Του Νίκου Ρογκάκου
Σκληρό πρέσινγκ στην κυβέρνηση ξεκινούν εκ νέου οι δανειστές, που επιδιώκουν να επιτευχθεί «συνολική συμφωνία» για το ελληνικό ζήτημα στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου, όπως διαμήνυσε στην Αθήνα ο Επίτροπος Οικονομικών, Πιέρ Μοσκοβισί την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή.
Παράλληλα, οι αγορές έστειλαν την Πέμπτη το δικό τους μήνυμα, δείχνοντας μεν σημαντικό ενδιαφέρον για το 7ετές ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά επιφυλάσσοντας ελαφρώς «τσιμπημένη» απόδοση, εξαιτίας της διεθνούς αναταραχής που προηγήθηκε.
«Στις 21 Ιουνίου το Eurogroup θα αποφασίσει ότι είμαστε σε θέση να βγούμε από τα Μνημόνια», δήλωσε ο κ. Μοσκοβισί και αποσαφήνισε ότι στόχος είναι μια συμφωνία-πακέτο για την ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης του 3ου Μνημονίου, τη μορφή μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας μας και τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Υπογράμμισε ακόμα ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν.
Το χρονοδιάγραμμα που καλείται να ακολουθήσει η κυβέρνηση είναι εξαιρετικά απαιτητικό και σφιχτό, ενώ οι δανειστές φοβούνται τον κίνδυνο χαλάρωσης ενόψει της ολοκλήρωσης του τρέχοντος προγράμματος στις 20 Αυγούστου. Έτσι, οι επικεφαλής του κουαρτέτου των πιστωτών αποφάσισαν να επισπεύσουν την άφιξή τους στη χώρα μας για την 4η αξιολόγηση, η οποία, αντί για τα μέσα Μαρτίου, θα ξεκινήσει στις 26 Φεβρουαρίου.
Μία εβδομάδα νωρίτερα, στις 19 Φεβρουαρίου, το Eurogroup θα εξετάσει την πρόοδο στην υλοποίηση των εκκρεμών προαπαιτούμενων μέτρων της 3ης αξιολόγησης και θα κάνει μια πρώτη συζήτηση για τις παρεμβάσεις στο χρέος.
Η ελληνική πλευρά προσδοκά ότι θα δοθεί το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της δόσης των 5,7 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι τα 3 προαπαιτούμενα που δεν έχουν καλυφθεί (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το Ελληνικό και προσκλήσεις ενδιαφέροντος για το δίκτυο φυσικού αερίου) δεν εξαρτώνται από την κυβέρνηση.
Η 4η αξιολόγηση περιλαμβάνει 88 προαπαιτούμενα μέτρα και προμηνύεται δυσκολότερη από την 3η, όχι μόνο λόγω του περιορισμένου χρόνου και των κρίσιμων θεμάτων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα (κατάρτιση εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου, stress tests στις ελληνικές τράπεζες, διαπραγματεύσεις για χρέος και μεταμνημονιακή εποπτεία), αλλά και επειδή περιλαμβάνει νέα επώδυνα μέτρα, όπως:
- Η περαιτέρω μείωση του αφορολογήτου ορίου και των συντάξεων και η κατάρτιση του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ), που θα δεσμεύει τη χώρα για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022. Για το αφορολόγητο όριο έχει συμφωνηθεί ότι ΔΝΤ και Ευρωπαίοι θα κρίνουν τον Μάιο αν μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ την προσεχή χρονιά ή θα απαιτηθεί να μειωθεί το αφορολόγητο από το 2019 (αντί για το 2020). Ως προς τις συντάξεις, πρέπει να προχωρήσει ο επανυπολογισμός τους μέχρι τα μέσα Μαρτίου, ενόψει του νέου «μαχαιρώματος» που θα υποστούν το 2019.
- Η διασφάλιση της πραγματοποίησης ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, που θα επεκταθούν και στις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο το αργότερο από την 1η Μαΐου.
- Η ταχύτερη αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες.
- Ο επανυπολογισμός των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων μέχρι τον Μάρτιο, ώστε να συγκλίνουν με τις εμπορικές τιμές. Εν συνεχεία, θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, ώστε να εξακολουθήσει να αποφέρει στα κρατικά ταμεία 2,65 δισ. ευρώ ετησίως.
- Η πλήρης κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά στο τέλος Ιουνίου.
- Η έκδοση, έως τον Ιούνιο, της υπουργικής απόφασης για την περικοπή του ΕΚΑΣ το 2019.
- Η κατάθεση του νόμου για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ εντός του τρέχοντος μηνός.
- Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, με έμφαση σε: ΔΕΗ, ΔΕΣΦΑ, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΟΤΕ, «Ελευθέριος Βενιζέλος», Ελληνικό.
Τα διαπραγματευτικά ορόσημα
Ο πρώτος μεγάλος σταθμός των διαπραγματεύσεων θα είναι το Eurogroup της 12ης Μαρτίου, στο οποίο αναμένεται να προσδιοριστεί η φόρμουλα ελάφρυνσης του χρέους, επί τη βάσει της γαλλικής πρότασης για σύνδεση των παρεμβάσεων στο χρέος με την πορεία της οικονομίας.
Τον Απρίλιο θα βρεθεί ξανά στο επίκεντρο ο ρόλος του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Το ζήτημα θα απασχολήσει την Εαρινή Σύνοδο του Ταμείου στις 20-22 Απριλίου στην Ουάσιγκτον.
Η πορεία τόσο της 4ης αξιολόγησης όσο και των διαπραγματεύσεων για το χρέος και τη μεταμνημονιακή εποπτεία θα απασχολήσουν το Eurogroup της 24ης Μαΐου και θα πρέπει να «κλειδώσουν» στην επόμενη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, στις 21 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο, ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για ψήφιση των συμφωνιών στα εθνικά κοινοβούλια πριν από τις θερινές διακοπές.
Λίγο πριν από τη λήξη του 3ου Μνημονίου τον Αύγουστο, το Ελληνικό Δημόσιο αναμένεται να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στις αγορές με νέο 10ετές ομόλογο. Πιθανώς να προηγηθούν ένα ετήσιο ή 18μηνο έντοκο γραμμάτιο και ένα 3ετές ομόλογο. Τα ποσά που θα συγκεντρωθούν από τις εκδόσεις αυτές θα χρησιμοποιηθούν για το «μαξιλάρι» διαθεσίμων που δημιουργεί το Δημόσιο.
Στόχος είναι το «μαξιλάρι» αυτό να φτάσει συνολικά τα 19 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και μέρους των επόμενων δανειακών δόσεων του 3ου Μνημονίου. Ηδη «προικίστηκε» με 3 δισ. ευρώ από το 7ετές ομόλογο της περασμένης Πέμπτης, το οποίο συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον από θεσμικούς επενδυτές και το 81% της έκδοσης καλύφθηκε από ξένους αγοραστές. Η αναστάτωση στις αγορές καθυστέρησε κατά δύο ημέρες την υλοποίηση του εγχειρήματος, σε σχέση με τον προγραμματισμό της κυβέρνησης, και αύξησε την απόδοση στο 3,5%, έναντι στόχου για 3,4% και εκτιμήσεων για 3% ή οριακά χαμηλότερα στα τέλη Ιανουαρίου.