Του Νίκου Ρογκάκου
Σε μια σειρά από κομβικές διαπιστώσεις, για το πώς οδηγήθηκε στην σημερινή της κατάσταση η οικονομία της χώρας, αλλά και για τους κινδύνους που «καραδοκούν», ιδίως λόγω των υπεραισιόδοξων, όπως εκτιμά, προβλέψεων της Κυβέρνησης, κάνει λόγο στην τριμηνιαία έκθεση του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Μερικές από αυτές αναφέρουν ότι:
- Η χώρα παραλίγο να οδηγηθεί εκτός Ευρωζώνης από την αντιπαράθεση με τους δανειστές το α΄ εξάμηνο του 2015
- Είναι υπεραισιόδοξοι οι στόχοι της ανάπτυξης το 2017 κατά 2,7%
- Ο προϋπολογισμός είναι υφεσιακός και φοροκεντρικός
- Είναι αβέβαιη η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017
- Το χρέος χρειάζεται αναδιάρθρωση για να προχωρήσει η χώρα,
- Χρειάζεται προσοχή στην αναθεώρηση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας
«Η κυβέρνηση και η ΤτΕ αναμένουν σχεδόν αλματώδη ανάπτυξη το 2017 κατά 2,7% του ΑΕΠ. Τέτοια είναι η πρόβλεψη και στον Προϋπολογισμού, ενώ το ΔΝΤ υπερθεματίζει. Όμως τα στοιχεία που διαθέτουμε δεν επιτρέπουν τόση αισιοδοξία. Για την επίτευξη του στόχου απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες ως προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την άρση της αβεβαιότητας, την αποφυγή καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των αξιολογήσεων, την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και αποκρατικοποιήσεων και την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου», αναφέρει η έκθεση.
«Συνολικά, παραμένει δύσκολη η οικονομική ανάρρωση από την αντιπαράθεση με τους δανειστές του α΄ εξαμήνου 2015 που παρά λίγο να οδηγήσει τη χώρα εκτός Ευρωζώνης και από τις αβεβαιότητες που προκλήθηκαν», επισημαίνεται από τους αναλυτές.
Στην ανάλυση χαρακτηρίζεται ως συγκυριακή η μείωση της ανεργίας, επισημαίνεται ότι η ιδιωτική κατανάλωση υποχωρεί, λόγω των φορολογικών επιβαρύνσεων και της γενικότερης αβεβαιότητας για τα επόμενα βήματα, την οποία τροφοδοτούν οι διαρκείς διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς.
Προϋπολογισμός φοροκεντρικής λιτότητας
Οι ειδικοί του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, επισημαίνουν ότι «το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2017 χαρακτηρίζεται από φοροκεντρική λιτότητα για την επίτευξη του στόχου ως προς ένα πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ», προβλέποντας οριακή μείωση δαπανών κατά 78,8 εκ. ευρώ και εκτεταμένη αύξηση εσόδων κατά 2,513 δις
«Με τις συνεχείς αυξήσεις φόρων πριονίζεται το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται η παραγωγή και η δη-μόσια οικονομία. Η αναστροφή των τάσεων από την πλευρά των εσόδων μπορεί να γίνει με την αποτελεσματικότερη περιστολή της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και τη ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος», σημειώνεται στην έκθεση.
«Βαρίδι» το χρέος
Αναφορικά με το ελληνικό χρέος, η γνώμη του ΓΠΚΒ είναι ότι «μια σοβαρή αναδιάρθωρωσή του είναι απαραίτητη για να ξεφύγει η χώρα από την «παγίδα χρέους» στην οποία βρίσκεται. Στην ουσία, η Ελλάδα έχει παγιδευτεί σε ένα αλληλοτροφοδοτούμενο υφεσιακό «σπιράλ», τόσο λόγω του υψηλού και δυσβάστακτου χρέους (που επηρεάζει βασικούς αναπτυξιακούς συντελεστές), όσο και λόγω της αβεβαιότητας που κυριαρχεί (ως απόρροια της κρίσης χρέους, που στην πορεία όμως δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο) αλλά και του χαμηλού επιπέδου των θεσμών της χώρας (που είναι υψίστης σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη)».
«Όταν το χρέος είναι υπερβολικό και δυσβάστακτο, στο βαθμό που κάθε «κέρδος» που προκύπτει από τις μεταρρυθμίσεις ή τις επενδύσεις κατευθύνεται για την εξυπηρέτηση του χρέους μέσω υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (αντί να το καρπώνονται άμεσα οι πολίτες της χώρας), τότε αυτό από μόνο του αποτελεί αντικίνητρο για τη χώρα για να υλοποιηθούν τα βήματα αυτά.
Επηρεάζει επομένως αρνητικά τη διάθεση για ενστερνισμό του προγράμματος προσαρμογής από ηγεσίες και πολίτες. Αλλά το χρέος δεν είναι ο μόνος παράγοντας αβεβαιότητας. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι: η γραφειοκρατία, οι δυσκολίες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, οι φορολογικοί συντελεστές, η αστάθεια στη νομοθεσία, οι δυσλειτουργίες στις αγορές προϊόντων και στη δικαιοσύνη», γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Όπως τονίζεται «η επενδυτική ώθηση που χρειάζεται η χώρα θα προέλθει όχι μόνον από τη ρύθμιση του χρέους, αλλά και από το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο Μνημόνιο (με όσες βελτιώσεις μπορούν να γίνουν)».