Υγεία - Περιβάλλον

Εκκολπώματα εντέρου: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται;

Γράφει ο Δημήτρης Δαρδαμάνης, M.D, M.Sc - Χειρουργός, Επιμελητής Προηγμένης Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής Κλινικής Metropolitan General

Τι είναι τα εκκολπώματα;

Είναι μικρά σακουλάκια στο τοίχωμα του παχέος εντέρου λόγω των αυξημένων πιέσεων στο εσωτερικό του και παρουσιάζονται κυρίως στο σιγμοειδές, το κατώτερο δηλαδή μέρος του παχέος εντέρου.

Παράγοντες που προκαλούν εκκολπώματα;

Η σύγχρονη διατροφή, η ελλιπής άσκηση, το κάπνισμα και η παχυσαρκία παίζουν σημαντικό ρόλο, με την πάροδο της ηλικίας το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων αποκτά εκκολπώματα.

Τι είναι η εκκολπωματίτιδα;

Είναι η φλεγμονή των εκκολπωμάτων όταν αυτά μαζεύουν τροφές και κόπρανα. Χαρακτηρίζεται από: πυρετό, πόνο, στην αριστερή κάτω κοιλιακή χώρα συνήθως ναυτία και έμετοι ίσως δυσκοιλιότητα ή διάρροιες.

Πώς γίνεται η διάγνωση - Ποιες οι απαραίτητες εξετάσεις;

• Κλινική εξέταση από τον ιατρό σας ή καλύτερα γενικό χειρουργό
• Εξετάσεις αίματος που δείχνουν οξεία φλεγμονή όπως τα λευκά αιμοσφαίρια και η CRP
• Αξονική τομογραφία κοιλίας που θα απεικονίσει το πρόβλημα και την έκτασή της φλεγμονής καθώς και πιθανές επιπλοκές όπως απόστημα ή διάτρηση, που θα καθοδηγήσουν την θεραπεία

Άλλες πιθανές εξετάσεις:

• Δοκιμές αίματος και ούρων, για να αποκλείσουμε άλλες αιτίες φλεγμονής.
• Τεστ εγκυμοσύνης για γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, για να αποκλείσει την εγκυμοσύνη ως αιτία κοιλιακού πόνου.
• Τεστ ηπατικών ενζύμων, για να αποκλειστεί άλλη αιτία του κοιλιακού άλγους όπως η χολοκυστίτιδα.
• Εξέταση κοπράνων, για να αποκλείσει τη μόλυνση σε άτομα που έχουν διάρροια.

Θεραπευτική αγωγή

Η θεραπεία εξαρτάται από τη σοβαρότητα των σημείων και συμπτωμάτων.

Απλή εκκολπωματίτιδα

Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια, μπορεί να γίνει θεραπεία στο σπίτι.

Αντιβιοτικά για τη θεραπεία της λοίμωξης, αν και οι νέες οδηγίες αναφέρουν ότι σε πολύ ήπιες περιπτώσεις μπορεί να μην χρειαστούν καν. Συνιστάται διατροφή με υγρά και σούπες για λίγες μέρες. Μόλις βελτιωθούν τα συμπτώματά προσθέτουμε σταδιακά στερεά τρόφιμα στη διατροφή. Απλά φάρμακα για ανακούφιση του πόνου, όπως η παρακεταμόλη (Depon). Αυτή η θεραπεία είναι επιτυχής στους περισσότερους ανθρώπους με απλή εκκολπωματίτιδα.

Πότε χρειάζεται νοσηλεία;

Σε σοβαρή ή επιπλεγμένη εκκολπωματίτιδα ή αν υπάρχουν άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Η θεραπεία περιλαμβάνει: 3 με 5 μέρες νοσηλεία, νηστεία, ενδοφλέβια αντιβιοτικά και χορήγηση υγρών ή και παρεντερική διατροφή, τακτική παρακολούθηση και κλινικοεργαστηριακό έλεγχο.

Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση;

Σε επιπλοκή, όπως ένα απόστημα του εντέρου, το συρίγγιο ή απόφραξη ή μια διάτρηση στο τοίχωμα του εντέρου και περιτονίτιδα (επιπλεγμένη εκκολπωματίτιδα). Επίσης,
όταν υπάρχουν πολλά και επανειλημμένα επεισόδια απλής εκκολπωματίτιδας και σε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Πώς γίνεται η επέμβαση;

Γίνεται αρχικά εκτομή του σιγμοειδούς εντέρου και στη συνέχεια επανασύνδεση (αναστόμωση). Αν οι συνθήκες το επιτρέπουν η επέμβαση γίνεται με λαπαροσκοπική προσπέλαση, δηλαδή με μικρές οπές, ελάχιστες επιπλοκές και τάχιστη ανάρρωση.

Σε γενικές γραμμές προτιμάται η επέμβαση 2 με 3 μήνες μετά την τελευταία κρίση γιατί οι συνθήκες στον οργανισμό και τοπικά στο έντερο είναι καλύτερες.

Γιατί να κάνω επέμβαση εφόσον πέρασε η κρίση;

Διότι η κρίση μπορεί να επανέλθει και τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο έντονα ή να παρουσιαστεί κάποια σοβαρή επιπλοκή και να χρειαστεί επείγουσα επέμβαση ή και επανεπεμβάσεις.

Παρακολούθηση - Συσχέτιση με καρκίνο

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει κολονοσκόπηση έξι εβδομάδες μετά την ανάρρωσή σας από την εκκολπωματίτιδα, ειδικά αν δεν είχατε το προηγούμενο έτος.

Δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της εκκολπωματικής νόσου και του καρκίνου του παχέος εντέρου ή του ορθού. Ωστόσο, η κολονοσκόπηση - η οποία δεν είναι εφικτή κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης εκκολπωματίτιδας - μπορεί να αποκλείσει τον καρκίνο του παχέος εντέρου ως αιτία των συμπτωμάτων σας.

Μετά από επιτυχή θεραπεία, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση για την πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων εκκολπωματίτιδας. Η απόφαση για χειρουργική επέμβαση είναι εξατομικευμένη και συχνά βασίζεται στη συχνότητα των επιθέσεων και κατά πόσον έχουν συμβεί επιπλοκές.

Πρόληψη - μπορώ να προλάβω τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις;

• Εναλλακτικά φάρμακα
  Μερικοί εμπειρογνώμονες υποπτεύονται ότι τα άτομα που αναπτύσσουν εκκολπωματίτιδα μπορεί να μην έχουν αρκετά καλά βακτήρια στο έντερο στους. Τα προβιοτικά, τρόφιμα ή συμπληρώματα, που περιέχουν ευεργετικά βακτήρια, προτείνεται μερικές φορές ως ένας τρόπος πρόληψης της εκκολπωματίτιδας. Αλλά αυτή η συμβουλή δεν έχει επικυρωθεί επιστημονικά.
• Λήψη πολλών υγρών κατά την διάρκεια της ημέρας κατά προτίμηση απλό νερό και λίγοι καφέδες
• Άσκηση περίπου 30 λεπτών βοηθάει στην φυσιολογική λειτουργία και τις σωστές πιέσεις στο έντερο
• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες
  Οι φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, σπόροι) παρότι απαγορεύονται κατά την περίοδο των κρίσεων και πολλοί ιατροί τις απαγορεύουν γενικά, είναι βασικός παράγοντας για την φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και την πρόληψη των κρίσεων

Συμπέρασμα

Ένας υγιεινός τρόπος ζωής και διατροφής μπορεί να προλάβει την δημιουργία εκκολπωμάτων και να προλάβει τις κρίσεις εκκολπωματίτιδας. Σε περίπτωση που υπάρχουν συμπτώματα, σε πολλές επαναλήψεις ή υπάρχουν επιπλοκές, τότε έχει ένδειξη η λαπαροσκοπική αφαίρεση του μέρους του παχέος εντέρου (σιγμοειδές).

 *Άρθρο του Δημήτρη Δαρδαμάνη, M.D, M.Sc - Χειρουργός, Επιμελητής Προηγμένης Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής Κλινικής Metropolitan General.