H λέξη «αναδρομικά» είναι από τις πιο … πολυπαιγμένες των τελευταίων χρόνων. Και δεν εννοώ μόνο των μνημονιακών. Πολλά χρόνια πριν από την χρεοκοπία του ελληνικού κράτους, η λέξη κυριαρχούσε στην ειδησεογραφία, άλλοτε με την έννοια του σκανδάλου υπέρ ορισμένων ισχυρών κλάδων και άλλοτε με την έννοια αποκατάστασης αδικιών, όπως συμβαίνει εσχάτως με τους συνταξιούχους.
Η …καριέρα των αναδρομικών άρχισε περίπου προ τριακονταετίας, με τα αναδρομικά των βουλευτών και των δικαστών, οι οποίοι είχαν εφεύρει έναν δικό τους τρόπο για να αυγατίζουν τις καταθέσεις τους. Οι μεν βουλευτές ψήφιζαν τους νόμους για την αύξηση των αποδοχών τους, οι δε δικαστές έβγαζαν τις δικαστικές αποφάσεις για τη μισθολογική (και αναδρομική, βεβαίως) εξομοίωση τους με τους πατέρες του έθνους.
Άλλοτε συνέβαινε το αντίθετο. Οι βουλευτές ψήφιζαν τον νόμο για την αύξηση των αποδοχών των δικαστών και αμέσως μετά προσέφευγαν στην Δικαιοσύνη για να πάρουν τις ίδιες αυξήσεις (και μάλιστα αναδρομικά…), από την ημέρα που τις είχαν πάρει οι δικαστές.
Αμφότεροι οι κλάδοι, ερμηνεύοντας το Σύνταγμα, υποστηρίζουν ότι πρέπει να αμείβονται σύμφωνα με το ρόλο και την αποστολή τους και άρα να εισπράττουν περισσότερα από όλους τους δημοσίους λειτουργούς.
Ήταν Δεκέμβριος του 1992, αν θυμάμαι καλά, όταν η τότε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έβαλε για πρώτη φορά βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να πληρώσει αναδρομικά πολλών δισεκατομμυρίων δραχμών σε δικαστές.
Επειδή, όμως, τα κρατικά ταμεία ήταν και τότε άδεια, τα χρεωστούμενα καταβλήθηκαν με ομόλογα του ελληνικού δημοσίου!! Ακολούθησαν τα αναδρομικά των βουλευτών και λίγο μετά πάλι τα αναδρομικά των συνταξιούχων δικαστών και των συνταξιούχων βουλευτών.
Η χώρα είχε κηρύξει πτώχευση και οι βουλευτές επέμειναν να διεκδικούν αναδρομικά από την εποχή της ευημερίας, προκαλώντας την γενική κατακραυγή, με αποτέλεσμα οι ηγεσίες των κομμάτων να ανακοινώσουν ότι θα διέγραφαν όποιον τα εισέπραττε. Είναι άγνωστο πόσοι πειθάρχησαν και πόσοι εισέπραξαν τα καθόλου ευκαταφρόνητα ποσά που τους είχαν επιδικάσει τα δικαστήρια.
Όλα τα προηγούμενα χρόνια ουδείς αρμόδιος κρατικός λειτουργός κατάφερε, όχι να εμποδίσει, αλλά ούτε καν να καθυστερήσει, τις καταβολές αναδρομικών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1998 ένας υπερυπουργός παρά λίγο να χάσει από κατάσχεση την θωρακισμένη Μερσεντές του, επειδή αρνήθηκε να εγκρίνει την καταβολή αναδρομικών σε δικαστές και βουλευτές, ενώ για την ίδια αιτία αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, όπως οι διευθυντές του Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων, κινδύνευσαν να συλληφθούν.
Όμως ούτε η λιτότητα των μνημονίων κατάφερε να ανακόψει την φόρα ορισμένων κλάδων για την πληρωμή αναδρομικών. Και σε εκείνη την, από κάθε άποψη, δύσκολη φάση, πρώτοι στο χορό των διεκδικήσεων ήταν οι δικαστικοί, αυτή τη φορά όχι μαζί με τους βουλευτές, αλλά με τους ένστολους. Οι πρώτοι με δικαστικές αποφάσεις και οι δεύτεροι με πολιτική απόφαση πήραν πίσω ένα μεγάλο μέρος των μνημονιακών τους απωλειών.
Η εξέλιξη αυτή άνοιξε το δρόμο για γενίκευση του αιτήματος των αναδρομικών, με σημαιοφόρους 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους, από τους οποίους 250.000 έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ενώ οι υπόλοιποι έχουν λάβει την κυβερνητική υπόσχεση ότι θα πάρουν ό, τι και οι υπόλοιποι, που έχουν καταθέσει αγωγές κατά του ελληνικού δημοσίου. Δηλαδή 600-8.500 ευρώ, που αντιστοιχούν σε αναδρομικά 11 μηνών, από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, τουτέστιν γύρω στα 3,2 δισεκατομμύρια.
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, τα αναδρομικά σε περίπτωση που δικαιώνονταν οι συνταξιούχοι θα ανέρχονταν:
- Από 1/1/2013 έως 9/8/2015, στο ποσό των 11 δισεκατομμυρίων ευρώ,
- Από 10/6/2015 έως 11/5/2016 (το 10μηνο μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου) στο ποσό των 3,9 δισεκατομμυρίων ευρώ και
- Από 12/5/2-16 έως 31/12/2018, στο ποσό των 11,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Με τις αιτήσεις τους, οι συνταξιούχοι ζήτησαν από 5.600 έως περίπου 62.400 ευρώ ο καθένας, ανάλογα με την απώλεια που είχε για τους 80 μήνες των περικοπών. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τίποτε δεν εγγυάται ότι με την πρόσφατη πιλοτική απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας το κράτος έχει ξεμπερδέψει με τα αναδρομικά…