Το δημοψήφισμα στην Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε στα κριτήρια που έχει ορίσει το Συμβούλιο της Ευρώπης, δήλωσε σήμερα αντιπροσωπεία της αποστολής παρατηρητών του ευρωπαϊκού οργανισμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάνοντας λόγο για ανεπαρκές νομικό πλαίσιο και αλλαγές της τελευταίας στιγμής στην καταμέτρηση των ψηφοδελτίων.
Οι Τούρκοι ενέκριναν με ποσοστό μόλις 51,4% την αναθεώρηση του Συντάγματος που αποδίδει στον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν σαρωτικές εξουσίες. Το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης έχει ζητήσει την ακύρωση του δημοψηφίσματος, υποστηρίζοντας πως η ψηφοφορία σημαδεύτηκε από παρατυπίες.
Ο Σέζαρ Φλορίν Πρέντα, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Άγκυρα, τόνισε πως «γενικά το δημοψήφισμα δεν ανταποκρίθηκε στα κριτήρια του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το νομικό πλαίσιο ήταν ανεπαρκές για τη διεξαγωγή μιας γνήσιας δημοκρατικής διαδικασίας».
Από την πλευρά της η Τάνα ντε Ζουλουέτα, επικεφαλής μιας άλλης ομάδας διεθνών παρατηρητών, είπε πως η εκστρατεία για τη συνταγματική αναθεώρηση στην Τουρκία κυριαρχήθηκε από το στρατόπεδο του "Ναι" στην κάλυψη των MME.
Το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR) σημείωσε τον «περιορισμό» των ελευθεριών που παρατηρήθηκε την Κυριακή στην Τουρκία υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που έχει επιβληθεί στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος
«Οι δύο πλευρές δεν είχαν ίσες ευκαιρίες για να παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους στους ψηφοφόρους», δήλωσε η επικεφαλής της αποστολής της ODIHR, Τάνα ντε Ζουλουέτα.
Η ντε Ζουλουέτα είπε πως οι παρατηρητές του γραφείου κατέδειξαν πως η εκστρατεία υπέρ του "Ναι" κυριάρχησε στην κάλυψη των MME.
«Αυτό, μαζί με περιορισμούς στα MME, τις συλλήψεις δημοσιογράφων και το κλείσιμο μέσων ενημέρωσης, περιόρισε την πρόσβαση των ψηφοφόρων στον πολυφωνία των απόψεων», ανέφερε η επικεφαλής της αποστολής.
Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας αποφάσισε την τελευταία στιγμή την Κυριακή να καταμετρήσει ψήφους που δεν είχαν σφραγιστεί από τους αξιωματούχους.
Το μέτρο αυτό «καθιστά θέμα συζήτησης τη νομιμότητα του δημοψηφίσματος» και «ρίχνει μια σκιά στην απόφαση του έθνους», υποστήριξε το επικεφαλής του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Παρά τη νίκη του ΝΑΙ στο σύνολο της χώρας, το στρατόπεδο του ΟΧΙ κέρδισε στις τρείς κύριες πόλεις, την Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη. Οι νοτιοανατολικές περιφέρειες, στις οποίες κατοικούν κυρίως Κούρδοι, ψήφισαν επίσης μαζικά κατά της ενίσχυσης των εξουσιών του αρχηγού του κράτους.
Η συνταγματική αναθεώρηση προβλέπει ιδιαίτερα την κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού προς όφελος ενός υπερπροέδρου, τη στιγμή που ο Ερντογάν κατηγορείται ήδη από τους επικριτές του για αυταρχισμό.
«Ο Ερντογάν έλαβε τη στήριξη (του λαού του) για να ενισχύσει την αυταρχική εξουσία του στην Τουρκία», συνόψιζε σήμερα η βρετανική εφημερίδα Guardian στην ψηφιακή έκδοσή της.
Με τη νίκη αυτή, ο Ερντογάν, ο οποίος διέφυγε στις 15 Ιουλίου μιας απόπειρας πραξικοπήματος, θα διαθέτει όχι μόνο σημαντικά ενισχυμένες εξουσίες, αλλά θα μπορούσε θεωρητικά να παραμείνει επικεφαλής του κράτους μέχρι το 2029. Ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης από το 2003 έως το 2014, πριν εκλεγεί πρόεδρος.
Η κυβέρνηση εμφάνιζε αυτή την συνταγματική αναθεώρηση ως απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η σταθερότητα της Τουρκίας και για να μπορέσει η χώρα να αντιμετωπίσει προκλήσεις στην ασφάλεια και την οικονομία.
Αντιδρώντας στην οριακή νίκη του ναι, η ΕΕ πίεσε αμέσως την Τουρκία να αναζητήσει μια «εθνική συναίνεση». Μια διπλωματική κρίση είχε φέρει σε αντιπαράθεση την Άγκυρα με πολλές χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα με τη Γερμανία και την Ολλανδία, μετά την απαγόρευση συγκεντρώσεων υποστήριξης του Ερντογάν στο έδαφός τους στη διάρκεια της πολιτικής εκστρατείας για το δημοψήφισμα.
«Δεδομένου του οριακού αποτελέσματος», το Συμβούλιο της Ευρώπης κάλεσε τους τούρκους ηγέτες να «εξετάσουν τα επόμενα στάδια με σύνεση».
Ανησυχίες ως προς τη νέα πορεία της Τουρκίας μετά το δημοψήφισμα, εκφράζει ο γερμανικός τύπος, σύμφωνα με την ελληνική υπηρεσία της DW.