Η 5η Εβδομάδα Ισραηλινού Κινηματογράφου επιστρέφει στην Αθήνα, στις 3-7 Μαΐου 2017, στον φιλόξενο χώρο της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, προσφέροντας μια σπάνια ευκαιρία στους Έλληνες κινηματογραφόφιλους να γνωρίσουν τον σύγχρονο κινηματογράφο του Ισραήλ. Για πρώτη φορά φέτος το αφιέρωμα μεταφέρθηκε με επιτυχία και στην Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Η έναρξη στην Αθήνα, την Τετάρτη 3 Μαΐου 3017 (είσοδος με προσκλήσεις) θα γίνει με την πρεμιέρα της ταινίας «Μπεν Γκουριόν, επίλογος» του Γιαρίβ Μόζερ: Βασισμένο σε μια εξάωρη κινηματογραφημένη συνέντευξη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, το ντοκιμαντέρ σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ιδρυτή του Κράτους του Ισραήλ και επί 14 χρόνια πρωθυπουργού της χώρας.
Στην προβολή θα παρευρεθεί η παραγωγός και μοντέζ της ταινίας Γιαέλ Πέρλοβ, η οποία θα συζητήσει με το κοινό.
Το αφιέρωμα φιλοδοξεί να παρουσιάσει την ποικιλομορφία του σύγχρονου ισραηλινού κινηματογράφου, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και μια νέα γενιά αραβόφωνων κινηματογραφιστών που τα τελευταία χρόνια έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.
Στόχος είναι ο θεατής να γνωρίσει το Ισραήλ πέρα από στερεότυπα, μέσα από ταινίες που καλύπτουν μια ευρεία θεματική γκάμα: από την συνύπαρξη Εβραίων και Αράβων, μέχρι τις επιπτώσεις του Ολοκαυτώματος και διαχρονικά πανανθρώπινα ζητήματα όπως η απώλεια και ο έρωτας. Έτσι, «Στο Κομμωτήριο» η σκηνοθέτρια Ίρις Ζάκι εγκαθιστά μια κάμερα πάνω από τον λουτήρα ενός μικρού κομμωτηρίου μιας Χριστιανής Αράβισσας στη Χάιφα, όπου Εβραίες και Αράβισσες ανακαλύπτουν ομοιότητες και διαφορές, συζητώντας για πολιτική, ιστορία και έρωτες, ενώ στην ταινία του Ντορόν Εράν, όταν οι γονείς του έφηβου Ασάφ ανακαλύπτουν πως του αρέσει να φορά γυναικεία ρούχα, «Όλα διαλύονται»…
Αξίζει να αναφέρουμε πως τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες ισραηλινές ταινίες συμμετέχουν και βραβεύονται σε κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο, και αποκτούν διανομή στην μικρή και την μεγάλη οθόνη, γνωρίζοντας όλο και μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία. Ως παράδειγμα θα μπορούσαμε να φέρουμε τον διεθνώς αναγνωρισμένο σκηνοθέτη Άμος Γκιτάι αλλά και την ισραηλινή σταρ Ρονίτ Ελκαμπέτς: η ταινία της «Το Διαζύγιο: Η δίκη της Βιβιάν Αμσαλέμ» υπήρξε υποψήφια για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2015.
Το πρόγραμμα της Aθήνας περιλαμβάνει 11 ταινίες (8 μυθοπλασίας και 3 ντοκιμαντέρ) πρόσφατης παραγωγής (2010-2016). Οι περισσότερες δεν έχουν ακόμα εξασφαλίσει διανομή στην Ελλάδα, ενώ αρκετές από αυτές έρχονται στην χώρα μας μετά την πρεμιέρα τους σε μεγάλα ξένα φεστιβάλ.
Του χρόνου (2018) συμπληρώνονται 70 χρόνια από την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, και η Πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα προγραμματίζει πλήθος εκδηλώσεων.
Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ
Ο κινηματογράφος είναι μια διεθνής γλώσσα. Μέσω εικόνων, μιλάει για ανθρώπινες εμπειρίες και συναισθήματα, εκφράζει δημιουργικές ιδέες. Η γλώσσα των Ισραηλινών κινηματογραφιστών αποτυπώνει προσωπικές ματιές πάνω σε μια ενδιαφέρουσα κοινωνία, μια δυναμική χώρα και έναν πολιτισμό σε διαρκή εξέλιξη. Αναδεικνύει επίσης έμμεσα την πολιτισμική, κοινωνική και πολιτική πολυμορφία της ισραηλινής κοινωνίας. Παρά τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Ισραήλ, ή ίσως και εξαιτίας αυτών, η σύγχρονη κινηματογραφική παραγωγή του Ισραήλ έχει παγκόσμια απήχηση. Η αυξανόμενη δημοτικότητά της στο ίδιο το Ισραήλ είναι μια επισφράγιση της αυθεντικότητάς της.
Ο δρόμος είναι μακρύς από τις πρώτες εικόνες που κινηματογραφήθηκαν το 1896, στην πρώτη εβραϊκή ταινία το 1923, στη μία και μοναδική ταινία που γυρίστηκε το 1948 (τη χρονιά της ανεξαρτησίας του Ισραήλ), στις υποψηφιότητες Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας των Βραβείων Όσκαρ και τις διακρίσεις στο μεγάλα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου, μέχρι τη σημερινή έκρηξη δημιουργικότητας.
Στις δεκαετίες 1960 και 1970, εμπορικές ταινίες με θέμα τις εθνοτικές αντιθέσεις στο Ισραήλ, οι επονομαζόμενες ταινίες-μπουρέκια –συχνά κωμωδίες ή μελοδράματα, έδωσαν ώθηση στην κινηματογραφική βιομηχανία της χώρας. Παράλληλα την ίδια εποχή, χάρις στην επιρροή της γαλλικής Νουβέλ Βαγκ, αναπτύσσεται το κύμα της «Νέας Ευαισθησίας» και παράγονται ταινίες που κάνουν το κινηματογράφο γνωστό εκτός συνόρων, με συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ και τις πρώτες διακρίσεις.
Η καμπή συντελείται στις αρχές της δεκαετίας 2000. Γυρίζονται περισσότερες ταινίες και, ακόμα σημαντικότερο, ο ισραηλινός κινηματογράφος γίνεται δημοφιλής στη χώρα, με 40 ταινίες μεγάλου μήκους και 1,5 εκατομμύρια εισιτήρια τον χρόνο, κατά μέσο όρο (επί πληθυσμού 8 εκατομμυρίων). Ίσως επειδή η θεματολογία των πιο δημοφιλών ταινιών αμφισβητεί ευθέως την παραδοσιακή μεσοαστική ισραηλινή «αφήγηση» και αφορά όλο και περισσότερους θεατές. Ο νέος ισραηλινός κινηματογράφος επικεντρώνεται στον «Άλλο», και μάλιστα στα περιθωριακά στοιχεία της κοινωνίας του Ισραήλ, είναι αντανάκλαση των αλλαγών που συντελούνται στην ισραηλινή κοινωνία.
Το 2004 υπήρξε ορόσημο για τον ισραηλινό κινηματογράφο. Στο ίδιο το Ισραήλ, οι θεατές του υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά (από 600.000 σε 1.300.000 θεατές), ο πολιτιστικός «ιμπεριαλισμός» της Αμερικής δεν ήταν απόλυτος (από τις 20 δημοφιλέστερες ταινίες οι 5 ήταν ισραηλινές), ενώ σε περισσότερα από 80 διεθνή φεστιβάλ προβλήθηκαν ισραηλινές ταινίες, οι οποίες κέρδισαν 20 βραβεία.
Ο ισραηλινός κινηματογράφος δεν είναι πλέον άγνωστος στο ελληνικό κοινό. Τα τελευταία χρόνια, ισραηλινές ταινίες έχουν συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στις Νύχτες Πρεμιέρας, έχουν τιμηθεί με διακρίσεις και έχουν προβληθεί στη δημόσια τηλεόραση. Η 5η Εβδομάδα Ισραηλινού Κινηματογράφου προσφέρει μια ευκαιρία περαιτέρω γνωριμίας με μια πλούσια και πολυσχιδή κινηματογραφική παραγωγή, η οποία αποτελεί τον καθρέφτη μιας κοινωνίας που ξέρει να κοιτάζει τον εαυτό της με ταλέντο, αλλά και με ειλικρίνεια.
Οι «Ημέρες Ισραηλινού Κινηματογράφου» προσφέρουν στο ελληνικό κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει διαφορετικές πτυχές της κοινωνίας και της καθημερινότητας του Ισραήλ, πέρα από αυτές που προβάλλει η επικαιρότητα.
Δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς κατά πόσο αυτή η νέα «αφήγηση» στην κινηματογραφία της χώρας είναι αντανάκλαση μιας αλλαγής που συντελείται στην ισραηλινή κοινωνία ή είναι ένας καταλύτης για μια τέτοια αλλαγή. Το σίγουρο είναι ότι η πρόσφατη επιτυχία της ισραηλινής κινηματογραφικής παραγωγής στο Ισραήλ είναι μια σαφής ένδειξη αλλαγής, ανοίγματος και υιοθέτησης διαφορετικών αφηγήσεων. Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς ενηλικίωση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το θέμα της ενηλικίωσης είναι παρόν σε πολλές από τις τελευταίες ταινίες.
Τέλος, αυτή η νεοαποκτηθείσα ωριμότητα δεν συντελεί μόνο σε έναν καλύτερο κινηματογράφο. Επιτρέπει επίσης να αναδυθεί μια έννοια που έχει ιδιαίτερα ταλαιπωρηθεί από τη σκληρή πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής: την ελπίδα.
Αναλυτικά το πρόγραμμα:
Τετάρτη 3/5 (επίσημη έναρξη)
20:30 Μπεν Γκουριόν, επίλογος (61’)
Είσοδος μόνο με προσκλήσεις
Πέμπτη 4/5
19:00 Γράψε λάθος (107’)
21:00 Πέρα από τα βουνά και τους λόφους (90’)
Παρασκευή 5/5
18:00 Στο κομμωτήριο (36’)
Στιγμιότυπα ζωής (60’)
20:00 Ο Υπεύθυνος Ανθρώπινου Δυναμικού (103’)
22:00 Ο Προξενητής (112’)
Σάββατο 6/5
18:00 Προσωπικές υποθέσεις (90’)
20:00 Όλα διαλύονται (86’)
22:00 Στο στόμα των λύκων (110’)
Κυριακή 7/5
18:00 Μία ημέρα και μία εβδομάδα (98’)
20:00 Ο Προξενητής (112’)
22:00 Πέρα από τα βουνά και τους λόφους (90’)
Info
5η Εβδομάδα Ισραηλινού Κινηματογράφου
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, Κεραμεικός
Διάρκεια: 3-7 Μαΐου
Τηλ.: 210 360 9695, 361 2046