί παρουσία της Κριστίν Λαγκάρντ στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου, κατά συγκλίνουσες πληροφορίες πιθανότατα στις 19 ή 20 Ιουλίου, ενώ αναμένεται να δοθεί αργότερα και στη δημοσιότητα. Πριν την δημοσιοποίηση της τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου θα κληθούν να κάνουν τις παρατηρήσεις τους επί του πορίσματος.
Τα γεγονότα από το 2010
Σύμφωνα με πληροφορίες στην έκθεση για την Ελλάδα καταγράφονται με λεπτομέρεια όλα τα γεγονότα από το 2010. Το ΙΕΟ επικεντρώνει τα συμπεράσματά του στην καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης του τεράστιου φορτίου χρέους της Ελλάδας που έγινε καθαρά για πολιτικούς λόγους και τελικά έλαβε χώρα το Μάιο του 2012, δύο χρόνια μετά την αρχική συμφωνία στήριξης της Ελλάδας. Η έκθεση αποφεύγει να κριτικάρει ευθέως την “συνταγή” που χορηγήθηκε στην Ελλάδα και εστιάζει στο μείζον θέμα των προβληματικών σχέσεων μεταξύ των μελών της τρόικας και κυρίως μεταξύ ΔΝΤ και Κομισιόν κατηγορώντας την τελευταία για έλλειψη εμπειρίας στην διαχείριση τέτοιων κρίσεων.
Οι εισηγήσεις που κάνει ο ΙΕΟ προς την γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου κινούνται προς την κατεύθυνση του τι θα μπορούσε να κάνει καλύτερα το ΔΝΤ. Το ΙΕΟ προτείνει βασικά να αποφεύγονται οι πολιτικές πιέσεις στις τεχνικές αναλύσεις, να υπάρχει καλύτερη επόπτευση και διαφάνεια των προγραμμάτων, να βελτιωθεί το σύστημα παρακολούθησης των χωρών που βρίσκονται σε πρόγραμμα, να μην παίρνονται αποφάσεις υπό καθεστώς πίεσης και τέλος να αναπτύξει το ΔΝΤ μια πολιτική για το πως θα αντιμετωπίζονται οι οικονομικές ενώσεις σαν την Ευρωζώνη.
Η έκθεση του ΙΕΟ καθυστέρησε να φτάσει στα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου και η δικαιολογία ήταν το γεγονός ότι η Ελλάδα μέχρι τις 25 Ιανουαρίου του 2016 ήταν τυπικά σε πρόγραμμα με το ΔΝΤ, κάτι που όντως προβλέπεται από τους όρους δράσης τυο ΙΕΟ. Της ομάδας, που δεν ανήκει στο ΔΝΤ και διενήργησε την έρευνα, προΐσταται ο Ιάπωνας οικονομολόγος, Σίντζι Ταγκάκι. Ας σημειωθεί , ότι το ΙΕΟ διατηρεί την απόλυτη ανεξαρτησία σε σχέση με την υπόλοιπη δομή του ΔΝΤ. Ο Σίντζι Ταγκάκι αναφέρεται απευθείας στην Κριστίν Λαγκάρντ και αποστολή του είναι να διεξάγει αυστηρό έλεγχο των πεπραγμένων των προγραμμάτων.
Στο παρελθόν έχει ασκήσει αυστηρή κριτική για τις ευθύνες των τεχνοκρατών του ΔΝΤ και τις παραλείψεις τους. Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ παραδέχθηκε προ ημερών ότι η εσωτερική αξιολόγηση που διενεργεί το ΔΝΤ για τον ρόλο του στα προγράμματα διάσωσης των κρατών της Ευρωζώνης, «θα εξετάσει το κατά πόσον οι απαιτήσεις του για την προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας ήταν υπερβολικές», αλλά αυτό είπε «δεν πρόκειται να αλλάξει ριζικά το έργο του Ταμείου, δηλαδή την παροχή βοήθειας σε κράτη που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στο να τα καταστήσουν ισχυρότερα στο μέλλον».
Η έκθεση του IEO αριθμεί μαζί με τα συνοδευτικά έγγραφα τις 150 σελίδες. Βασίστηκε σε κατ΄ ιδίαν συνεντεύξεις, γραπτές ή προφορικές αναφορές τους από όλους όσους πρωταγωνίστησαν στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος. Την άποψη τους για τα δύο ελληνικό προγράμματα έδωσαν ή πρόσφεραν μέσω κειμένων τους, ο πρώην πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, η πρώην αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ την περίοδο 2004-2009, Μιράντα Ξαφά, η πρώην γενική γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου και ο καθηγητής Θ.Πελαγίδης.
Έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι στις συνεντεύξεις δεν συμπεριελήφθη ο πρώην αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ την περίοδο 2010-2012 Παναγιώτης Ρουμελιώτης. Τα υψηλά κλιμάκια του Ταμείου φέρονται ιδιαίτερα ενοχλημένα για τον τρόπο που λειτούργησε κατά την διάρκεια της θητείας τους ενώ τον κατηγορούν για την διαρροή εγγράφων σχετικά με το περιεχόμενο των συνεδριάσεων του Εκτελεστικού Συμβουλίου. Επίσης, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, κακή εντύπωση έχει προκάλεσε στο Σίντζι Ταγκάκι η άρνηση του πρώην διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιώργου Προβόπουλου, να συμβάλει στο πόρισμα της έρευνας του ΙΕΟ.