Ο θάνατος του Ιωσήφ Στάλιν υπήρξε μία από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της Ρωσίας. Σήμερα, 64 χρόνια μετά το βίντεο που είχε τραβήξει στην κηδεία του ένας Αμερικανός διπλωμάτης, ο οποίος κατηγορήθηκε για κατασκοπεία, έρχεται στο φως της δημοσιότητας.
Ο Μάρτιν Μάνχοφ είχε αρμοδιότητες στη Σοβιετική Ένωση το 1952, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Στα δύο χρόνια που έμεινε εκεί τράβηξε εκατοντάδες φωτογραφίες και 16 ώρες έγχρωμου βίντεο, τόσο για προσωπικούς όσο και για επαγγελματικούς λόγους.
Στις 5 Μαρτίου του 1953 ανακοινώθηκε ο θάνατος του 73χρονου Στάλιν, που προκάλεσε αμφίρροπες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας, στην οποία κηρύχθηκε πένθος και η σορός του εκτέθηκε σε τετραήμερο λαϊκό προσκύνημα. Ο ακριβής αριθμός των ατόμων που έφτασαν στη Μόσχα για να αποτίσουν φόρο τιμής στον ηγέτη τους δεν είναι γνωστός, ωστόσο είναι δεδομένο ότι πολλοί έχασαν τις ζωές τους, επειδή ποδοπατήθηκαν από τα πλήθη.
Η κηδεία έγινε στις 9 Μαρτίου και ο Μάνχοφ ήταν παρών, καθώς η Πρεσβεία των ΗΠΑ απείχε μόλις λίγα μέτρα από το Κρεμλίνο, στο οποίο είχε εξαιρετική θέα.
Κατά την εξόδιο ακολουθία πάνω από 4000 στρατιώτες συνόδευαν τον Στάλιν, ενώ κανένας πολίτης δεν επιτρεπόταν να πλησιάσει την Κόκκινη Πλατεία, ενώ οι δρόμοι γύρω από το Κρεμλίνο ήταν αποκλεισμένοι από ένστολους.
Τελικά ένα κάρο με άλογα οδήγησε τη σορό του στο παρεκκλήσι ενώ οι ψαλμωδίες ακούγονταν από τα μεγάφωνα.
Άρματα και στρατιώτες σε τέλειο σχηματισμό ακολούθησαν το φέρετρο στην Κόκκινη Πλατεία, ενώ ο Μανχόφ κατέγραφε τα αεροπλάνα που πετούσαν από πάνω της.
Η πιο αποκαλυπτική σκηνή του 10λεπτου βίντεο είναι προς το τέλος, όταν η ταινία ασφαλείας της Αστυνομίας απομακρύνεται και επιτρέπεται στους πολίτες να πλησιάσουν το φέρετρο, την ώρα που η σορός του Στάλιν μπαίνει στο Μαυσωλείο, δίπλα σε αυτήν του Βλαντιμίρ Λένιν. Οι αντιδράσεις του κοινού ήταν ξέφρενες.
Η σορός του Στάλιν έμεινε στο Μαυσωλείο μέχρι το 1961, οπότε και θάφτηκε στο τείχος του Κρεμλίνου, εκεί που βρίσκονται και των άλλων Σοβιετικών και Ρώσων ηγετών.
Όσο για τον Μανχόφ, αυτός κι ακόμα τρεις διπλωμάτες εξορίστηκαν από την Ρωσία το 1954, με την αιτιολογία ότι «καταχράστηκαν την ρωσική φιλοξενία». Σύμφωνα, πάντως, με τον αμερικανικό Τύπο, ο Μανχόφ είχε αφήσει στον Υπερσιβηρικό «κατασκοπευτικά έγγραφα».
Το μοναδικό ιστορικό του αρχείο δεν παραδόθηκε ούτε δημοσιεύτηκε όσο ήταν εν ζωή, αλλά παρέμεινε στην αποθήκη του σπιτιού του στο Σιάτλ. Πρόσφατα ο ιστορικός Ντάγκλας Σμιθ το ανακάλυψε, αναγνώρισε την αξία του και το δημοσίευσε αμέσως.