Κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ των πέντε υποψηφίων για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης στην αίθουσα της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο Μάρτιν Σουλτς, ο Γκι Φερχόφσταντ, ο Σκα Κέλερ και ο Αλέξης Τσίπρας κλήθηκαν να παρουσιάσουν τις θέσεις τους για τα θέματα της ανεργίας, την οικονομική κρίση, τις τράπεζες, τον ευρωσκεπτικισμό, την κρίση στην Ουκρανία, τη μεταναστευτική πολιτική, τη θρησκεία, αλλά και τη συμμετοχή των πολιτών στις ευρωεκλογές.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος πρόεδρος της ΕΕ, επανέλαβε ότι πρέπει να μπει τέλος στην ακολουθούμενη πολιτική της λιτότητας. Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στις επιπτώσεις των προγραμμάτων λιτότητας στην Ελλάδα και ευχήθηκε τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής να μην τα ζήσει κανείς άλλος στην Ευρώπη, ενώ ρώτησε τους άλλους υποψηφίους, αν αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα είναι ιστορία επιτυχίας ή τραγωδίας.
Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε από τους Ευρωπαίους πολίτες να στηρίξουν την αριστερά ώστε να σταματήσει η λιτότητα και να ξαναβρούμε τις δημοκρατικές αξίες. Αναφερόμενος στην πολιτική λιτότητας και τις ιδέες του Γκι Φερχόφστατ, που είχε μιλήσει προηγουμένως για δημοσιονομική πειθαρχία, ο Αλέξης Τσίπρας, τόνισε ότι «είναι αυτές που μας οδήγησαν στην κρίση, στη φούσκα στις ΗΠΑ, που μέσα από διαχείριση κρίσης έχουν θέσει σε κίνδυνο την Ευρώπη».
Ανάπτυξη και συνοχή είναι η λύση «προκειμένου να τονώσουμε τη ζήτηση και να σταματήσουμε την παράνοια του χρέους», σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ μιλώντας για την ανεργία ανέφερε ότι αν συνεχιστούν αυτές οι πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα, δεν θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. «Έχουν δώσει πάνω από 1 τρισ. για τράπεζες και μόνο 6 δισ. για την ανεργία», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η λύση είναι να προχωρήσουμε σε γενναίες αποφάσεις και σε μια νέα συμφωνία για ανάπτυξη. «Μόνον έτσι θα αντιμετωπιστεί η ανεργία κυρίως των νέων που παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις στην ΕΕ», υπογράμμισε ο κ. Τσίπρας.
Ερωτηθείς για την αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι έχει μείνει άναυδος που ο συνυποψήφιός του, κ. Φερχόφστατ, υπερασπίστηκε προγράμματα διάσωσης των τραπεζών που, όπως ανέφερε, θα πληρώνουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Τώρα λένε ότι πρέπει να σηκώνουν το βάρος και οι καταθέτες, κάτι που συνιστά καταστροφική λογική, σημείωσε ο κ. Τσίπρας.
Σε παρατήρηση δε του Γκι Φερχόφστατ για τη λειτουργία των τραπεζών και τη χρηματοδότηση των κομμάτων στην Ελλάδα από αυτές, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι το πελατειακό κράτος που στήριζε τις τράπεζες, στηρίζονταν από τα μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα. Ωστόσο, συμπλήρωσε, ενώ στην αρχή το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν δημοσιονομικό, στην πορεία το φάρμακο έκανε χειρότερη την ασθένεια.
Αναφερόμενος στο χρέος, ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι είναι ανάγκη να υπάρξει συνολική λύση ελάφρυνσης του χρέους που θα επιτρέψει και στις τράπεζες να προχωρήσουν σε εξυγίανση, ειδάλλως, ισχυρίστηκε, θα συνεχίσουμε να φορτώνουμε χρέη τους λαούς. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε την πρότασή του για διάσκεψη για το χρέος στο πρότυπο της Διάσκεψης του 1953 για τη Γερμανία, υπογραμμίζοντας ότι το πρόβλημα του χρέους αν δεν αντιμετωπιστεί με λογική και αλληλεγγύη δεν θα ξεφύγουμε από την ύφεση και την καταστροφή.
Σε σχέση με την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού, ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι αυτή έχει αιτία και η αιτία είναι η πολιτική αυτών που κυβερνούν την Ευρώπη, τα κόμματα που στηρίζουν τον κ. Σουλτς και τον κ. Γιούνκερ, που λένε, όπως σημείωσε, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη λιτότητα, κάτι που κάνει αποκρουστική την ΕΕ. «Αν θέλουμε να σώσουμε την ΕΕ, πρέπει να τη σώσουμε αλλάζοντάς την, γιατί τώρα αναδιανέμει φτώχεια και εξαθλίωση», υποστήριξε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Απευθυνόμενος παράλληλα στους κυρίους Γιούνκερ και Σουλτς, ο Αλέξης Τσίπρας τους ρώτησε με ποιο δικαίωμα η ΕΕ συζητούσε παρασκηνιακά για την αντικατάσταση δύο πρωθυπουργών (Γ. Παπανδρέου και Σ. Μπερλουσκόνι) για να τοποθετηθούν τεχνοκράτες, ενώ ρώτησε ακόμη για ποιο λόγο η ΕΕ έπρεπε να επιβάλλει στην Ελλάδα, τι είδους δημοψήφισμα θα γινόταν στην χώρα μας παραβιάζοντας τους συνταγματικούς κανόνες.
Αναφερόμενος στην αποχή στις ευρωεκλογές ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι το μεγαλύτερο έλλειμμα σήμερα στην ΕΕ, είναι το έλλειμμα δημοκρατίας. Οι πολίτες απέχουν γιατί δεν πιστεύουν ότι η ψήφος τους μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή της πολιτικής, σημείωσε ο κ. Τσίπρας, υποστηρίζοντας ότι στις Συνόδους Κορυφήw οι ηγέτες συζητούν και στο τέλος γίνεται αυτό που θέλει η κ. Μέρκελ.
Ερωτηθείς γιατί να τον ψηφίσουν οι πολίτες, ο κ. Τσίπρας απάντησε ότι: «Πρώτον γιατί θα αυξήσουμε τη δημοκρατία και τη συμμετοχή και οι πολίτες θα αποφασίζουν με δημοψηφίσματα και οι αποφάσεις δεν θα παίρνονται πίσω από κλειστές πόρτες. Δεύτερον, θα προσπαθήσουμε άμεσα να διώξουμε την Τρόικα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Τρίτον Θα επιδιώξουμε την πραγματοποίηση Διάσκεψης για το χρέος για να βγούμε από την κρίση με κοινωνική συνοχή και δημοκρατία».
Για την λειτουργία των λόμπυ στις Βρυξέλλες και τη διαφθορά, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι το φαινόμενο της διαφθοράς είναι δομικό, ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό νότο και σημείωσε ότι είναι υπόθεση της ΕΕ στο σύνολό της να την αντιμετωπίσει. Ο κ. Τσίπρας ζήτησε να υπάρξει μία ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Στην παρατήρηση πως αρκετοί πιστεύουν ότι κανείς από τους συμμετέχοντες στο ντιμπέιτ δεν θα είναι πρόεδρος της Επιτροπής, ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι είναι πολύ ενοχλητικό που η κ. Μέρκελ δημόσια λέει ότι μπορεί κανείς από εμάς να μην είναι πρόεδρος και αδίκως μαζευτήκαμε εδώ. Όλα αυτά ενοχλούν τους πολίτες που γυρίζουν την πλάτη στην ΕΕ. Γι αυτό, σημείωσε ο κ. Τσίπρας, είναι δεδομένο ότι αυτό που φοβούνται είναι η Δημοκρατία. Όπως είπε, όλα αυτά συντελούν στην αρνητική εικόνα της Ευρώπης, ενώ επανέλαβε την ερώτηση προς τον κ. Γιούνκερ αν πέτυχε το πρόγραμμα στην Ελλάδα.
Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό πρόβλημα, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι είναι οξύμωρο η ΕΕ να θέλει να αντιμετωπίσει ένα παγκόσμιο πρόβλημα τη στιγμή που συμμετέχει σε πολεμικές επιχειρήσεις εκεί όπου δημιουργούνται εστίες μετανάστευσης, όπως στο Αφγανιστάν ή στη Λιβύη. Ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι είναι απαράδεκτο να έχει μετατραπεί η Μεσόγειος σε νεκροταφείο και τάχθηκε υπέρ της αλλαγής της συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ και υπέρ της δίκαιης κατανομής των μεταναστών μεταξύ των κρατών-μελών.
Σε ό,τι αφορά τα θρησκευτικά σύμβολα στην Ευρώπη, αν πρέπει να τοποθετούνται στα δημόσια κτίρια ή αν οι γυναίκες μπορούν να φορούν μαντίλα, ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι κάθε πολίτης που ζει σε μια χώρα-μέλος πρέπει να σέβεται τους συνταγματικούς κανόνες και κάθε κράτος να σέβεται τις πεποιθήσεις των πολιτών.
Σε σχέση με την ουκρανική κρίση και την ένταση στις σχέσεις με τη Ρωσία, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε ότι η Ευρώπη πειραματίζεται ξανά με τα υλικά του ψυχρού πολέμου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πολιτική αυτή ανοίγει μια πληγή που δεν μπορεί να κλείσει με κυρώσεις, αλλά με διπλωματία. «Δεν πρέπει να αποδεχθούμε και να αναγνωρίσουμε μια κυβέρνηση των νεοναζί στην Ουκρανία», πρόσθεσε και σημείωσε ότι πρέπει να αποφασίσει μόνος του ο ουκρανικός λαός. Ακόμη ανέφερε ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος στον ΟΑΣΕ και να μην γίνει στρατιωτική επέμβαση ούτε του ΝΑΤΟ, ούτε της Ρωσίας, ώστε να δοθεί μια ευκαιρία στην ειρήνη.
Σε ερώτηση, δε, για τις κινήσεις αυτοδιάθεσης διάφορων λαών, όπως των Καταλανών ή των Σκωτσέζων, ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά σέβεται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, ωστόσο, πρόσθεσε, εθνικισμοί και εντάσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα. «Δεν πρέπει να προκρίνουμε ως ΕΕ την αλλαγή συνόρων», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, «αλλά να σεβαστούμε θέσεις λαών, με μια λύση να είναι η ομοσπονδία στο πλαίσιο του κράτους». Το ίδιο συμπλήρωσε μπορεί να ισχύσει και με την Ουκρανία, που πρέπει να είναι γέφυρα μεταξύ Ρωσίας-ΕΕ με μια ομοσπονδιακή δομή.
Οι θέσεις των υπόλοιπων υποψηφίων για την προεδρία της ΕΕ
Τις θέσεις τους για την Ευρώπη του μέλλοντος και το οραμά τους παρουσίασαν στο debate o υποψήφιος του ΕΛΚ και πρώην πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Μάρτιν Σουλτς, ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων, Γκι Φερχόφστατ και η υποψήφια των Πρασίνων Σκα Κέλερ για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Δεν δέχομαι την κατηγορία ότι δεν είμαστε αλληλέγγυοι με την Ελλάδα», ανέφερε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, απαντώντας στον Αλέξη Τσίπρα, κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ. Ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup υπερασπίστηκε την πολιτική που ακολούθησε η ευρωζώνη στην περίπτωση της Ελλάδας, όταν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τον κατηγόρησε ότι στήριξε προγράμματα διάσωσης στην Ευρώπη που θα πληρώνουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας. «Επί σειρά ετών εργαζόμουν νυχθημερόν για να αποφευχθεί η αποχώρηση της Ελλάδας από την ευρωζώνη», υπογράμμισε σχετικά ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Σε σχέση με τις τράπεζες και σε απάντηση στον Αλέξη Τσίπρα, ο υποψήφιος του ΕΛΚ τόνισε ότι οι τράπεζες έπρεπε να σωθούν για να προστατευθούν οι καταθέτες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που χρειάζονταν πιστώσεις και ρευστότητα. «Η πραγματική οικονομία θα κατέρρεε, αν κατέρρεε το χρηματοπιστωτικό σύστημα», δήλωσε ο Γιούνκερ και σημείωσε ότι στην αρχή της κρίσης επενδύθηκαν εκατομμύρια ευρώ κατά τρόπο συντονισμένο για να προστατευθεί η οικονομία. «Δεν κάναμε λάθη της δεκαετίας του 1930, δεν υπάρχει σύγκριση», τόνισε σχετικά.
Από πλευράς του, ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων, Γκι Φερχόφστατ, σήκωσε το... γάντι στις επικρίσεις που του άσκησε ο Αλέξης Τσίπρας, τονίζοντας ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν η πολιτική που ακολούθησε τις τελευταίες δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. «Οι δημόσιες τράπεζες χρηματοδοτούσαν τα πολιτικά κόμματα και τα χρηματοδοτούν ακόμα», δήλωσε ο Γκι Φερχόφστατ και απευθυνόμενος προσωπικά στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ του είπε ότι «και το δικό σας κόμμα πήρε πρόσφατα δάνειο από ελληνικές τράπεζες».
Ο Γκι Φερχόφστατ τόνισε ότι η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα θα ήταν καταστροφική για όλες τις οικονομίες της Ευρώπης. «Ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό αν ξαναγυρίσουμε στη δραχμή ή στη λιρέτα;», διερωτήθηκε. «Ποιος θα πληρώσει το τίμημα και τις συνέπειες των υποτιμήσεων των νομισμάτων; Ο απλός πολίτης που θα χάνει αγοραστική δύναμη και ο συνταξιούχος που θα χάνει μέρος των αποταμιεύσεών του. Αυτό δεν αποτελεί λύση», συμπλήρωσε ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων και υποστήριξε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η έλλειψη ηγεσίας. «Η ηγεσία της Επιτροπής συμβουλεύεται πρώτα το Βερολίνο και το Παρίσι», ανέφερε σχετικά και επισήμανε ότι αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι ηγέτες και όχι γραμματείς.
Σε ερώτηση για το πόσες πιθανότητες υπάρχουν να γίνει Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ένας εκ των πέντε υποψηφίων που συμμετέχουν στο ντιμπέιτ, ο Γκι Φερχόφστατ είπε ότι θεωρεί αδιανόητο να επιλεγεί κάποιος άλλος πέραν από αυτούς τους πέντε. «Μόνο κάποιος από εμάς μπορεί να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλιώς να κατεβάσουμε τα ρολά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», τόνισε.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η απάντηση του κ. Γιούνκερ, ο οποίος υπενθύμισε ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας προβλέπει πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να λάβει υπόψη του και να σεβαστεί τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών. «Αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ή κάποια μέλη του δεν το πράξουν αυτό, θα αποτελούσε ματαίωση της δημοκρατίας», σημείωσε ο υποψήφιος του ΕΛΚ, τονίζοντας ότι θέλει μια Ευρώπη που να μη καλλιεργεί διχασμούς. «Τέρμα στους τεχνητούς διχασμούς βορρά - νότου, παλαιών και νέων μελών. Ναι στην Ευρώπη της φρόνησης και του συμβιβασμού που θα επιτρέψει στον ευρωπαίο πολίτη να την ερωτευτεί ξανά», ήταν μήνυμα που έστειλε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Ακολούθως, ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων, Γκι Φερχόφστατ σημείωσε ότι η Ευρώπη χρειάζεται ηγετικές μορφές και όραμα για το μέλλον, προσθέτοντας ότι το μήνυμά του για τα επόμενα πέντε χρόνια, σε περίπτωση που αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα είναι: «δουλειές, δουλειές, δουλειές».
Από την πλευρά του, ο υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Μάρτιν Σουλτς, επισήμανε ότι επιθυμεί «να ανοίξει τις πόρτες και τα παράθυρα του ευρωπαϊκού οίκου βάζοντας στο προσκήνιο τον απλό πολίτη προκειμένου να αλλάξει η Ευρώπη, προσφέροντας ευημερία εργασία και καλύτερο μέλλον». Ο κ. Σουλτς τόνισε με έμφαση την ανάγκη καταπολέμησης της ανεργίας κυρίως των νέων που πλήττει 6 εκατομμύρια πολίτες στην ΕΕ, οι οποίοι «πληρώνουν για τα λάθη άλλων», όπως είπε, ενώ επέμεινε ότι πρέπει να παταχθεί η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή. Ο υποψήφιος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών πρότεινε τη δημιουργία ειδικού πανευρωπαϊκού προγράμματος χορήγησης πιστώσεων προς όφελος των ΜμΕ κυρίως στις περιοχές των χωρών που εμφανίζουν υψηλά επίπεδα ανεργίας.
Αναφερόμενος στην πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια για την έξοδο από την κρίση, υποστήριξε το συνδυασμό δημοσιονομικής πειθαρχίας, που ήταν αναπόφευκτη, και στρατηγικών επενδύσεων προς όφελος της ανάπτυξης, ενώ τόνισε πως η τραπεζική ενοποίηση είναι ένα πρώτο καθοριστικό βήμα προκειμένου να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ της κρίσης χρέους και των τραπεζικών κρίσεων. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερος έλεγχος και αυξημένη ανάληψη ευθύνης για να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος.
Ο κ. Σουλτς επισήμανε ότι το στοίχημα είναι η ανάκτηση της χαμένης εμπιστοσύνης και ανέφερε ότι οι ευρωπαίοι πολίτες αναμένουν μια άλλη Ευρώπη. Αναφερόμενος στην παράνομη μετανάστευση, τόνισε ότι απαιτείται ένα ευρωπαϊκό σύστημα για τη νόμιμη μετανάστευση, ένα σύστημα προσωρινής προστασίας αλλά και μεγαλύτερη προστασία για τους πολιτικούς πρόσφυγες, ενώ μιλώντας για τη διαφθορά, είπε πως απαιτούνται πιο αυστηροί κανόνες για την αντιμετώπισή της με μεγαλύτερη διαφάνεια. Ακόμη, έκανε σαφές πως θεωρεί αδιανόητο οι 28 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ να επιλέξουν κάποιο άλλο πρόσωπο πέρα από τους πέντε επίσημους υποψηφίους για την προεδρία της ΕΕ, λέγοντας πως σε μια τέτοια περίπτωση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα συναινέσει.
Από τη μεριά της, η υποψήφια των Πρασίνων, Σκα Κέλερ, ανέφερε ότι θα εργαστεί για μια Ευρώπη που θα δίνει έμφαση στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την κοινωνική προστασία και τις κλιματικές αλλαγές. Η κ. Κέλερ ανέφερε ότι επιθυμεί μια άλλη Ευρώπη που θα επικεντρώνεται στους πολίτες και όχι στις τράπεζες και έκανε λόγο για μια κοινωνική Ευρώπη της αλληλεγγύης. Πρώτη προτεραιότητα θα είναι η ανεργία των νέων, επισήμανε η υποψήφια των Πρασίνων και ανέφερε ότι χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη ρύθμιση του τραπεζικού τομέα.
Αναφερόμενη στην αποχή στις ευρωεκλογές, η Κέλερ απέδωσε το έως τώρα περιορισμένο ενδιαφέρον των ευρωπαίων πολιτών στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που δεν αγγίζουν τον πολίτη και υπογράμμισε ότι στόχος θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Σχετικά με τη διαφθορά, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στους λομπίστες, λέγοντας πως είναι υπεράριθμοι και αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΕΕ, ενώ τέλος συμφώνησε ότι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν θα πρέπει να είναι ένας εκ των πέντε υποψηφίων, κάτι που προκύπτει και από τη Συνθήκη της Λισαβόνας.