«Το μείζον σήμερα είναι η ανάπτυξη που εστιάζει στην καινοτομία και παραγωγικότητα και συναφώς στην αναδιάρθρωση της παραγωγής και όχι στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε καταστήματα εστίασης κλπ.», τονίζει στην τριμηνιαία έκθεσή του το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Πολλοί θα πουν ότι καλά τα λέει το εντεταλμένο Γραφείο για την παρακολούθηση της πορείας του Προϋπολογισμού αλλά πώς μπορεί μια χώρα που για έρευνα επενδύει τα λιγότερα σε επίπεδο ΕΕ, να αλλάξει ρότα;
Με βάση την αναλογία των δαπανών σε σχέση με το ΑΕΠ, η Ελλάδα κατατάχτηκε 24η μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ των 27 το 2011, και ανέβηκε μια θέση (23η) το 2012, αν και παραμένει ακόμη χαμηλά. Ως προς τις συνολικές απόλυτες δαπάνες Ε&Α, η Ελλάδα βρέθηκε στην 16η θέση μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ των 27 τόσο το 2011, όσο και το 2012.
Το μοντέλο της Φινλανδίας
Είναι ξεκάθαρο ότι η Στρατηγική για την έξοδο της χώρας από την κρίση, με κεντρικούς πυλώνες την ενισχυμένη ανταγωνιστικότητα και την αύξηση της εξωστρέφειας, δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί αποτελεσματικά εάν δεν βρεθεί τρόπος για στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας.
Είναι ενδεικτικό το τι αναφέρει εμμέσως πλην σαφώς το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής αντιπαραβάλλοντας το Ελληνικό με το Φινλανδικό μοντέλο. Αναφέρει για τη Σκανδιναβική χώρα ότι «το βάρος –ώστε να αποκτηθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα- δόθηκε στην εγκαθίδρυση μιας «οικονομίας της γνώσης» (knowledge economy) και στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, κυρίως στον τομέα της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ).
Το ενδιαφέρον ερώτημα που τίθεται είναι πώς έγινε εφικτή η ταχύτατη αυτή παραγωγική μεταστροφή.
Το ζητούμενο είναι αν μπορεί η Ελλάδα να ακολουθήσει το παράδειγμα της Φινλανδίας και να πραγματοποιήσει αντίστοιχες μεγάλες αλλαγές. Χωρίς αμφιβολία, οι ομοιότητες των δύο περιπτώσεων είναι μεγάλες (για παράδειγμα η μεγάλη μείωση του ΑΕΠ, η εκρηκτική άνοδος της ανεργίας, τα ελλείμματα κτλ), όπως επίσης και οι διαφορές, με σημαντικότερες την πολιτική υποτίμησης του εθνικού της νομίσματος που ακολούθησε η Φινλανδία -μια δυνατότητα που δεν έχει η Ελλάδα- καθώς και την έλλειψη ενός σφικτού δημοσιονομικού πλαισίου που θα έπρεπε αναγκαστικά να ακολουθήσει, γεγονός που έδινε στην Φινλανδική κυβέρνηση την δυνατότητα να αξιοποιήσει ορισμένα δημοσιονομικά εργαλεία προς όφελος της οικονομικής ανάκαμψης.
Σαφέστατα τρόπος υπάρχει και μάλιστα δεν απαιτεί και χρήμα. Βούληση και ανοικτό μυαλό μόνο. Κι αναφέρω ένα απλό παράδειγμα από τον πολύπαθο τομέα της υγείας, που έχει βρεθεί στο επίκεντρο περικοπών και οριζόντιων πολιτικών.
Η καινοτομία στην υγεία μοχλός για την ανάπτυξη και την ευημερία
Ο λόγος για τους βιοδείκτες και την εξατομικευμένη θεραπεία στην ιατρική, την με επιστημονικό και τεκμηριωμένο τρόπο επιλογή θεραπείας για βαριές ασθένειες όπως ο καρκίνος, που ευθύνεται για το 6,5% των δαπανών για την υγεία.
Οι βιοδείκτες, στο πλαίσιο της εξατομικευμένης θεραπείας, μπορούν να συμβάλουν στην αποκόμιση του μέγιστου δυνατού κλινικού οφέλους για τους ασθενείς με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα υγείας, καθώς επιτρέπουν τον προσδιορισμό εκείνου του πληθυσμού ασθενών που δύναται να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένη αγωγή, αποφεύγοντας τη χορήγησή της σε ασθενείς που δεν θα επωφεληθούν.
Για να γίνει όμως αυτό υπάρχει η ανάγκη βελτίωσης του νομικού πλαισίου με στόχο την επίτευξη σημαντικού οφέλους σε κλινικό και οικονομικό επίπεδο, τόσο για τους ίδιους τους ασθενείς όσο και για το ΕΣΥ.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Amgen Hellas Βασίλεια Παπαγιαννοπούλου υπογράμμισε τη συμβολή των καινοτόμων φαρμάκων στον εξορθολογισμό της δημόσιας δαπάνης υγείας, όταν ιδωθούν υπό το πρίσμα της συνολικής προστιθέμενης κλινικής και οικονομικής αξίας τους.
Επιπλέον αυτό που όλοι σημειώνουν είναι η αναγκαιότητα να στηριχθούν οι κλινικές έρευνες στην Ελλάδα.
Αυτό που έχω να πω εγώ είναι ότι δυστυχώς η χώρα είναι ουραγός χάνοντας πόρους και επιστήμονες. Εφόσον λοιπόν σε αυτά τα παράλληλα μέτωπα γίνει το βήμα μπροστά τότε όντως μπορούμε να γίνουμε… Φινλανδία και μάλιστα σε ένα τομέα που αφορά και τον πολύ κόσμο αυτόν της υγείας.